دولت یازدهم که روزهای پایانی خود را طی میکند و رئیسجمهور آماده چینش کابینه دوم خود است، کابینهای که قرار است علاوه بر به اتمام رساندن کارهای ناتمام دولت اول، وعدههای انتخاباتی روحانی برای دوره دوم را هم عملیاتی کند.
در همین حال انتخاب کابینه دولت دوازدهم این روزها زیر ذرهبین است و بحثها و خبرهای گوناگونی را در محافل مختلف از آن شنیده میشود. حالا همه انتظار دارد که دولت دوازدهم بر خلاف دولت یازدهم چابکتر، کارآمدتر و توانمندتر در مسیر تحقق وعدههای رئیسجمهور پیش برود. خبرهای تایید نشده حاکی است که روحانی قصد دارد مانند سال ۱۳۹۲ اعضای کابینهاش را در روز مراسم تحلیف معرفی کند.
اما در این میان سهمخواهی اصلاحطلبان برای ورود به کابینه بیشتر از همیشه به چشم میخورد. در دولت یازدهم اصلاحطلبان پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ را پیروزی خود اعلام کردند آنها با پادرمیانی و وساطت مرحوم آیتالله هاشمیرفسنجانی، نامزد انتخاباتی خود را کنار گذاشته و به حمایت از روحانی پرداختند.
به همین خاطر متوقع بودند که اکثر وزرای کابینه از میان اصلاحطلبان انتخاب شوند.
اما این حمایت سود چندانی برای این جریان سیاسی نداشت، اگر چه چند تن از افراد اصلاحطلب به کابینه راه یافتند اما این موضوع اصلاحطلبان را راضی نکرد و آنها همواره مدعی بودند که رئیسجمهور مطالبات اصلاحطلبان را محقق نکرده است.
این موضوع در زمان آغاز ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، موجب شد تا اصلاحطلبان لب به انتقاد از رئیسجمهور گشوده و حتی برخی جریانهای اصلاحطلبی خواهان معرفی کاندیدای دیگری شوند. بیشترین تیر انتقادها نیز کابینه یازدهم را نشانه گرفته بود بهگونهای که رئیسجمهور بارها در برنامههای تبلیغاتی خود وعده تغییر کابینه را مطرح کرد.
با پیروزی روحانی در دوره دوازدهم اینک اصلاحطلبان با اشاره به اینکه رای روحانی در دور دوم ریاست جمهور بیشتر بوده و این تنها حاصل حمایتهای آنها است خود را نسبت به دوره پیش مستحقتر برای حضور در کابینه میدانند.
از این رو در مدتی که به انتخاب کابینه مانده است آنها فشارهای خود را نسبت به روحانی برای بدست آوردن تعداد صندلیهای بیشتر هیات دولت افزایش دادهاند موضوعی که به مذاق روحانی خوش نیامده و وی از آن ناراحت است.
در مقابل اصلاحطلبان هم به خاطر کمتوجهیهای روحانی به خواسته آنها، عصبانی هستند. این عصبانیت در رسانههای اصلاحطلبان به وفور به چشم میخورد و گفت وگوهای بسیار با فعالان اصلاحطلب حکایت از این امر دارد که آنها بر خواسته خود اصرار دارند.
براساس اخباری که در رسانهها منتشر شده حتی رئیس دولت اصلاحات خود شخصاً به موضوع سهمخواهی ورود کرده است.
رئیس دولت اصلاحات گفته است؛ «پیغام فرستادیم که اگر بر خلاف توافق باشد من دیگر جلودار جریان اصلاحات و بدنه نخواهم بود به خاطر انتقاداتی که خواهند کرد. ما هم به ایشان گفتیم و هم به دوستان خودمان که قرار نیست همه لیست باب میل ما باشد.
او اخیراً مدعی شده بود بعد از بسته شدن لیست وزرا و کابینه و رایزنیهایی که روحانی با مجلس و دیگران خواهد داشت و به نوعی به یک جمعبندی نهایی برسد، قرار است روحانی لیست کابینه را به او نیز ارائه کند.
رئیس دولت اصلاحات گفته است؛ «گفتهایم که حتما باید تغییرات و روند تغییر وزرا ملموس باشد که همه در راستای تغییر و حرکت رو به جلو و اساسی باشد نه فقط جابجایی مهرهها صورت بگیرد.»
او مدعی شده است؛ «سهم اصلاحات باید لحاظ شده باشد نه اینکه روی فضا حرفی بزنیم. بالاخره سهم اصلاحات مشخص است؛ قطعا در دولت یازدهم به اصلاحات جفا شد. امیدواریم آقای روحانی در دولت دوازدهم با توجه به قول و وعدهای که دادند این ظلم دولت یازدهم را جبران کند.»
سخنان رئیس دولت اصلاحات به نوعی تهدید دولت روحانی است، آنجا که میگوید «پیغام فرستادیم که اگر بر خلاف توافق باشد من دیگر جلودار جریان اصلاحات و بدنه نخواهم بود به خاطر انتقاداتی که خواهند کرد.»
او اعتقاد دارد که دولت یازدهم روحانی به اصلاحات ظلم کرده و اکنون در دولت دوازدهم باید آن ظلم را جبران کند.
روحانی مدیون اصلاحطلبان نیست
نباید فراموش کنیم که روحانی پیروزی خود در انتخابات را مدیون کسی نیست.
روحانی در انتخابات یک کاندیدا بود که همه بنا بر وظیفه و تشخیص خود از وی حمایت کردند، بنابراین روحانی مدیون کل رایدهندگان و مردم است. با توجه به روش سیاسی روحانی در دولت یازدهم میتوان به این نتیجه رسید که شیخ دیپلمات یک «اصلاحطلب اصولگرا» است. این ویژگی باعث میشود تا او هم از رای اصلاحطلبان بهره ببرد و هم از رای اصولگرایان.
از سوی دیگر با نگاهی به تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی به ویژه بعد از پایان دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی میشود پی به این معنا برد که مردم انتخاب خود را در روز پایانی انجام میدهند و توصیه هیچ جناحی را قبول نمیکنند. عموم مردم خارج از دایره اصلاحطلب و اصولگرا هستند و بیشتر بر اساس تصمیم شخصی خود و جذابیتهای نامزدهای انتخابات رای خود را به صندوق میاندازند.
برخی از کارشناسان نیز میگویند درست است که روحانی این روزها، بیشتر به سمت چپ راهنما میزند ولی نمیتوان گفت که مردمی که به وی رای دادند نیز طرفدار اصلاحطلبها هستند. سبد رای مردم ایران همیشه خاکستری بوده است.
در نظرسنجی که از سوی موسسه نظرسنجی "ایپو" منتشر شده مردم در پاسخ به این پرسش که برای رای دادن در انتخابات اخیر روی نظر چه کسانی حساب باز کرده یا به آنها اعتماد کردهاند؟
بسیاری از ۵۶ درصدی که گفتهاند بنا بر تشخیص فردی رای دادهاند، احتمالا بر مبنای تاثیرپذیری از افراد دیگر، نهادها یا رسانهها به این تشخیص رسیدهاند، اما درمجموع، قضاوت شخصی را مهمترین عامل در رای دادن خود دانستهاند.
موسسه از شرکتکنندگان در انتخابات پرسیده شده آیا میدانند نامزدی که به او رای دادهاند، اصلاحطلب، اصولگرا یا اعتدالگرا بوده است؟
در این نظرسنجی، حدود ۴۰ درصد از رایدهندگان به ابراهیم رئیسی و ۳۶ درصد از رایدهندگان به حسن روحانی گفتهاند نمیدانند که آنها اصلاحطلباند، اصولگرا هستند یا میانهرو/اعتدالگرا. حتی حدود ۶ درصد از پاسخگویان حسن روحانی را "اصولگرا" تشخیص دادهاند و ۱۵ درصد از آنها ابراهیم رئیسی را "اصلاحطلب" قلمداد کردهاند.
عصبانیت دولتیها
این طمعها به دولت جدید پاستور تا جایی بود که صدای دولتیها را هم درآورد.
حسامالدین آشنا مشاور رئیسجمهور در پیامی توییتری نوشت: «کاسبان به اصطلاح اصلاحطلبی که باج خواهی رسانهای و سیاسی از رئیسجمهور را آغاز کردهاند، بدانند روحانی خاتمی نیست؛ نه تعارف میکند نه مأخوذ به حیا میشود.»
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناروی اطلاعات هم در واکنش به سهمخواهی برخی اصلاحطلبان از روحانی برای حضور در کابینه دوازدهم، گفت: من اصلاً موافق سهمخواهی و سهمطلبی نیستم و نباید اینگونه باشد. سهمخواهی از روحانی در چینش کابینه اصلاً تفکر درستی نیست، مردم در ۲۹ اردیبهشت ۲۴ میلیون رأی به روحانی دادند و از رئیسجمهور انتظار دارند به وعدههایش عمل کند، بنابراین دست رئیسجمهور در چینش کابینه باید باز باشد. وی اظهار داشت: اگر قرار باشد رئیسجمهور کابینه تحمیلی داشته باشد که نمیتواند به وعدههایش عمل کند. دست رئیسجمهور برای چینش کابینه باز خواهد بود.
کار حتی به مجادله توییتری آشنا و محمدرضا عارف نیز کشید و اگر چه عارف تاکید براین داشت که اصلاحطلبان سهمی از کابینه نمیخواهند اما آشنا در پاسخ گفت: درست است که گفتمان از جنس سهمخواهی نیست اما امان از سهمخواهیهای افراد به اسم جریان.
سرانجام حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیسجمهور بهنقل از روحانی گفت که کابینه دوازدهم فراجناحی خواهد بود. وی اعلام کرد: روحانی در مورد انتخاب اعضای کابینه مشغول رایزنی، صحبت و مذاکره با شخصیتهای نظام، بزرگان گروهها و جریانهای سیاسی کشور هستند و همواره تأکید میکنند ترکیب دولت دوازدهم فراجناحی خواهد بود و از توانمندی و ظرفیتهای کلی نظام استفاده خواهند کرد".
بعد از این سخنان و واکنش مقامات دولتی بود که رئیسجمهور در جلسه هیئت دولت و در پاسخ به هجمهها علیه آنچه کابینه فراجناحی خوانده میشود، گفت: افراد مختلف در جناحهای گوناگون اصولگرا، اصلاحطلب، میانهرو یا اعتدالیون مشورت کرده و نظرات آنها را جویا شدهام و همچنین به دوستان دیگر هم گفتم اگر نظر خاصی نسبت به کابینه دوازدهم دارند، بگویند و این در حالی است که نظرات برخی افراد در بعضی از روزنامهها، سایتها و رسانهها منعکس شده اما در عین حال باید همه بدانند که دولت دوازدهم مانند دولت یازدهم، دولتی تکجناحی نبوده و فراجناحی خواهد بود.
هشداری به رئیسجمهور
به نظرمیآید اینک زنگ خطر برای روحانی به صدا درآمده است. روحانی باید بداند فرصت اشتباه ندارد و کابینهاش زیر ذرهبین است. یادمان باشد که اصلاحطلبان در گذشته نشان دادهاند که حاضرند هر کاری کنند تا در مسند قدرت باقی بمانند. آنها میخواهند از دولت روحانی بهره برده و خود را تطهیر کنند.
برخی کارشناسان معتقدند اصلاحطلبان خواهان کابینهای هستند که مدیریت آن خارج از کنترل روحانی بوده و توسط اصلاحطلبان از بیرون مدیریت شود و درحقیقت چنین رفتاری از آنها نشان میدهد به فکر مردم نیستند و تنها تلاش میکنند که مجدداً در صحنه قدرت حاضر شوند.
اما جالبتر اینکه اصلاحطلبان سهمخواهی علنی خود را تکرار کرده و میگویند دنبال سهمخواهی نیستیم.این اظهارات تناقضات فکری و عملی اصلاحطلبان را بار دیگر ثابت میکند.
چنین سهمخواهی از سوی اصلاحطلبان تاکیدی بر آن است که سخنان آنها در باره خدمت به مردم و مصالح کشور واقعیت نداشته و به نظر میرسد تنها رویا پردازی برای گرفتن رای بیشتر بوده است.
این در حالی است که کابینه باید افرادی در راس امور قرار دهد که بتوانند خدمتگزاری بهتری انجام دهند. در حال حاضر وضعیت اقتصادی و اشتغال بغرنج است و افرادی که انتخاب میشوند باید کارآمد بوده و به اقتصاد مقاومتی ایمان داشته باشند و بتوانند چرخ اقتصاد و تولید را بچرخانند. همچنین علاوه بر مشکلات اقتصادی، معضلات اجتماعی نیز در کشور فراوان است و لذا باید نیروهایی در کابینه قرار بگیرند که به این معضلات رسیدگی کنند.
آزادانه کابینه را انتخاب میکنم
رئیس کمیته تعامل و گفتوگو با دولت فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: رئیسجمهور عنوان کرد که برای انتخاب اعضای کابینه از سوی هیچ جناحی تحت فشار نیستم و آزادانه اعضای کابینه را انتخاب کرده و میکنم.
به گزارش فارس، حمیدرضا حاجیبابایی با اشاره به جلسه اعضای کمیته تعامل و گفتوگو با دولت، با رئیسجمهور گفت: در این دیدار اعضای کمیته مطالبی را مطرح کردند که از مهمترین آنها این بود که فراکسیون نمایندگان ولایی به دنبال سهمخواهی از دولت نیست بلکه سهمیهای را که دنبال میکند سهمیهای است که ملت میخواهد و آن هم وجود یک دولت کارآمد و بدون حاشیه است. وی افزود: اعضای کمیته عنوان کردند که در ۳ محور اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور دچار مشکلاتی است. در حوزه اقتصادی موضوع بانکها اشتغال، رکود اقتصادی، قاچاق، موضوع یارانهها ... را داریم.
رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس اظهارداشت: در حوزه فرهنگی نیز در بحث تولید علم، تجاریسازی علم، توسعه مراکز دانشبنیان از مشکلات اساسی کشور است و همچنین در مسائل اجتماعی میتوان به ناکارآمدی ساختار دولت، فساد اداری، آسیبهای اجتماعی و... اشاره کرد.
حاجیبابایی خاطرنشان کرد: اعضای کمیته در این دیدار به منظور حل مشکلات موجود کشور بر اجرای قانون برنامه ششم تاکید کردند و عنوان کردند که مجلس و دولت و سایرین باید بدون حاشیهسازی به سمت کارآمدی حرکت کنند. وی افزود: اعضای کمیته تاکید کردند که ما به دنبال وزیر کارآمد هستیم که بتواند مشکلات را حل کند و دچار حاشیه و مسائل گوناگون نباشد.
رئیس کمیته تعامل و گفتوگو با دولت اظهارداشت: رئیسجمهور در این دیدار عنوان کرد که من در انتخاب وزرا از هیچ جناحی تحت فشار نبودم و شخص خودم وزرا را انتخاب کرده و میکنم.
حاجیبابایی خاطرنشان کرد: رئیسجمهور بر این نکته تاکید کرد که وزرا حتماً باید مجری سیاستهای کلی و برنامهها باشندو گفت که در دولت دوازدهم یکی از مشکلات بزرگ پیش روی دولت موضوع بانکها و موسسات پولی است که در این رابطه آقای رئیسجمهور بسیار گلهمند بود که باید حتماً دولت دوازدهم به این موضوع بپردازد. وی افزود: روحانی به سرمایهگذاری در کشور و سرمایهگذاری خارجی با دانش فنی و رعایت قوانین تاکید کرد و افزود که برای حل مشکلات کشور همچون مسئله آب، محیط زیست، اشتغال و مسائلی از این دست باید سرمایهگذاری در کشور صورت پذیرد.
رئیس کمیته تعامل و گفتوگو با دولت در پایان گفت: اعضای کمیته در این دیدار بر این نکته تاکید کردند که اگر وزرای پشنهادی دولت شاخصهای مشخص شده توسط این کمیته همچون کارآمدی و... را داشته باشند، اعضای کمیته نهایت همکاری را خواهند داشت.