جمهوري اسلامی ایران، عربستان سعودی و ترکیه را ميتوان بزرگترین قدرتهاي منطقهاي موجود در خاورمیانه دانست. اما ایدئولوژی متفاوت و گاها متعارض عربستان سعودی در قبال ايران تعامل را جايگزين تقابل كرده است.
اين روزها هم سران آلسعود به جاي روي آوردن به سمت ديپلماسي با جمهوري اسلامي ايران براي حل مشكلات منطقه موضعي خصمانه در قبال كشورمان اتخاذ كردهاند تا جايي كه یک روزنامه صهیونیستی نوشت: مقامهاي عربستان سعودی قصد دارند تا از ترکیه بخواهند به محور ضد ایرانی، ملحق شود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ به نوشته "هاآرتص،" عربستان از اینکه ایران در منطقه برای مقابله با تروریسم و گروه تروریستی "داعش" نقشی پررنگتر از خودش ایفا ميکند ناراحت و نگران است.
عربستان همچنین از گسترش نفوذ شیعیان در یمن به شدت نگران است. به همین دلیل و به باور منابع نزدیک به این روزنامه صهیونیستی، سفر اخیر "رجب طیب اردوغان" به عربستان زمینه مساعدی را برای تغییر سیاستهای سران "آلسعود" فراهم کرد. عربستان سعودی میکوشد با ایجاد محوری جدید برای مقابله با ایران و شیعیان منطقه، نقش ترکیه را در تقابل با ایران پررنگتر و ملموستر کند. همچنین عربستان تمایل دارد با میانجیگری بين ترکیه و مصر، نقش مهمی نیز برای مصریها در تقابل با ایران قائل شود.
"هاآرتص" نوشت "ملک سلمان" و "اردوغان" درباره حل اختلافات ترکیه و مصر ساعتها به بحث و تبادل نظر پرداختند. رسانههاي نزدیک به دولت ترکیه برای توصیف شرایط حاکم بر مصر از اصطلاح "کودتا" استفاده ميکنند و مشروعیت دولت "عبدالفتاح السیسی" را زیر سؤال میبرند؛ ادبیاتی که به مذاق مقامات مصری و عربستانی خوش نمیآید. مصر تعامل شرکتهای خود را با شرکتهای ترکیهاي به گونهای غیررسمی ممنوع کرده است و ۲ طرف چندی پیش سفرای خود را از پایتختهای یکدیگر فرا خواندند.
این در شرایطی است که به گفته "هاآرتص" گروهی از تحلیلگران ترکیهای درباره تقابل "آنکارا" و "تهران" هشدار میدهند. ماه گذشته هزاران علوی در استانبول گرد هم آمدند و از دولت ترکیه خواستند حقوق اقلیتهاي مذهبی را رعایت کند.
چند روز پيش هم وزیر خارجه رژیم آلسعود در تازهترین اظهارات خود در نشست خبري مشترك با جان كري، جمهوری اسلامی ایران را حامی تروریسم و اشغالکنندۀ بخشی از سرزمینهای عربی نامید.
نگراني از توافق هستهاي ايران و غرب نيز به يك نگراني سران آلسعود تبديل شده كه حتي خواب آرام را از آنان ربوده چراكه به عقيده بسياري از ناظران سياسي اين توافق ميتواند در منزوي شدن بيشتر عربستان و از دست دادن پايههاي قدرتش در منطقه كه هماكنون نيز رو به افول است نقشي اساسي ايفا كند.
بايد گفت پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بدلیل حاکم بودن محمدرضا پهلوی و نزدیکی دولت شاهنشاهی ایران با ایالات متحده و حضور وی به عنوان ژاندارم غرب در منطقه، تنشهاي میان تهران و ریاض کمتر به بیرون سرایت نموده و طرفین از ستیز جدی با یکدیگر پرهیز مينمودند. عربستان سعودی و ایران زمان شاه هر دو در پروژه دو ستونی نیکسون قرار داشته و متحدین بلوک غرب محسوب ميشدند، لذا با پادرمیانی طرف غربی و با وجود داشتن دشمنی مشترک به نام کمونیسم از بروز تنشهاي گسترده پرهیز مينمودند.
اما با روی کار آمدن نظام جمهوري اسلامي در ایران و نگرانی رژیم محافظهکار حاکم بر عربستان از پیامدهای وقوع این انقلاب موجب رودررویی بیش از پیش ریاض با تهران شد. خاندان آلسعود با بهرهگیری از مواضع ضد غربی نظام نوپای ایران تلاش نموده که حمایت غرب را در مقابله با جمهوری اسلامی جلب نماید. رژیم سعودی جهت برچیدن نظام انقلابی ایران در طول بیش از سه دهه سپری شده اقدامات گستردهاي از جمله حمایت مالی و تسلیحاتی از رژیم بعثی عراق در طول جنگ تحمیلی را در پیش گرفت.
تنش میان دو طرف با وقوع بیداری اسلامی در سطح منطقه خاورمیانه و نگرانی آلسعود از سرایت این واقعه به سرزمین حجاز بیش از گذشته افزایش یافت. حمایت سعودیها از گروههاي تکفیری جهت به انحراف کشاندن ماهیت بیداری اسلامی و اضمحلال اعضای محور موسوم به مقاومت منجر به تعارض تهران و ریاض شد. مرگ ملک عبدالله بر ابهام روابط فیمابین در آینده افزوده است.
تنش موجود در سوریه، بحران عراق، سرکوب ملت بحرین، بیثباتی موجود در یمن و تفرق هرچه بیشتر گروههاي لبنانی تنها و تنها نمونههایی هستند که در سالهاي آتی به واسطه مشی ارتجاعی عربستان سعودی ضمن افزایش اختلافها در جهان اسلام نتایج پرشماری را از آن رژیم صهیونیستی و همپیمانان غربی كرده است، ظهور گروههاي تروریستی همچون داعش و النصره و اقدامات ضدبشری آنها بیش از گذشته راهبرد آمریکا را در نشان دادن چهرهاي هراسانگیز از اسلام به موفقیت نزدیک نموده است.
ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی را ميتوان بزرگترین برندگان حاصل از افزایش تنشهاي فرقهاي در منطقه دانست چنانچه به تازگي ران درمر سفیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن، مدعی شد که موضع اسرائیل و کشورهای عربی در قبال ایران، مشابه یکدیگر است.
جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آرمانهایی که براساس آن تشکیلیافته خود را موظف به حمایت از نهضتهاي آزادیبخش منطقه، مقابله با زیادهخواهیهاي غرب و تلاش برای آزادسازی سرزمینهاي اشغالی فلسطین ميداند، از همینروست که همچون گذشته به حمایت از جریانهاي فوق ادامه خواهد داد، جریانهایی که عربستان سعودی آنها را بسان افزایش قدرت نفوذ ایران پنداشته و بر ضرورت مقابله با آنها تاکید ميورزد. حمایت تهران از گروههاي فوق محدود به گروههاي شیعه نمیباشد، بارزترین مصداق این امر را ميتوان از حمایت ۳۷ ساله انقلاب اسلامی از گروههاي سنی فلسطینی در راه آزادی سرزمینهایشان مشاهده نمود.
به هر حال ميتوان گفت مهمترین دلیل در رویکرد تنشآمیز عربستان سعودی و دیگر رژیمهای عربی در قبال جمهوری اسلامی ایران، الهام گرفتن ملتهای مسلمان در قیامهای خود از انقلاب اسلامی ایران و افزایش نفوذ معنوی ایران در میان آنها و وحشت از احتمال کشیده شدن موج انقلابها به این کشورهاست که واکنش شتابزده آنها در قبال قیام اکثریت مردم بحرین و اعزام فوری نظامیان برای کمک به رژیم آلخلیفه در سرکوب آن و طرح ادعاها و اتهامات نخنما شده همچون دخالت ایران و تحرکات مذهبی و طایفهاي این حقیقت را نشان داد.
و اما نكته آخر
با نگاهی گذرا به مواضع چند دهه اخیر ریاض میتوان دریافت که اتخاذ اینگونه سیاستها با سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی همسو نبوده است بنابراين اگر عربستان به آتش فتنهاي كه با حمايت دولت هاي استعمارگر همچون امريكا در منطقه روشن شده بيشتر دامن بزند و به جاي تعامل با جمهوري اسلامي ايران براي حل تعارضات منطقهاي بيش از اين دست دشمنان ملت ايران را بفشارد بطور حتم آتش اين فتنه دامن رياض را خواهد گرفت.