در گذشتههای نه چندان دور، اختلافات افراد با دیگران در چارچوب نظام سنتی پدرسالاری و ریشسفیدی و میانجیگری رفع و رجوع میشد. بسیاری از مردم مسلمان کشورمان چون محاکم قضایی رژیم طاغوت را از نظرشرعی قبول نداشتند مشکلات فیمابین خود را نزد بزرگان فامیل و محله مرتفع میکردند، هر چند که از یک قرن پیش پدران ما برای تشکیل عدالتخانه که در آن بین فقیر و غنی فرقی نباشد و بر مبنای فقه و احکام اسلامی به فصل خصومات و احقاق حق اقدام شود، قیام کردند ولی نهضت عدالتخواهی آنها توسط روشنفکران غربگرا منحرف شد و سر از استبداد رضاخانی درآورد.
از شعارها و اهداف امام(ره) در نهضت اسلامی سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ تشکیل قوه قضاییه بر مبنای احکام نورانی اسلام بود که جرقه نهضت امام در سال ۴۲ علیه مصونیت قضایی آمریکاییها در مقابل هر جرم و خیانت بود که به کاپیتولاسیون معروف شد، از اینرو عطش شدید عدالتخواهان ایران اسلامی تشکیل عدلیهای بود که همه آحاد کشور بدون لکنت زبان حق خود را بستانند و شکایتشان به طور عادلانه رسیدگی شود. به همین سبب در قانون اساسی جمهوری اسلامی دقت زیادی در استقلال قوه قضاییه و شخص قاضی به عمل آمد.
و احتیاطها و پیشبینیهای لازم توسط مجلس خبرگان اول برای پیریزی قوه قضاییه عادلانه و به دور از هرگونه نفوذ محافل ثروت و قدرت صورت گرفت.
میتینگ و جوسازی علیه فعالیتها قوه قضاییه در سه دهه پیش: اولین رئیس قوه قضاییه ایران آیتالله شهید دکتر بهشتی بود که از همان زمان سنگاندازی و مانعتراشی برای جلوگیری از تشکیل دادگستری و محاکم قضایی طبق شرع مقدس انجام شد. در ابتدا عدهای از دستاندرکاران قضایی بازمانده از نظام طاغوت که بر طبق حقوق لائیک و غیراسلامی تحصیل کرده بودند در صف اعتراض به فقه اسلامی و قضای منطبق با شرع حرکت کردند و هر روز با جوسازی و میتینگ در مقابل خواسته مردم انقلابی ایستادند.
خودزنی منافقین جهت تخریب قوه قضاییه: همزمان برخی گروهکها که به ذخایر اسلحه خود پشت گرم بودند به بهانههای مختلف علیه شهید بهشتی و قوه قضاییه غوغا به راه میانداختند و حتی به روایت مقامات قضایی سالهای اول انقلاب خودزنی کرده و به خود لطمه میزدند تا قوه قضاییه نوپای اسلامی را هتک حرمت کنند و یا اگر جاسوسی را هنگام تماس با رابط سفارت دستگیر میکردند راهپیمایی و غوغا میکردند که فلانی جاسوس نیست در آن سالهای بحرانی وقتی لایحه قصاص تدوین شد تا مقررات فقه اسلامی به جای قوانین سکولار به اجرا درآید بخشی از نیروهای سیاسی لائیک در مقابل لایحه قصاص صفآرایی کردند و قوه قضاییه را مورد هجمه شدید قرار دادند. بخشی از نیروهای سیاسی منحرف که مدیریت بخشهایی را نیز در دست داشتند از این هجمهها حمایت کردند.
در این موقعیت بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی دخالت کرده و با اشاره ایشان و حضور میلیونی مردم بساط این مدعیان حقوق بشر و طرفداران حقوق غیراسلامی برچیده شد که خون پاک شهید بهشتی و ۷۲ تن از یارانش نیز بهای اجرای فقه اسلامی و مقابله با روشنفکران غرب زده بود که نهال نوپای دستگاه قضایی اسلامی را آبیاری کرد.
و تخریبی که همچنان ادامه داشت: در دوران تثبیت و استقرار نیز هرگاه قوه قضاییه اتهام یکی از دانه درشتهای منسوب به یکی از جناحهای کشور را در دست پیگیری داشت جناح متبوع جنجال و غوغاسالاری میکرد تا بر قضاوت قضات تاثیر بگذارد.
که برخی نام آن را کاپیتولاسیون جناحین یا مصونیت قضایی وابسته به جناحها گذاشتند گر چه هیچگاه قوه قضاییه تسلیم فشارها نشد و در صورت لزوم بدون پذیرش توجیه یا فشارهای سیاسی وظایف خود را انجام میداد. در دورههای بعدی نیز طی این ۴ دهه انواع و اقسام فشارهای محافل زیر نفوذ و جریانهای تبلیغی و رسانهای برای تحت تأثیر گذاشتن قاضی پروندههای خاص ادامه داشته که با توفیق الهی قوه قضاییه تلاش داشته از مسیر صحیح احقاق حق و ابطال باطل ذرهای عدول نکند حتی اگر هجمههای تبلیغی فراوانی را تحمل کند.
تعداد ناراضیان از پروندههای طلاق را با پروندههای دانهدرشت جمع نکنیم!/ دادگاهی شدن یکی از مطرحترین قضات ۳۰ سال اخیر نشانی بر اینکه دستگاه قضا با کسی شوخی ندارد
تعداد زیاد پروندههای حل اختلاف، طلاق، ارث و مسائل کیفری و حقوقی موجب میشود که در همه حال نیمی از صاحبان پروندهها که یا شاکی و یا متشاکی هستند در دادگاه محکوم شوند و ناگزیر نیمی از مراجعهکنندگان از احکام صادره به طور طبیعی ناراضی هستند، در کنار این مهم باید توجه داشت پروندههای خاص نشاید یک میلیونیوم کل پروندههای در جریان قوه قضاییه هستند که در مورد این تعداد کمتر از انگشتان دست گاهی غوغا و تخریب و هجمه تبلیغاتی برای معروف کردن قاضی صورت میگیرد در حالی که آیین دادرسی کشور امکان تجدیدنظر و سپس دیوان عالی کشور را در نظر گرفته و حتی نهادهای نظارتی قوه مثل بازرسی ،نظارت دادسرای انتظامی قضات آمادگی رسیدگی به هر نوع تخلف احتمالی است، که حتی در سالهای اخیر یکی از مطرح ترین قضات کشور در این دادسرا مقابل قاضی ایستاد و در مقابل داسرا به سوالات و اتهامات پاسخ گفت.
در سایر پروندهها هم کارشناسان حقوق در رسانهها به طور مستدل نظارت حقوقی خود را بیان میکنند و ابهامات پرونده را جهت اطلاع قضات مطرح مینمایند لذا میتوان گفت تقریباً تمامی پروندههای قوه قضاییه با شفافیت کامل و با حضور وکیل مدافع صورت میگیرد و حتی دادگاه برخی از پروندههای مهم از رسانهها نیز پخش شده است. هجمه به قوه قضاییه پدیده جدیدی نیست و فردای انتصاب آیتالله بهشتی در رأس این قوه شروع شده و هنوز هم ادامه دارد.
قوه قضاییه ثابت کرده ضمن اینکه با احتیاط و رعایت ضوابط با حفظ حقوق متهم به رسیدگی عادلانه پروندهها ادامه میدهد، هیچ خط قرمزی را برای احقاق حق نمیپذیرد و اکنون هیچ قوه دیگری یا مدیری نمیتواند از مصونیت قضایی برخوردار باشد. اینکه گاهی برخی سایتهای دو سه نفره یا اتاق فکرهای خارج از کشور برای تخریب دادگستری تخریب و دروغپردازی کنند راه به جایی نمیبرد و این تصور خام که با فضاسازی رسانهای در دنیای مجازی میتواند شجاعت قوه قضاییه را در رسیدگی عادلانه به اتهامات چه فقیر و چه دانهدرشت سست کند در اشتباه است تا وقتی که بنا بر نص قانون اساسی رئیس قوه قضاییه جامع الشرایط و عادل بر سرکار است با رهنمودهای مقام معظم رهبری قوه قضاییه جمهوری اسلامی دو صفت عدالت و اجرای حقوق اسلامی را برای همه آحاد کشور مد نظر دارد و از هیچ کشوری و محافل نفوذ نمیهراسد.
احسان گل محمدی