با وجود ادامه بررسی و تلاش برای رسیدن به اجماع نظری کاربردی برای مباحث مربوط به نحوه مدیریت بهینه‌تر توزیع بنزین در کشور، بحث سهمیه‌بندی و چندنرخی شدن این فرآورده نفتی تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است.
رشد بی‌رویه مصرف بنزین و همچنین رشد بی‌رویه قاچاق این فرآورده استراتژیک نفتی پس از نوسانات ارزی و افزایش فاصله قیمت عرضه آن در داخل کشور و نرخ فروش بنزین در کشورهای همسایه، گزینه بازگشت کارت سوخت به سبد توزیع سوخت کشور و همچنین سهمیه‌بندی و چندنرخی شدن بنزین را روی میز دولت بازگرداند.
این موضوع طبق اذعان وزیر نفت، چند هفته‌ای است که به صورت جدی در مجموعه دولت در حال بررسی است. یافته‌های جدید حاکی از این است که با وجود ادامه بررسی و رسیدن به تلاش برای رسیدن به اجماع نظری کاربردی برای مباحث مربوط به نحوه مدیریت بهینه‌تر توزیع بنزین در کشور، بحث سهمیه‌بندی و چندنرخی شدن این فرآورده نفتی تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده و به صورت همزمان در مجموعه دولت ۷ سناریو برای بنزین و مدیریت بهینه این سوخت در حال بررسی است.
یک مقام آگاه در مجموعه دولت گفت: هر تصمیمی که برای بنزین اتخاذ شود، پیش از اجرا با مردم در میان گذاشته خواهد شد و اینگونه نخواهد بود که یکباره مردم با وضعی پیش‌بینی نشده مواجه شوند. وی افزود: تعویق‌ها و طولانی شدن بررسی‌ها در مورد تصمیم‌گیری برای نحوه مدیریت بهینه‌تر توزیع بنزین نیز به دلیل بررسی همه‌جانبه اوضاع اقتصادی است تا تصمیمی اتخاذ شود که هم مدیریت بهینه‌تر توزیع بنزین را شاهد باشیم و هم به عموم مردم هیچ فشاری وارد نشود.
این اتفاق در حالی رخ داده که همزمان با آغاز تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، با بهره‌برداری از چهار طرح جدید بهبود کیفیت و افزایش ظرفیت فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌های نفت، ایران در کنار بی‌نیازی از واردات این فرآورده‌های استراتژیک، آماده صادرات آنها شده است.
در دوره اعمال تحریم‌های هسته‌ای یعنی اواخر دهه هشتاد، واردات گسترده برخی از فرآورده‌های استراتژیک و پر طرفدار نفتی به ویژه بنزین یکی از پاشنه‌های آشیل صنعت نفت کشور بود به طوری که غربی‌ها برای فشار به جمهوری اسلامی ایران در نخستین گام، دست بر روی واردات سوخت کشور گذاشتند و تحریم فروش بنزین خیلی زود به سناریویی روی میز رئیس‌جمهور آمریکا تبدیل شد.
با عبور از تحریم‌های هسته‌ای و بازگشت تحریم‌های غیرقانونی دولت «دونالد ترامپ» حالا تولید و مصرف فرآورده‌های نفتی نه تنها نقطه ضعف صنعت نفت کشور نیست که حتی یکی از سناریوهای مقابله با تحریم نفت، صادرات انواع فرآورده‌های نفتی به ویژه گازوئیل و حتی بنزین است.
به عبارت دیگر، در طول پنج سال گذشته با توسعه پارس‌جنوبی، افزایش تولید گاز و جایگزین شدن گاز طبیعی به جای سوخت‌های مایع در سبد سوخت و انرژی کشور از یک سو و توسعه و بهره‌برداری طرح‌های بهبود کیفیت و افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های جدید و موجود نفتی عملا نه تنها کشور از واردات انواع سوخت بی‌نیاز شده که حتی آماده صادرات بنزین و گازوئیل می‌شود.
این گزارش حاکی است علیرضا صادق آبادی، معاون وزیر نفت هفته گذشته با اشاره به افزایش ۵۰ درصدی تولید بنزین و گازوئیل یورو چهار کشور در طول حدود یکسال گذشته تاکنون، گفت: با بهره‌برداری از دو فاز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، طرح بهبود کیفیت پالایشگاه تبریز و بندرعباس و طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه نفت اصفهان عملا این افزایش تولید اتفاق افتاده است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی همچنین با اشاره به بهره‌برداری از سومین فاز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تا آذرماه امسال، تصریح کرد: با اضافه شدن ۱۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو چهار پالایشگاه بندرعباس، تولید روزانه گازوئیل یورو چهار کشور به ۴۲ میلیون لیتر می‌رسد که حدود ۷۵ درصد گازوئیل بخش حمل‌ونقل را شامل می‌شود.
در کنار افزایش ظرفیت تولید گازوئیل، ظرفیت تولید محصول پرطرفدار نفتی بنزین هم افزایشی بیش از ۵۰ درصدی را تجربه می‌کند و پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان، ظرفیت تولید روزانه بنزین کشور هم برای نخستین‌بار از مرز ۱۰۰ میلیون لیتر در روز عبور کند.
صادق‌آبادی معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه با تولید روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین در فازهای اول و دوم پالایشگاه خلیج‌فارس هم‌اکنون تولید روزانه ۹۷ میلیون لیتر بنزین در کشور به نتیجه رسیده است، تاکید کرده است: با اتمام فاز سوم و افزایش تولید روزانه بنزین پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به ۴۰ میلیون لیتر تا پایان سال، تولید بنزین کشور به حدود روزانه ۱۰۷ میلیون لیتر افزایش می‌یابد.
این مقام مسئول شرط آغاز صادرات بنزین ایران را مدیریت مصرف و افزایش میزان ذخایر راهبردی کشور عنوان کرده و یادآور شده است: هم‌اکنون موازنه تولید و مصرف بنزین در کشور مثبت بوده و به‌تدریج و با بهره‌برداری از فاز سوم پالایشگاه خلیج‌فارس و افزایش ذخایر راهبردی، امکان صادرات این محصول فراهم می‌شود.
علاوه بر این، ساخت چهارمین فاز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس هم آغاز شده به طوری که عملیات سیویل این طرح با ظرفیت فرآورش ۱۲۰ هزار بشکه میعانات گازی آغاز شده که بهره‌برداری از این پروژه هم افزایش روزانه ۱۲ میلیون لیتری تولید بنزین یورو چهار را به ارمغان می‌آورد.
بندرعباس هاب جدید تولید گازوئیل پاک
در راستای اجرا و تکمیل مرحله به مرحله طرح بهبود کیفیت و افزایش ظرفیت پالایشگاه نفت بندرعباس، واحد تصفیه هیدروژنی این پالایشگاه با هدف تولید روزانه ۱۴ تا ۱۶ میلیون لیتر گازوئیل پاک و کم گوگرد به بهره‌برداری رسیده است.
با بهره‌برداری از این طرح علاوه بر تولید گازوئیل با گوگرد کمتر از ۵۰ پی.پی.ام امکان جمع آوری و بازیافت روزانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ تن گوگرد هم فراهم می‌شود.
هاشم نامور مدیرعامل پالایشگاه نفت بندرعباس با بیان اینکه در شرایط فعلی پیشرفت ساخت و بهره‌برداری از طرح بهیود کیفیت و افزایش ظرفیت پالایشگاه بندرعباس به مرز ۹۰ درصد رسیده است، گفت: با اجرای این طرح علاوه بر تولید گازوئیل کم گوگرد، امکان تولید روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین با استاندارد یورو چهار تا پایان سال‌جاری فراهم می‌شود.
در این طرح، احداث واحدهای مهمی همچون تصفیه نفتای سبک و سنگین، تبدیل کاتالیستی، ایزومریزاسیون، تصفیه هیدروژنی گازوئیل، تصفیه گاز با آمین، تصفیه آب‌های ترش، بازیافت و جامدسازی گوگرد، مخازن جدید و همچنین واحدهای جدید آب، برق و بخار از جمله واحدهای تولید برق، بخار، آب‌شیرین کن و واحد آب گردشی خنک‌کننده، ازت، هوا، سوخت پیش‌بینی شده است.
واحد بنزین‌سازی این پروژه شامل سه ﺑﺨﺶ اصلی ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻧﻔﺘﺎی ﺳﻨﮕﯿﻦ، اﮐﺘﺎن‌اﻓﺰا و اﺣﯿﺎی ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺴﺖ بوده که در طول دو سال گذشته واحد ﺗﺼﻔﯿﻪ نفتا (NHT) و اکتان‌افزا (OCT) و احیا برای تولید بنزین پاک تاکنون راه‌اندازی شده‌اند.
در ادامه تکمیل و راه‌اندازی واحدهای این پروژه، بخش ﺗﺼﻔﯿﻪ هیدروژنی ﻧﻔﺘﺎی سبک (LNHT) واحد ایزومریزاسیون نیز در پایان اسفند سال ۹۶ تکمیل شد که همراه با واحدهای بنزین‌سازی اسفندماه پارسال به طور رسمی به بهره‌برداری رسیدند. واحد تصفیه هیدروژنی نفت گاز پالایشگاه بندرعباس با ظرفیت ۵۰ هزار بشکه در روز که از نظر ظرفیت اسمی بزرگترین واحد پالایشگاه بوده به بهره‌برداری رسید و ظرفیت تولید گازوئیل مرغوب این پالایشگاه به حدود ۱۴ تا ۱۶ میلیون لیتر در روز رسید.
بهره‌برداری از طرح جدید توسعه پالایشگاه نصف جهان
در کنار پالایشگاه تبریز، بندرعباس و ستاره خلیج‌فارس، طرح جدید توسعه پالایشگاه نفت اصفهان هم در قالب طرح جدید تقطیر ۱۲۰ هزار بشکه‌ای هم هفته گذشته به بهره‌برداری رسید. فارس
