در حالی شاهد پیروزی مجدد رجب طیب اردوغان بر مسند ریاست جمهوری ترکیه بودیم که ناظران سیاسی بر این باورند انتخاب مجدد اردوغان یک نقطه مثبت تلقی می‌شود و با وجود برخی اختلاف نظر و دیدگاه در موضوعات منطقه‌ای اما سیاست‌های کلی رئیس‌جمهور جدید با سیاست‌های ایران اشتراک زیادی دارد.
انتخابات ۲۴ ژوئن ترکیه برگزار و نتایج آن مشخص شد. رجب طیب اردوغان در دور اول انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد. حزب عدالت و توسعه اکثریت پارلمان را از دست داد، اما ائتلاف این حزب با حزب حرکت ملی‌گرا موسوم به ائتلاف جمهور موفق به کسب ۳۴۴ کرسی از ۶۰۰ کرسی پارلمان آینده ترکیه شد. در واقع حزب جمهوریت خلق با اشتباهات استراتژیک خود عنوان ریاست جمهوری در دور اول انتخابات را به اردوغان هدیه داد، حزب حرکت ملی‌گرا را دوباره احیا کرد و حزب عدالت و توسعه را بار دیگر نجات داد.
به باور ناظران سیاسی روابط ایران و ترکیه روابط تاریخی است و به عنوان دو کشور همسایه در مسائل دوجانبه و چندجانبه اشتراکات زیادی دارند. البته در برخی مسائل مانند امور مربوط به سوریه، ترکیه دست به اقداماتی زده که این اقدامات مورد پذیرش دولت سوریه نیست و از سوی کشورهای منطقه و ایران هم مورد انتقاد قرار گرفته است، اما به نظر می‌آید با درایت بیشتر شخص اردوغان و همسویی بتر وی با جمهوری اسلامی ایران مواضع و اقداماتش را در قبال دولت و ملت سوریه تعدیل دهد.
همچنین با وجود کسب بالای آرای مخالفان اردوغان و برخب مخالفت‌های آنها با سیاست‌های کلی اردوغان و عدالت توسعه اما در مجموع این اختلافات به عنوان مسائل داخلی است اگر چه برای اروپا افزایش قدرت ریاست جمهوری با رضایت اروپایی‌ها همراه نخواهد بود و تبدیل نظام نوعا پارلمانی به یک نظام ریاستی تقریبا مطلق، نوید توسعه مشارکت مردم و احزاب را نمی‌دهد اما در نهایت باید به حق مردم در تعیین سرنوشت و تنظیم سیاست‌ها احترام گذاشت.
ارزیابی مثبت از آینده روابط تهران و آنکارا
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل غرب آسیا درخصوص با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در ترکیه و پیروزی مجدد اردوغان در این انتخابات گفت: با توجه به موضوع مهم روابط جمهوری اسلامی با کشورهای پیرامونی و همسایه از جمله ترکیه، روابط ایران با این کشورها براساس حسن همجواری تامین منافع ملی و گسترش تعاملات اقتصادی استوار است و کشور ترکیه از جمله کشورهایی است که نسبت موضوعات بیان شده بهترین روابط را در ضمن اختلافات بین دو کشور در مسئله راهبردی، مقابله با تروریسم و داعش در منطقه داشته است.
این استاد دانشگاه افزود: در حقیقت روبط بین دو کشور در ضمن اختلاف مبنایی با حمایت ترکیه از داعش روابط خوبی ارزیابی می‌شود.
وی تصریح کرد: با توجه به تغییر قانون اساسی ترکیه و افزایش اختیارات اردوغان وانتخاب مجدد وی به ریاست جمهوری به نظر می‌رسد روابط بین دو کشور به شرایط جدیدی منتقل گشته است که می‌تواند مولفه‌های اصلی روابط بین کشورها را مدنظر داشته و منافع این روابط را در دستور کار قرار داد. صدرالحسینی یادآورشد؛ نباید فراموش کرد رئیس‌جمهور جمهوری اسلای ایران جز اولین تبریک‌گویندگان به آقای اردوغان در این دوره بوده است و این خود نشان از اهتمام مسئولان عالی دولت ایران است، البته هر دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، انرژی، تجاری، مالی، ترابری و نقاط مشترک سیاسی به همدیگر نیاز داشته و از این نیاز نیز مسئولان دو کشور به خوبی آگاه هستند.
کارشناس مسائل غرب آسیا خاطرنشان کرد: از دستگاه دیپلماسی کشور انتظار می‌رود تا درخصوص حل اختلاف نظرهای راهبردی مانند حمایت دستگاه‌های ذیربط در حمایت از تروریست به خصوص داعش و ارتش آزاد در سوریه و ورود غیرقانونی ارتش این کشور به خاک دو همسایه خود یعنی سوریه و عراق نیز گفت‌و‌گوهای جدی و کارشناسانه با دولتمردان ترکیه آغازکنند و تلاش مجدانه‌ای درخصوص امنیت، آرامش و عدم دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه را بنماید.
سیاست خارجی ایران و ترکیه مثل سابق ادامه خواهد داشت
شعیب بهمن کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز درخصوص انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در ترکیه و پیروزی مجدد اردوغان در این انتخابات گفت: روابط ایران و ترکیه ازیکسری مولفه ثابت و دگرگون شونده تاثیر می‌پذیرد، متغیر ثابت اعم از همجواری جغرافیایی، مناسبات تاریخی و پیوندهای دو کشوراز گذشته در سطح مردمی و دولتی حتی رقبات‌های بین امپراتورهای صفوی و عثمانی وجود داشت. این عوامل تبدیل به یک ذهنیت تاریخی و روند اشتراک دو کشور شده که همواره تاثیر گذار نیز بوده است.
وی افزود: در عین حال دو کشور مذکور منافع و تهدیدات مشترک در حوزه مسائل امنیتی دارند، مانند جدایی‌طلبی کردها در ترکیه و اینکه شاخه‌های اقماری که پ.ک.ک در ایران تشکیل داده‌اند و نیزبرخی اختلافات بر سر موضوعات منطقه‌ای که در سال‌های اخیر شاهد هستیم و نمود آن در سوریه و عراق نشان داده شده است.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار داشت: در شرایط کنونی مناسبات تهران و آنکارا به دلیل نیازهای اقتصادی و پیوندهای مردمی و تاریخی همچون طی سال‌های گذشته خواهد بود و هر دو کشور ناگریزند فارغ از برخی اختلافات، روابط سازنده‌ای با یکدگیر داشته باشند و این مسئله خواست دو طرف است.
بهمن در ادامه تصریح کرد: همچنین با توجه به خروج آمریکایی‌ها از برجام و اعمال تحریم‌های ضد ایرانی، ترکیه می‌تواند به عنوان گذرگاهی برای فرار از تحریم‌ها مطرح باشد و این نقش هم به واسطه منافع کلان اقتصادی خوشایند طرفین است. وی خاطرنشان کرد: بنابراین انتخاب مجدد اردوغان چیزی را در روابط سیاست خارجی تهران و آنکارا تغییر نخواهد داد.
گفتنی است، با روی کار آمدن مجدد اردوغان بر مسند ریاست جمهوری، سیاست خارجی این کشور در قبال ایران تغییر نخواهد کرد.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان
