سفیر کشورمان در ریاض گفت: جمهوری اسلامی سهم و نقش خود را در ارتباط با تحولات جدید عربستان ایفا کرده است و لذا انتظار ميرود در چنین بستری گامهای خوبی از سوی دوستان سعودی اتخاذ شود.
روابط ایران و عربستان نه تنها در سالهای بعد از پیروزی انقلاب که پیش از آن نیز همواره دستخوش فراز و نشیبهایی بوده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در جریان جنگ تحمیلی حمایتهای حکومت پادشاهی عربستان از صدام حسین اختلافات بین دو کشور را عمیقتر کرد.
از سوی دیگر عربستان برای مسلمانان جهان به منظور زیارت خانه خدا از اهمیت ویژهاي برخوردار است و همچنین این کشور به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت و نقشی که توانسته است در نتیجه وادادگی مقابل آمریکا به دست آورد، حائز اهمیت است.
به هر حال در سالهای اخیر حمایتهای زیاد سعودیها از گروههای تروریستی در سوریه، عراق و... اختلافات بین ایران و عربستان را افزایش داده است. با روی کار آمدن دولت یازدهم هر چند که گمانهزنیهایی مبنی بر تقویت روابط دو کشور وجود داشت اما در طول بیش از یک سال گذشته با وجود جرقههای کوچکی همچون دیدار وزرای خارجه دو کشور در نیویورک و سفر امیرعبداللهیان به ریاض، روابط همچنان با سردی ادامه دارد.
در طول مذاکرات هستهاي و در ماههای اخیر مقامات عربستان از جمله وزیر امور خارجه این کشور اظهارنظرهای تندی بر علیه ایران داشتهاند و کاهش قیمت نفت نیز از دید تحلیلگران یکی از سیاستهای عربستان علیه ایران است.
درپی مرگ ملک عبدالله و نشستن سلمان بنعبدالعزیز بر کرسی پادشاهی در ۲ هفته گذشته شاهد تغییرات جدی در حکومت این کشور بودهایم.
سفیر کشورمان بر این باور است که جمهوری اسلامی سهم و نقش خود را در ارتباط با تحولات جدید عربستان در قالب عزیمت وزیر خارجه بعنوان نماینده رسمی جمهوری اسلامی به ریاض و همچنین ارسال پیامهای تسلیت و تبریک مقامات ایرانی برای مسئولان عربستانی به خوبی ایفا کرده است و لذا انتظار ميرود در چنین بستری گامهای خوبی از سوی دوستان سعودی اتخاذ شود.
حسین صادقی از مردادماه سال ۱۳۹۳ به عنوان سفیر ایران در عربستان معرفی شد. ميگويد روابط ایران و عربستان در طول یک سال گذشته دستخوش تحولات بسیاری بوده است. بحث سفر وزیر امور خارجه به عربستان همواره یکی از اخبار مورد توجه بوده که ظاهرا برنامههای این سفر نیز تنظیم شد اما لغو گردید. وي درمورد لغو اين سفر در گفتوگو با مهر گفت: سفر و رایزنی بین کشورها به منظور توسعه و تحکیم روابط است، بنابراین انجام سفر زمانی مطلوبیت خواهد داشت که تمام زمینهها برای تحقق اهداف تعریف شده فراهم باشد. چنانچه مجموعه عوامل لازم برای انجام سفر و نیز بسترهای آن فراهم شود، طرفین تمایل جدی برای رایزنی دارند.
وي همچنين افزود: سفر آقای امیر عبداللهیان و دیدار ایشان با سعود الفیصل در چارچوب رایزنیهای متقابل بوده است. گفتوگوهای خوبی در ریاض انجام شد. لازمه اخذ نتایج از رایزنیها تداوم و تسلسل گفتوگوها است. به هر حال عوامل و عناصر مختلفی در عرصه روابط ایران و عربستان دخیل هستند. مهم این است که دو کشور تصمیم بگیرند فراتر از این مسائل در راستای توسعه روابط تلاش کنند.
صادقي در پاسخ به اين سوال كه سفر وزير خارجه كشورمان به رياض درپي فوت ملك عبدالله پادشاه عربستان، ميتواند ميتواند در مسیر روابط برای آینده تأثیرگذار باشد؟ تصريح كرد: بدون تردید چنین سفرهایی بواسطه اینکه ميتواند حامل پیام همدردی و مبتنی بر نوع دوستی باشد تاثیرات گستردهاي بر جای خواهد گذاشت. این مهم ميتواند با ایجاد اثرات ملموس بسترهای نوینی را برای روابط فراهم سازد.
سفير كشورمان در عربستان در مورد تغییر پادشاهی در عربستان و تاثير آن در روابط ایران و عربستان گفت: با در گذشت پادشاه عربستان در یک روند مسالمتآمیز انتقال قدرت در این کشور صورت گرفته است. با آغاز بکار پادشاه جدید بروز برخی تغییرات و جابجايیها طبیعی و عادی است، ضمن آنکه سرعت این تحولات نیز حائز اهمیت است. جمهوری اسلامی سهم و نقش خود را در ارتباط با تحولات جدید عربستان در قالب عزیمت وزیر محترم خارجه بعنوان نماینده رسمی جمهوری اسلامی به ریاض و همچنین ارسال پیامهای تسلیت و تبریک مقامات ایرانی برای مسئولان عربستانی بخوبی ایفا کرده است و لذا انتظار ميرود در چنین بستری گامهای خوبی از سوی دوستان سعودی اتخاذ شود.
وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه آیا سفرمقامات دیگری از ایران از جمله آقای هاشمی به عربستان در دستور کار بوده است و فکر ميکنید سفر اینگونه مقامات ميتواند در بهبود روابط موثر باشد؟ عنوان كرد: تغییر و تحرک در روابط ایران و عربستان مستلزم رایزنی و گفتوگو است و لذا باید از پتانسیلهای موجود در این خصوص بهرهبرداری کرد اما در عین حال لازم است مدیریت مناسبی صورت گیرد تا نتایج لازم از رایزنیها حاصل شود. صرف انجام سفر اگرچه گام مثبتی است اما کافی نیست باید بسترها فراهم شود. در قالب اراده متقابل رایزنیها به حصول نتایج مطلوب منجر خواهد شد.
در آخرین دور مذاکرات هستهاي در وین سعودالفیصل سفری را به وین داشت و چند ساعتی با وزیر امور خارجه آمریکا در هواپیما گفتوگو کرد. برخی بر این باورند که این دیدار روند مثبت مذاکرات در مسیر توافق را تغییر داد. درپی این دیدار قیمت نفت کاهش چشمگیری پیدا کرد. که این اقدام نیز از سوی تحلیلگران به نوعی از سوی عربستان به عنوان پاداش به آمریکا در قبال عدم توافق با ایران عنوان شد.
در همين حال صادقي درخصوص ارزيابي نقش عربستان در مذاکرات هستهاي گفت: سفیر جدید عربستان در تهران معرفی شده است و تقریبا تمام کارهای مربوط به روند اداری پذیرش انجام شده است. مواضع رسمی عربستان درخصوص مذاکرات هستهاي جمهوری اسلامی ایران کاملا مشخص بوده و بارها نیز اعلام شده است. به هر حال کشورها راهبردی را براساس منافع ملی خود تدوین و دنبال ميکنند اما انتظار و توصیه جمهوری اسلامی این است که کشورهای اسلامی و منطقه باید سعی کنند در مسیر اهداف دیگران قرار نگیرند، چون چنین راهبردی نميتواند به تحکیم مناسبات منطقهاي کمک کند.
عربستان به تازگی اقدام به بازگشایی سفارت خانه خود در عراق کرده است در حالی که این سفارت از بعد از سرنگونی صدام تعطیل بود. از سوی دیگر دولت عراق در عین رفت و آمدهای بسیاری که با ایران داشته، تلاش کرده در رفت و آمد مقامات به عربستان تعادلی بین دو کشور برقرار کند. با توجه به اینکه در حوادث تروریستی و حضور داعش در عراق نقش جمهوری اسلامی در کمک به دولت نقشی چشمگیر بوده است و در عین حال عربستان به عنوان یک کشور حامی گروههای افراطی شناخته ميشود، تغییر رویکرد عربستان در قبال عراق را چطور ارزیابی ميکنید؟ كه وي گفت: افراطگرایی و تندروی محکوم است و منجر به مشوش نمودن چهره رحمانی دین اسلام خواهد شد، مزید بر اینکه کشورهای منطقه نیز هزینههای زیادی در این خصوص پرداخت کردهاند. کشورها براساس منافع و مصالح خود مبادرت به تقویت و تقلیل سطح مناسبات با یکدیگر ميکنند. در این حوزه عوامل متعددی تاثیرگذار هستند اما زمانی که از یک پایه و اساس منطقی برخوردار باشد به آنها کمک خواهد کرد. کاهش تنشهای منطقهاي به سود همگان است.
از سويي ديگر انتقادهایی به دولت یازدهم وارد است که در قبال عربستان سیاست مناسبی را در پیش نگرفته است. حتی برخی بر این باورند که دو نامه تسلیت و تبریک رئیسجمهور به پادشاه قبلی و جدید عربستان نباید با توجه به اقدامات عربستان در منطقه صورت ميگرفته است.
صادقي در مورد اين انتقادها در اظهارنظري تصريح كرد:عربستان در زمره اولین کشورهایی بوده است که در اولین ساعات اعلام پیروزی دکتر روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در سه سطح پادشاه، ولیعهد و ولی ولیعهد مبادرت به ارسال پیام تبریک برای آقای دکتر روحانی کرد. مزید بر آن علیرغم اینکه سعودی تصمیم داشت سفیر اسبق خود در تهران را برای مراسم تحلیف دکتر روحانی به تهران اعزام کند اما با تغییر تصمیم یکی از وزرا که مورد وثوق ملک بوده و پیامهای ایشان را برای سران کشورها تقدیم ميکرد را به تهران اعزام نمود. همه این اقدامات به خوبی گویا است. اقدام رئیسجمهور فراتر از روابط دو کشور جنبه نوع دوستی داشته و ميتواند تاثیرات خاص خود را برجای گذارد.
وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه ایران در مورد سفر حجاج ميتواند چه سیاست مناسبی را در پیش گیرد؟توضيح داد و گفت: همانگونه که وزیر محترم امور خارجه اعلام کردند دعوت وزرای خارجه دو کشور مفتوح است. مسئله تعداد حجاج کشورها از یک معیار و فرمول پذیرفته شده سازمان همکاریهای اسلامی تبعیت ميکند و براساس فاکتور جمعیت کشورها لحاظ ميگردد. عربستان طی سالهای اخیر درگیر توسعه حرم بوده است و بر همین اساس نیز مبادرت به کاهش بیست درصدی سهمیه تمام کشورها بدون تبعیض کرده است. کارهای خوبی در زمینه توسعه برای برگزاری آسان حج و عمره صورت گرفته که قابل تقدیر است.
وي درخصوص سفر آتي وزير خارجه كشورمان به رياض و اينكه اصلا برنامه براي اين سفر وجود دارد يا نه گفت: به هرحال همانگونه که وزیر محترم امور خارجه اعلام کردند دعوت وزرای خارجه دو کشور مفتوح است. عربستان بعد از درگذشت ملک عبدالله و انتصاب ملک سلمان درگیر انجام تحولات داخلی است و لذا باید اجازه داد تا زمان بستر مناسبی برای گفتوگوها فراهم کند. جمهوری اسلامی سهم و نقش خود را در تحولات اخیر این کشور به خوبی ایفا کرد.
وي در پايان به موضوع زندانيان ايراني در بند عربستان اشاره و خاطرنشان كرد در ارتباط با موضوع اتباع ایرانی زندانی در عربستان که به زعم مقامات عربستانی اتهام عمده آنها قاچاق موادمخدر است، مهمترین مسئله مربوط به دسترسی کنسولی و همچنین حضور نماینده رسمی سفارت در روند محاکمه است که اصل صریح و پذیرفته شده بینالمللی است.
اخیرا کنسول سفارت با یکی از ایرانیان زندانی ملاقات کرد. به هرحال ما ملاحظات خود را در این ارتباط داریم و از طریق رسمی نیز مطالبات خود را به مقامات سعودی منتقل کردهایم.