تحریمهای آمریکا علیه ایران به بهانههای واهی در حالی سیر صعودی پیش گرفته است که مکررا شاهد نقض عهد این کشور در قبال اجرای برجام هستیم که برخی ناظران سیاسی بر آن باورند که جمهوری اسلامی ایران باید یک طرفه این توافق بینالمللی با آمریکا را ملغی و برخی دیگر بر این باورند که بهانه گرفتن از آمریکا کاری بیهوده است و امید بستن به توافق هستهای و اجرای برجام خیال پردازانه است.
از نظر برخی صاحبنظران توافق هستهای بزرگترین دستاورد دولت یازدهم است چرا که همه تلاش و خروجی این دولت در برجام خلاصه میشد. نکته مهمتر اینکه برخی مسئولین دولت یازدهم بارها عنوان کردهاند که برجام سایه جنگ را از سر مردم برچیده است؛ روحانی در ۱۲ مرداد ماه سال ۹۵ در جریان یک مصاحبه تلویزیونی، گفت: "برجام سایه شوم تهدید را از سر مردم برداشت".
وی در شهریورماه سال ۹۴ نیز در جریان بيست و دومين سفر استانی هيات دولت به استان همدان، در اظهارات مشابهی گفته بود: "بعد از سالها مذاکره پیگیر توسط فرزندان انقلابی و دیپلماتهای قهرمان، توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداریم و امنیت واقعی را به این کشور بازگرداندیم". البته این ادعا دو روز پیش با پاسخ مقام معظم رهبری همراه بود و معظم له فرمودند: گاهی میشنویم و شنیدهایم در گذشته بعضیها گفتهاند که وقتی ما آمدیم مسئولیت پیدا کردیم توانستیم سایه جنگ را از سر کشور رفع کنیم؛ نه، این حرفها، حرف درستی نیست.
اما آنچه در عمل شاهد بودیم این برجام تنها سایه تحریمهای ضد ایرانی را از سر مردم ایران کم نکرد بلکه تهدید و تحریمها را نیز بیشتر کرد مصداق آن کمیته روابط خارجی سنای آمریکا که طرحی را با عنوان «قانون مقابله با اقدامات بیثباتکننده ایران» و با هدف تحریم جامع علیه ایران به بهانههای غیرهستهای به تصویب در آورده است، با در نظر گرفتن هشدار مقامات سابق دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا، اقدام به تعدیل لایحه مصوب خود کردند چند روزپیش نسخه اصلاحشدهای از طرح تحریمهای ایران را تصویب کردند که شامل تغییرات پیشنهادی مطرحشده توسط مقامات سابق دولت اوباما میشود.
جالبتر اینکه دولت جدید آمریکا به صراحت بیتعهدی خود را به برجام ثابت کرد، برجامی که یک معاهده بینالمللی است و هریک از اعضا تحت هیچ شرایطی اجازه بررسی جداگانه را ندارند حالا دونالد ترامپ و متحدانش برای امتیازگیری بیشتر از ایران هم شده به دنبال کشاندن تهران پای میز مذاکرات دیگری هستند تا در خلال آن موضوعات دیگر را نیز روی میز بیاورند.
مرداد ماه سال گذشته بود که رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با اقشار مختلف مردم تاکید کردند: امروز مسئولین دستگاه دیپلماسی خود ما و همان کسانی که در این مذاکرات از اوّل تا آخر حضور داشتند، همینها دارند میگویند آمریکا نقض عهد کرده است، آمریکا زیر ظاهر آرام و زبان چرب و نرم مسئولانش و وزیر خارجهاش و دیگران، از پشت دارد تخریب میکند، مانع ارتباطات اقتصادی کشور با کشورهای دیگر دنیا است؛ این را مسئولین خود برجام دارند میگویند.
ایشان ادامه دادند: این حرفی است که بنده البتّه از یک سال پیش و یکسالونیم پیش، مرتّب تکرار کردم که به آمریکاییها نمیشود اعتماد کرد -بعضیها سختشان بود قبول کنند- امّا امروز خود مسئولین ما [میگویند].
مقام معظم رهبری تاکید داشتند: در این مذاکرات، قرار بر این است که وقتی ایران تعهّدات خود را انجام میدهد، یکباره همه تحریمها برداشته بشود؛ یعنی این مانعی که آمریکا سر راه ملّت ایران ظالمانه و خباثتآمیز به وجود آورده بود، برداشته بشود؛ خب حالا شش ماه از این موعد گذشته است، برداشته نشده؛ شش ماه برای یک مملکت هشتاد میلیونی زمان کمی است؟ در این شش ماه دولت محترم کم میتوانست کار بکند اگر چنانچه این خباثت آمریکاییها نبود؟ این برجام شد برای ما یک نمونه، یک تجربه.
نکته مهم و حائز اهمیت اینکه ما نه بر سر میز مذاکرات دیگر با آمریکاییها خواهیم رفت و نه باید اجازه دهیم این دولت استکباری نقض عهدهایش در قبال توافق هستهای ادامه دهد و طرحی انقلابی برای مقابله با همه نقض عهدهای آمریکا خواهد توانست سیلی محکمی بر گوش آنها نثار کند!
در همین زمینه برخی ناظران سیاسی بر آن باورند که جمهوری اسلامی ایران باید یک طرفه این توافق بینالمللی با آمریکا را ملغی و برخی دیگر بر این باورند که بهانه گرفتن از آمریکا کاری بیهوده است و امید بستن به توافق هستهای و اجرای برجام خیال پردازانه است.
توافق با آمریکا لغو شود
حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتوگو با سیاستروز با تاکید بر خلف وعدههای آمریکا در قبال برجام به ارزیابی رفتار و اقدام احتمالی جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: با توجه به ابنکه آمریکا ثابت کرده به تعهدات خود در قبال برجام پایبند نبوده و درصدد باجخواهی از ملت ایران است، از این رو تهران باید برای این مسئله ضربالاجلی معین تعیین کند.
وی افزود: از زمان روی کار آمدن رییس جمهورجدید آمریکا شاهد بارها شاهد نقض عهد وی در قبال توافق هستهای بودیم.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی بیان داشت: وی از زیر باراجرای برجام شانه خالی کرده و مدام بر اعمال تحریمهای بیشتر علیه جمهوری اسلامی اصرار دارد.
وی به ضرورت افزایش افرایش مناسبات و تعاملات جمهوری اسلامی با اروپاییها تاکید و اظهارداشت: مسئولان کشورمان باید ضربالاجل معین برای آمریکا تعیین و این توافق را به صورت یک طرفه با این کشور لغو کنند.
هانی زاده همچنین خاطرنشان کرد: ایران باید با روشن کردن ابعاد خلف وعدههای آمریکا در قبال برجام به نوعی افکار عمومی را نسبت به این نوع باجخواهی گستاخانه بیدار کند.
وقت گذاشتن بر توافق هستهای توهم است
محمد صادق کوشکی دیگر کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز در خصوص بهترین اقدام ایران در قبال این همه بیتعهدی آمریکا بیان داشت: تردیدی نیست که آمریکا به بهانههای مختلف مانند فعالیت موشکی، حقوق بشر و غیره تلاش دارند تا تحریم و فشار علیه ملت ایران را بیشتر کنند.
وی افزود: به همین خاطر نمیتوان بهانه را از آنها گرفت و این روش یک کار بیهوده و بیحاصل است.
به اعتقاد کوشکی، بهترین راه برای بینتیجه کردن تحریمهای آمریکا پیش رفتن به سوی اقتصاد مقاومتی و ایجاد یک قدرت درونی اقتصاد و صنعتی است تا به مرور زمان همه این تحریمهای ظالمانه بیاثر شود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به اینکه در توافق هستهای طرف مقابل به همه اهداف خود رسید، خاطرنشان کرد: اما در مقابل ما به هیچ کدام از اهداف خود نرسیدیم، از این رو وقت گذاشتن بر سر توافقی که برای ما دستاوردی هیچ داشته کاملا خیال پردازانه است.
ایران به هیچ وجه زیر بار مذاکره مجدد پیرامون برجام نمیرود
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است، هیچ کدام از دیگر کشورهای مذاکره کننده هستهای با ایران، پیشنهادِ مذاکره مجدد آمریکا را به هیچ وجه قبول ندارند.
علاءالدین بروجردی در گفت و گو با با خانه ملت، در خصوص اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر اینکه برجام یک توافق دوجانبه نیست که بتوان از آن خروج کرد یا درباره آن مذاکره مجدد انجام داد، اظهار داشت: این حرف کاملا منطقی است، زیرا وقتی پس از ماهها مذاکره سندی به امضای همه طرفهای مذاکره کننده میرسد و شورای امنیت سازمان ملل نیز در این زمینه ضمن صدور قطعنامهای آن را تایید میکند، هیچ مفهومی ندارد که در این زمینه دوباره مذاکرهای صورت پذیرد.
وی با اشاره به سخنان ترامپ مبنی بر مذاکره پیرامون برجام، افزود: این موضوع از جمله جر زنیهای آمریکا است که میتوان آن را حرکتی غیرمنطقی خواند.
بروجردی تصریح کرد: به هیچ وجه جمهوری اسلامی ایران زیر بار چنین پیشنهاد غیر منطقی نخواهد رفت.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه هیچ کدام از طرف های دیگر مذاکره کننده این پیشنهاد آمریکا را به هیچ وجه قبول ندارند، تصریح کرد: آمریکا در این مقوله در انزوا قرار گرفته است.
بروجردی با اشاره به مذاکرات اخیر آقای عراقچی با ۶ کشور، گفت: در این مذاکرات عملا آمریکا منزوی و محکوم بود به اینکه باید به برجام به طور کامل عمل کند.