کارگردان فیلم «چ» با بیان اینکه این فیلم بازگشت به انقلاب است، گفت: «چ» واکنشم به وضع موجود است، اما مواجهه با این فیلم به‌گونه‌ای صورت می‌گیرد که انگار دارند درباره مسئله‌ای در کوبا حرف می‌زنند.
ابراهیم حاتمی‌کیا در برنامه تلویزیونی «راز» با بیان اینکه همیشه به این مسئله فکر می کردم که وقتی می‌خواهم تاریخ را روایت کنم باید کدام بخش از آن را به تصویر بکشم که حرف زمان حال را جواب دهد و نسبت به آینده تنظیم‌ام کند، افزود: زمانی فیلمنامه چمران شکل گرفت که دیدم یک انسانی با این مشخصات که شهرت‌اش به چریک بودنش، است در پاوه به قصد ختم به خیر کردن طوفان‌های انقلابی آمده بود و این مسئله را احساس کردم که این حرف زمان حال‌مان است.
کارگردان «آژانس شیشه‌ای» یادآور شد: نقد این موضوع که چرا این مقطع زمانی را انتخاب کردم وظیفه منتقدان انقلابی است؛ البته من به عنوان یک هنرمند حس کردم که نیاز به نوعی عقلانیت داریم و این عقلانیت را در چمران که هم عقل داشت و هم قدرت دیدم.
حاتمی‌کیا با اشاره به ساخت چ گفت: این فیلم واکنش من به وضع موجود است که باید به گذشته و داشته‌هایمان برگردیم، آن دوران در ارتباط با قضیه پاوه که ۵ تا ۱۰ هزار نفر برای محاصره آن شهر آمده بودند تنها عده‌ای محدود مقابل آنها بودند و احساس کردم این مسئله، مسئله اصلی سینما نیست.
وی با بیان اینکه من به خود فیلم «چ» واکنش نشان دادم، تصریح کرد: متاسفانه این واکنش اینگونه تعبیر شد که چون این فیلم جایزه نگرفته، من چنین کاری کرده‌ام؛ در حالی که بسیاری از فیلم‌هایم مثل بوی «پیراهن یوسف»، «برج مینو» و... اصلا اعتنایی به آنها نشده بود، ولی حس می‌کردم که جریان فرهنگی و سکانداران سینما اصلا مسائلی مانند پاوه و چمران را فراموش کرده‌اند و نسبت به آن حساسیت ندارند.
کارگردان کشورمان ادامه داد: متاسفم از اینکه وضعیت فرهنگی به جایی برسد که رهبری خودشان مستقیما به این مسئله اشاره کنند و امیدوارم مسئولان تنها با یک ابلاغیه و بیانیه موضوع فرهنگ و دغدغه های رهبری را تمام نکنند.
حاتمی‌کیا با بیان اینکه انتظار دارم مسئولان بعد از دید و بازدیدهای نوروزی درباره نکات مورد توجه رهبری در حوزه فرهنگ تشکیل جلسه بدهند، تصریح کرد: مسئله من سینما نیست، بلکه من قبل از اینکه فردی سینمایی باشم، خود را مدافع چنین جریان‌ها و مسائلی می‌دانم؛ از این رو باید این مسائل گفته شود.
وی با بیان اینکه متاسفانه چمران و مسائل از این دست، دغدغه افراد نیست، افزود: آنها طوری درباره چمران صحبت می‌کنند که گویی در حال صحبت از مسئله‌ای در کوبا هستند، در حالی که ما از کشورمان صحبت می‌کنیم، کشوری که تصورمان این بود به محض باز شدن درهای مذاکره به سرعت مشکلات حل می‌شود، ولی می بینیم که اینگونه نیست.
این کارگردان کشورمان گفت: ملت و جامعه آرمانی دشمنان زیادی دارد و دشمنان انبوه ما نشان دهنده بزرگی ماست؛ از این رو نشان دهنده چنین مسائلی در سینما جلوه دارد.
حاتمی‌کیا ادامه داد: یک برهه تاریخی مسئله اصلی مردم این بود که آیا ملاک از سوزن عبور می‌کنند یا خیر، احساس می‌کنم سینمای حال حاضر ما نیز به این مشکل دچار شده است؛ البته این مسئله ربطی به فیلمسازان ندارد و سکانداران فرهنگی باید پاسخگوی این مسئله باشند.
حاتمی‌کیا با اشاره به هیاهیوی جشنواره فیلم فجر گفت: از افتادن در آن وضع متنفر بودم ولی وظیفه خود می‌دانستم که مسائلی را مطرح کنم. من گاهی اوقات جیغ می‌زنم و هیاهو به پا می‌کنم که این جیغ نشان دهنده مشکلاتی است؛ متاسفانه وقتی حرف می‌زنم عده‌ای می‌گویند حاتمی‌کیا که خوب خورده و برده است، ولی اینگونه نیست و باید مسائل را مطرح کنیم.
وی با بیان اینکه باید افرادی باشند که از جشنواره فیلم فجر صحبت و انتقاد کنند، تصریح کرد: این جشنواره مانند سینمای جنگ است و باید برای این نوع از سینما هم این اتفاق رخ دهد؛ چرا که وظیفه سینمای جنگ، ساخت فیلم های این حوزه است.
این کارگردان با اشاره به «آژانس شیشه‌ای» گفت: این یک فیلم اجتماعی است ولی به مسئله جنگ هم می‌پردازد؛ به عقیده‌ام سینمایی که بیشتر به مردم نزدیک باشد، سینمای موفق‌تری خواهد بود، متاسفانه روی این مسائل کار نشده و امیدوارم بعد از صحبت‌های رهبری درباره فرهنگ شاهد اتفاقات و تحلیل‌های جدیدی در این حوزه باشیم.
حاتمی کیا با بیان اینکه انتظار داریم افراد ناله‌هایم را تحلیل کنند، اظهار داشت: متاسفانه به جای تحلیل، افرادی می‌گویند که حاتمی‌کیا هر طور که دلش خواسته فیلم می‌سازد و هر مقدار هم پول می‌خواهد در اختیارش بوده است. وی با بیان اینکه متاسفانه همیشه مسئولان فرهنگی عقب‌تر از ما بوده‌اند، ادامه داد: سینماگران همیشه با دغدغه فیلم ساخته‌اند و نگرانیشان هم تایید اثرشان بوده؛ چرا که گاهی فیلم‌هایی ساخته شده که مورد قبول واقع نشده است. مسئولان جدید فرهنگی عنوان کرده اند که می‌خواهند حرف‌های نگفته در سینما گفته شود که امیدوارم این اتفاق بیفتد؛ چرا که اگر به هشداری که رهبری در خصوص فرهنگ داده‌اند، توجه نشود، من باز هم جیغ خواهم کشید.
حاتمی‌کیا گفت: بخشی از هیاهوهای برپا شده مربوط به مسائل سینمایی و شهرت و ... است و نگرانی اصلی‌ام این است که مسئولان فرهنگی هم گول این مسائل را بخورند؛ به طور مثال وقتی قطاری در هندوستان از ریل خارج می‌شود عده‌ای دنبال مشکل می‌گردند و عده‌ای هم مرتاضی را می‌بینند که باعث این اتفاق شده؛ سینمای ما هم همین طور است.
این کارگردان با بیان اینکه اگر در درون خودمان، خودباختگی رخ دهد، فاجعه است، ادامه داد: جریان فرهنگی دیپلماسی وزارت خارجه‌ای نیست؛ چرا که در دیپلماسی گاهی لبخند معنی دیگری می‌دهد و نباید دغدغه‌های دیپلماسی وارد فرهنگ شود. در واقع صداقت در مسئله فرهنگ مهمترین مولفه است و باید دید که آیا مسئله انقلاب و شهدا دغدغه‌مان هست یا خیر.
کارگردان کشورمان با بیان اینکه غایت نگاه دوستان اسکار است، اظهار داشت: این در حالی است که مهندسی ما با این نگاه همراه نیست؛ به عبارت دیگر فیلم‌هایی که به اسکار می‌فرستیم از جنس دفاع مقدس و انقلاب نیست و مشکلم در سینما این است؛ اعتقاد دارم باید مهندسی فرهنگی در کشور ایجاد شود.
حاتمی‌کیا با بیان اینکه تا به حال به جشنواره عمار نرفته‌ام، افزود: دلیل اینکه عمار احساس می‌کند در جشنواره فیلم فجر جایی ندارد، چیست؟ متاسفانه این موضوعات در کشور مطرح نیست؛ همچنین وقتی به اختتامیه برلین رفتم متوجه شدم که اصلا جریان ما در آن جایی ندارد. وی با اشاره به سینمای جشنواره‌ای افزود: این سینما یعنی بازاری که یکسری مولفه‌ها دارد و فیلم‌های خاصی را می‌طلبد که اگر این مولفه‌ها در آنها رعایت شود، امکان رفتن فیلم به جشنواره‌های دیگر بالا است؛ البته عده‌ای این نوع سینما را دوست دارند.
کارگردان کشورمان با بیان اینکه عده‌ای از همکارانم همانند مسئولان وزارت خارجه صحبت می‌کنند، افزود: برخی از سینماگران می‌گویند که ما نیازمند رابطه با غرب و آمریکا هستیم؛ در حالی که هنوز نیاز داخل را پاسخ نداده‌ایم. هنوز کسی نمی‌تواند بگوید چرا فیلم‌های ده نمکی فروش‌های میلیاردی دارد و هر دفعه مسئله‌ای را در این خصوص مطرح کرده‌اند؛ گاهی گفته‌اند چون بازیگرانی آنچنانی داشت، گاهی گفته‌اند چون این فیلمش ادامه دهنده فیلم قبلی بوده است؛ در حالی که اینگونه نیست و تا زمانی که تحلیل درستی از بی‌رغبتی مردم به سینما نشود، ده‌نمکی را فردی تک‌یافته می‌دانند و انواع حرف‌ها را به وی وارد می‌سازنند.
وی گفت: به خاطر یک بغض و مسئله سیاسی و حال عقبه ده‌نمکی چرا جلوی این فرد را می‌گیرید و تحلیل نمی‌کنید؛ معتقدم بخشی از موفقیت ده‌نمکی به خاطر غریب الغربا بودنش، است.
