در بلاد شیعی عرب زبان کاربرد لفظ «امام» برای علمای بزرگوار، رایج بود. این کاربرد در میان شیعیان ایرانی و فارسی زبان، البته چندان کاربرد نداشت.
بنیانگذار انقلاب اسلامی، با اقبال عمومی مردم به این لقب خوانده شد و مخصوصا در آستانه انقلاب اسلامی دیگر همگان «حاج آقا روحالله» را «امام» خطاب میکردند.
مشهور است که آقای روحانی، در سال ۱۳۵۶ در مراسم چهلمین روز شهادت حاج آقا مصطفی خمینی(ره) در مسجد ارگ تهران، ایشان را «امام» توصیف کرد. این نکته را آقای روحانی نیز بارها در خاطرات خویش مطرح کرده است.نگارنده استبعادی ندارد که بر استفاده از کاربرد لفظ «امام» از سوی آقای روحانی تأکید کند. اما تمسک به این خاطره، توانست برای ایشان در سال ۱۳۹۲ در آستانه انتخابات به ویژه در میان «مقدسین»، «رأی ساز» باشد.
آقای «مجید جعفری تبار» در حین حضور آقای روحانی در منزل وی در قم اشاره کرد که «آیتالله حسن روحانی، مُشکی هستند که خود میبوید و نیاز به تعریف وتمجید افرادی چون من ندارند... اولین کسی که واژه امام را برای رهبر کبیر انقلاب امام خمینی به کار برد آیتالله روحانی بود...» (ایلنا ۶ اردیبهشت ۱۳۹۲) این نقل بازتاب وسیعی در رسانههای حامی آقای روحانی یافت و به عنوان تأییدی از سوی یکی از علمای قم برای آقای روحانی، مفید بود. هرچند بعد آقای جعفری تبار گرفتار رسیدگی به پروندههایی شد که از محل بحث ما بیرون است.
اما این قول درست نیست که کاربرد «امام» برای حاج آقا روحالله خمینی(ره) سال ۱۳۵۶ و از سوی آقای روحانی آغاز شده باشد. هرچند اصراری ندارم بگویم که آقای روحانی و جعفری تبار، «تعمداً» دروغ گفته باشند. ممکن است آنها از سابقه این کاربرد، بیخبر بوده باشند. اما اهل «تحقیق» میدانند که استاد فرزانه «محمدرضا حکیمی» در کتاب «سرود جهشها» که سال ۱۳۴۲ نوشتند، چنین آورده است: «... در این روز و روزگار، دیگر این نشان تشیع را بر کسی ندیدیم و این سخن عزیز شیعی «انتم علی احدی الحسنیین» را از کسی نشنیدیم، مگر از پیشوای شیعی اندیش معاصر و یادگار پیشینههای شیعه، امام خمینی...»
اهل علم و حوزویان فرهیخته نیز میدانند که از علمای بزرگوار برای نخستین بار مرحوم «آیتالله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی» این لفظ را برای حاج آقا روحالله، آن هم نه در لابلای یک کتاب بلکه در جلد کتاب، به کار برد و این کتاب را در «ربیعالاول ۱۳۸۵» مصادف با تیرماه ۱۳۴۴ ه.ش منتشر کرد.
این کتاب که «تقریرات دروس» حضرت امام خمینی(ره) است و «الرسائل» نام دارد؛ درباره موضوعاتی چون «استصحاب»، «اجتهاد»، «تقلید» و... است که به همت «حاج آقا مجتبی تهرانی(ره)»گردآوری و آن سال در قم منتشر شده است. نگارنده نسخهای ازاین کتاب را با چاپ همان زمان دیدهام و در جلد و صفحه اول کتاب حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) مولف را این گونه معرفی میکند:
«العلامۀ الاکبر الاستاد الاعظم آیۀالله العظمی مولانا الامام الحاج آقا روحالله الموسی الخمینی ادامالله ظله العالی»