فشار حداکثری واژه‌ای است که این روزها به کرات به گوش می رسد. این واژه که به یکی از محورهای اصلی محافل رسانه‌ای، سیاسی و اقتصادی مبدل شده است این روزها ابعاد گسترده‌تری گرفته است. برایان هوک مسئول ویژه تحریم‌های آمریکا علیه ایران از تشدید فشار حداکثری تا آمدن ایران پای میز مذاکره می‌گوید. در همین حال مقامات آمریکایی از ارائه پیش نویس طرح تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به شورای امنیت خبر داده‌اند. در جدیدترین اقدام نیز به نوشته وبگاه واشنگتن فری بیکن، کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین گروه قانونگذاران حزب جمهوریخواه در کنگره روز چهارشنبه این بسته تحریمی گسترده علیه ایران، روسیه و چین را ارائه می‌کند. به گفته «مایک جانسون» رئیس کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان بخش ایران این بسته شامل سخت‌ترین مجازات‌هایی است که کنگره در مورد ایران پیشنهاد کرده است و این امر تا حد زیادی فشار حداکثری دولت ترامپ را گسترش خواهد داد.کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان از کنگره آمریکا می‌خواهد به طور یکجانبه بخشی از معافیت از تحریم‌هایی که باعث توجیه برنامه هسته‌ای ایران شده و جای پای این کشور را در عراق محکم کرده را لغو کند.
بر اساس این بسته تحریمی جدید دولت آمریکا از رفع تحریم‌های ایران بدون رضایت مجلس نمایندگان و سنا منع می‌شود. در زمینه رفع تحریم‌های تسلیحاتی نیز این طرح تحریم‌های تازه‌ای را بر صنایع تسلیحاتی کشورهایی چون روسیه و چین در صورت فروش سلاح به ایران در نظر خواهد گرفت. نکته قابل توجه آنکه همزمان با آزاد شدن تبعه آمریکایی که دوران محکومیتش را در ایران می گذارند، ترامپ با ذوق زدگی بسیار از ایران تشکر و در نهایت از وجود ظرفیت‌ها برای مذاکره سخن گفت. مجموع این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که برخی با اشاره به رویکردهای مذکور بر آماده بودن زمینه‌ها برای مذاکره با آمریکا سخن گفته‌‌اند. آنها با اشاره به شرایط انتخاباتی آمریکا و بحران‌های شدید ترامپ در عرصه داخلی با افزایش بحران کرونا و البته اعتراض‌های شدید ضد نژادپرستی در این کشور، چنان استدلال می‌کنند که می‌توان از نیاز ترامپ به مذاکره برای شکستن فشار حداکثری می‌توان بهره گرفت. این استدلال‌ها در حالی مطرح می‌شود که روند تحولات میدانی بیانگر حقایقی ورای این تحلیل‌هاست که توجه به آنها می‌تواند مولفه‌ای مهم برای به شکست کشاندن فشار حداکثری باشد. نخست آنکه اخیرا ۵ نفت کش ایرانی، با پرچم جمهوری اسلامی ایران با حمل محموله سوخت راهی ونزوئلا شدند. این اقدام در حالی صورت گرفت که آمریکا با آن همه ادعای نظامی و تهدیدات اقتصادی و سیاسی نتوانست اقدامی علیه آن انجام دهد.
دوم آنکه با اقدامات صورت گرفته از سوی دستگاه دیپلماسی سرانجام آمریکا وادار به پایان دادن به بازداشت ظالمانه مجید طاهری پزشک ایرانی که در زمان انجام تحقیق مطالعاتی پزشکی در آمریکا بازداشت شده بود، گردید. این مهم در حالی روی داد که هیچ گونه مذاکره‌ای میان دو کشور صورت نگرفت و حتی این آزادی ارتباطی نیز با آزاد شدن تبعه آمریکایی توسط ایران نداشت. به نتیجه رسیدن این دو مهم نشان می‌دهد که برای تحقق اهداف نیازی به مذاکره با آمریکا نیست بلکه راهکار تکیه بر داشته‌های درونی و ظرفیت‌های جهانی است که گاه از آنها غفلت شده و صرفا چشم به مذاکره دوخته شده است. شاید بتوان گفت که جمله رهبر انقلاب که در پیام به پرسنل نفت‌کش‌ها تاکید فرموندن که شما کار جهادی بزرگی انجام دادید و کشور را سرافراز کردید برگرفته از همین اصل که باشد این حرکت بزرگ گامی مهم در شکستن فشار حداکثری آمریکا بود. با توجه به این حقایق می‌توان گفت که آدرس مذاکره بر روی پاکت راهکارهای مقابله با فشار حداکثری، آدرسی غلط است که جز تکرار گرفتار آمدن در دور باطل مذاکره و نادیده گرفتن راهکارهای دیگر را به همراه دارد حال آنکه تجربه نشان داده است مذاکره بی نتیجه و یافتن راهکارهای دیگر اصل نهایی برای از میان برداشتن فشار حداکثری و حل مشکلات کشور است.
نویسنده: قاسم غفوری
