پیامدهای یک درگیری

افغانستان که ۲۰ سال خشونت و بحران در سایه اشغال را سپری کرده است در حالی با فرار نیروهای خارجی چشم به راه رسیدن به صلح و ثبات واقعی است که همچنان تحولاتی سرنوشت این کشور را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. عدم تشکیل دولت برای انجام امور، نگرانی مردم از تکرار تحولات دوران گذشته حاکمیت طالبان، اصرار کشورهای غربی بر عدم اجرای تعهدات اقتصادی در افغانستان که میلیون‌ها نفر را آواره و نیازمند کمک‌های جهانی کرده است، عدم شفافیت کشورهای غربی بگونه‌ای که از یک سو از خروج نظامی می‌گویند و از سوی دیگر برآنند تا حضور نظامی و اطلاعاتی در این کشور را افزایش دهند، وجود گروه‌های تروریستی همچون داعش و... را می‌توان بخشی از بحران‌های پیش روی افغانستان دانست. در کنار مباحث ذکر شده نکته قابل توجه درگیری‌های صورت گرفته میان گروه‌های مردمی به رهبری احمد مسعود فرزند احمد شاه مسعود از فرمانده بزرگ آزادی خواهی در افغانستان با طالبان است. در حالی طرفین بر آمادگی برای مذاکره و توافق تاکید کرده بودند اما در نهایت روند معادلت به تقابل نظامی کشیده است. هر کدام از طرفین در حالی خود را محق و طرف مقابل را عامل بحران معرفی می‌کنند که استمرار این روند می‌تواند هزینه‌های بسیاری برای افغانستان به همراه داشته باشد. نخست آنکه افغانستان امروز با بحران سیاسی و اقتصادی شدید برجای مانده از ۲۰ سال اشغالگری غربی‌ها، مواجه است و ملت خسته از جنگ انتظار دارد تا جریان‌ها و گروه‌ها به جای نزاع به همگرایی و مشارکت همه گانی در تقسیم قدرت بپردازند تا زمینه برای رفع کاستی‌ها و آغاز واقعی دوران پس از اشغال فراهم شود. استمرار تقابل‌ها دلسردی مردم را به همراه دارد که قطعا هزینه‌های زیادی به جریان‌های سیاسی و آینده آنها از جمله طالبان وارد خواهد ساخت. دوم آنکه افغانستان اکنون با بحران گروه‌های تروریستی همچون داعش مواجه است که در سالهای اخیر توط آمریکا به افغانستان وارد شده‌اند. بحران امنیتی زمینه ساز تقویت تروریست‌ها می‌شود که مشابه آن را در لیبی می‌توان مشاهده کرد. سوم آنکه طرح غربی‌ها گرفتار سازی افغانستان در بحران امنیتی ناتمام است که تمام منطقه را فرا گیرد. اکنون خطر گرفتار آمدن طالبان و پنجشیر در بازی آمریکایی‌ها وجود دارد که ابهام در سرنوشت این کشور را چند برابر خواهد کرد. اکنون طالبان و پنجشیر در دوره‌ای حساس قرار دارند که تنها راه خروج از آن و نجات افغانستان از بحرانی دیگر، توافق میان آنها و سایر گروه‌ها برای تشکیل دولتی فراگیر است تا با اتحاد و همدلی بتوانند برای رفع آوارهای برجای مانده از دوران اشغالگران اقدام نمایند.

^{نویسنده: قاسم غفوری}