دیگرگذشت آن زمان که ننه جون و بي‌بي صغراي معروف و آبجي‌جون و خاله اقدس و عمه كلثوم رومثل گروه بازرسين راهي خونه‌هاي مردم می کردیم تا نظربدهندکه آیادخترمورد علاقه ما مورد پسندواقع شده است یا خیر!
گذشت آن زمانه های نه چندان دوروبه جایش حال حاضری جایگزین شد که دنیای فانتزی اینترنت یک تنه جای خالی عمه وخاله وآبجی ومادربزرگ را پرمی کند.
دغدغه اي به نام گذرزمان
درجامعه گذشته کشورمان که جامعه‌ای سنتی بوده اکثر ازدواج‌ها با نظارت خانواده‌ها انجام می‌شد و برحسب آداب همين ازدواج هاي سنتی به غيرازآنكه سن دختر پایین ترازپسربوده ، دایره همسرگزینی نیز محدود بوده است. موضوعي كه درمقابل سبب مي شددرصد ازدواج‌های خویشاوندی بالارود و به دلیل حمایت‌های مالی که خانواده می‌کرد شروع زندگی مشترک برای زوجین بدون دغدغه باشد.
امادرحال حاضربه همراه گسترش جوامع و توسعه شهرنشینی و افزایش تحصیلات به تدریج از سهم ازدواج‌های سنتی کاسته شده و جامعه به طرف ازدواج‌های مدرن حرکت کرده است. سنت جديدي كه دركناروضعيت موجوددرگذشته قرارمي گيردوهمين دوگانگي حاصل درپديده اجتماعي ازدواج باعث مي شودتا مسائل ومشكلات ازدواج درجامعه كنوني ما به حد انفجاربرسد.
فرهنگ جامعه ازمبناي اصلي خود خارج شده است
درواقع در ازدواج هاي امروزي پسرودختر پشت میز رایانه خود مي نشينند و ازطریق وب کم همدیگر را می‌بینند وحرف می‌زنندوهمين آغازشروعيست براي پابه گذاشتن به دنيايي كه قراراست آينده آنهارابسازد. آينده اي كه محمدجمشيدي ،جامعه شناس آن را درراهروهاي دادگاه پيش بيني مي كند و به گزارشگرسياست روز مي گويد:« درتهران ازدواج‌هایی انجام می شود که در آن افراد با یکدیگر دراینترنت، خیابان و یا مهمانی‌های غیرخانوادگی آشنا می‌شوندوبايدگفت خاتمه چنين ازدواج هايي دردادگاه خانواده رقم مي خورد.»
وي ادامه مي دهد:« جامعه ازمساله فرهنگ ازدواج و دوام خانواده دور شده است وهمين افزايش ازدواج هاي اينترنتي گواهي براين مدعاست.»
به اعتقاد جمشيدي هنگامي كه فرهنگ جامعه از مبناي اصلي خود خارج مي شود ازدواج‌های مجدد، غیرمتعارف، غیرمنطقی و در راستای هوس‌رانی افزايش پيدا مي كند كه اين عوامل به خودي خود سبب افزايش آمار طلاق مي شود.
اين استاددانشگاه ادامه مي دهد:« البته باتوجه به شرایط موجودبايدگفت دیگرنمی شود کاملا به ازدواج‌های سنتی بازگشت ولی نبايد كاملا ازآن غافل شد وبراي حل مشكل طلاق در واقع باید به جوانان فرصت داد با همسر آینده خود و یا کسی که او را برای همسری درنظرگرفته‌اند، صحبت کنند و در عین حال نیزاز راهنمایی‌ها و ویژگی‌هایی که برای تشکیل یک خانواده لازم است آنان را آگاه کرد.»
البته شهین زاهدیفر، روانشناس در خصوص تغيير سبك ازدواج مي گويد:«طبق آمارهای اعلام شده ازهرشش ازدواج یکی به طلاق می‌انجامد و بیش‌تر جوانانی طلاق می‌گیرند که پنج سال اول زندگی مشترک خود را سپری می‌کنند و بین ۲۰ تا ۲۵ سال سن دارند.»
به اعتقاد زاهدی، با آن که ازدواج یک تصمیم‌گیری شخصی است ولی شیوه و سرانجام آن در اجتماع اثرگذار است و نوع و شیوه ازدواج بخشی از ویژگی‌های جامعه را نشان می‌دهد.
آیا جوانان این هنجارجايگزين راپذيرفته اند؟
اين روانشناس به هنجارهایی که درشیوه سنتی ازدواج وجود داشت و اکنون تغییر کرده اشاره می‌کند و می‌گوید:« مهم‌ترین این تغییرات وجود روابط پیش از ازدواج است ولی این واقعیت با این پرسش همراه است: آیا جوانان این هنجار را پذیرفته‌اند و بعد از درونی شدن، این رفتار را انجام می‌دهند؟»
زاهدي برای تحلیل این موضوع و پاسخ دادن به این پرسش ازدواج ایرانی را به عنوان یک فرآیند از مرحله آشنایی تا تبادل اطلاعات، خواستگاری، نامزدی و ازدواج بررسی می‌کند: « طبق مراحل رشد روانی - اجتماعی که اریکسون مطرح می‌کند، مرحلهء بلوغ و آغاز نوجوانی در دختران از سن ۱۱ سال و پسران ۱۳ سال به بعد است، در این مرحله مساله هویت‌یابی مطرح می‌شود که ارتباط مستقیمی با شیوه ازدواج پیدا می‌کند.نوجوانانی که هویت‌یابی از پیش تعیین شده دارند و درباره رشته تحصیلی و شغل خود از پدر و مادر خود پیروی می‌کنند؛ ازدواج‌های سنتی را ترجیح می‌دهند با پدر و مادر خود به خواستگاری می‌روند و با توجه به نظر و رای آن‌ها ازدواج می‌کنند.»
زاهدیفر تاکید می‌کند:« فرزندانی که خوداتکا بوده‌اند و برای زندگی خود تصمیم گرفته‌اند ازدواج سنتی را نمی‌پذیرند، جوانان خود به شکل فعالانه همسریابی می‌کنند و با وجود عامل مجاورت و هم‌مکانی یا هم‌زمانی با هم آشنا می‌شوند، به تبادل اطلاعات می‌پردازند و با توجه به پنج جذابیت ظاهری، شخصیتی، اجتماعی، شباهتی و تفاوتی دست به انتخاب می‌زنند. اما برخی از متخصصان نیز عقیده دارند ، نمی شود از بین ازدواج سنتی و مدرن مشخص کرد کدامیک موفق تراست.»
حرف آخر
گذرازجامعه سنتی به مدرن ، بالا رفتن سن ازدواج،نداشتن استقلال مالی و تغییرات فرهنگی ازدلایل عمده ای است که سبب شده معضل ازدواج وطلاق در كشورما پديد آيد وبراي رسيدگي به اين موضوع حرف آخراين گزارش تاكيد مي كند چاره حل تمامي اين مشكلات استقرار يك گروه جامعه شناس در بطن سياستگذاري هاي كلان كشوراست.
موضوعي كه مشخص نيست چرا تاكنون هيچ توجهي به ان نشده وكماكان تمايلي براي توجه به آن ديده نمي شود.
امايك سوال؟
شما كدام شيوه ازدواج را مي پسنديد؟سنتي يا مدرن
حامدعظيمي فيروز
