به قول ولایتی برجام قراردادی نیست که تنها میان ایران و آمریکا امضا شده باشد و آن کشور برای نقض آن هرکاری دلش بخواهد انجام دهد از این رو نامه‌نگاری وزیرخارجه کشورمان به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوعی گوشزد به سران اروپا است که یادشان بماند برجام معاهده‌ای بین‌المللی است و آمریکا دراین معاهده حق تصمیم‌گیری فردی را ندارد!
سنای آمریکا در حالی طرح تحریم جدید علیه ایران را تصویب کرد که به باور بسیاری از ناظران سیاسی این بندهای ۲۷،۲۶و ۲۸آن به صراحت نقض شده است.
البته ناظران سیاسی این پازل را در راستای شکست‌های منطقه‌ای آمریکا و متحدانش بر شمردند و اظهارات وزیرخارجه آمریکا مبنی برحمایت از تغییر مسالمت‌آمیز رژیم جمهوری اسلامی را تقلایی برای تحت فشار قرار دادن ملت ایران عنوان کردند.
جان کری، وزیر خارجه سابق آمریکا پیشتر در چند توئیت از قانونگذاران آمریکایی خواست ازهرگونه تحریم بیشتر ایران خودداری کنند. کری هشدار داد تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران ممکن است ناقض برجام باشد.
به نظر می‌رسد جمهوریخواهان به دنبال خروج آمریکا از توافق هسته‌ای باشند چنانچه باب کورکر رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت ترامپ می‌تواند با عدم تمدید معافیت تحریمی ایران، به سادگی از برجام خارج شود.
البته برخی نمایندگان نیز مخالف این تحریم‌ها هستند برنی سندرز، یکی از دو سناتوری که درمجلس سنا به طرح تحریم‌های جدید علیه ایران رأی مخالف داد در بیانیه‌ای گفت که این مصوبه می‌تواند اجرای توافق هسته‌ای با ایران را به خطر بیندازد.
تلاش برای همراه کردن اروپایی‌ها در تحریم‌های هسته‌ای
در کنار تلاش برای تحریم‌های یک جانبه آمریکا در حوزه موشکی، تروریسم و حقوق بشر آمریکایی‌ها به شدت به دنبال این هستند که تا در اعمال این تحریم‌ها به یک هماهنگی جدی با اروپا دست یابند. آمریکایی‌ها به خوبی آگاهند که عدم هماهنگی اروپایی در تحریم ایران می‌تواند، سبب ناکارآمدی آنها در صحنه بین‌المللی شود.
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان طرح جدید تحریمی کنگره علیه ایران را چکیده تمام انتقادات قبلی محافل داخلی آمریکا نسبت به برجام دانست. در حقیقت آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا امتیازاتی که به وسیله برجام نتوانستد آن را بدست بیاروند را با این قانون عملی کنند.
البته ناظران سیاسی بر این باورند که جمهوری اسلامی باید اقدامات متقابل و قاطعانه‌ای را در برابر این وقاحت آمریکا و بی‌تعهدی‌هایش اتخاذ کند و اینکه این تعهد یک قرارداد بین‌المللی است و واشنگتن به تنهایی نمی‌تواند برای آن تصمیم‌گیری کند. علی اکبر ولایتی، عضو هیئت عالی نظارت بر برجام می‌گوید که وزیر امور خارجه کشورمان در نامه‌ای به خانم موگرینی، اروپایی‌ها را به صراحت به نقض بندهای ۲۶، ۲۷ و ۲۸ برجام ارجاع داده است.
ولایتی که با خبرگزاری صدا و سیما مصاحبه کرده است، افزود: اروپایی‌ها تصدیق کردند که برجام از جانب آمریکا نقض شده است.
وی گفت: طبعاً وقتی اروپایی‌ها این موضوع را تصدیق می‌کنند در روابط تجاری با کشورمان وقفه ایجاد نخواهند کرد و تعامل ما با آنان در حوزه تجاری رو به پیشرفت است.
ولایتی مصوبه اخیر سنا را ناقض بندهای مختلف برجام دانست و افزود: این در حالی است که آمریکا و دیگر اعضای ۱+۵ متعهد شده‌اند که از هر کاری که مستقیم یا غیرمستقیم ، برجام را دچار مشکل کند بپرهیزند و حال آنکه کشورمان به تعهداتش عمل کرده است؛ مصوبه سنا قطعاً با روح و متن برجام مغایرت دارد و مستقیم و غیرمستقیم با بندهای ۲۶، ۲۷ و ۲۸ مغایر است.
وی گفت: آنچه اهمیت دارد این است که آمریکایی‌ها بار دیگر نشان دادند که قابل اعتماد نیستند و کسانی که اهل درک و سیاست جهانی هستند و آمریکایی‌ها را در صحنه جهانی آزموده بودند از ابتدا این باور را داشتند که آنان قابل اعتماد نیستند گرچه برخی شاید با خوش‌بینی اینگونه بیان و القاء می‌کردند که اگر ما هم مانند برخی دیگر با آمریکایی‌ها صحبت و با آنان مسالمت‌آمیز رفتار کنیم آنان هم با ما مسالمت‌جویانه رفتار می‌کنند و به قولشان وفادار خواهند بود.
ولایتی افزود: اقدام اخیر آمریکایی‌ها سبب شد افراد خوش باور یا دیرباوران هم در این باره به اتفاق نظر برسند. بنابراین یکی از برکات این کار شیطانی آمریکایی‌ها و همه دست اندرکاران تصویب این تحریم‌ها (دموکرات‌ها و جمهوریخواهان) این بود که نه فقط ایران که همه ملت‌های دنیا فهمیدند که کشتی‌بان را سیاست دیگر آمده است و آنچه در بطن آمریکایی‌ها بود با ترامپ بروز کرد و الا اوباما هم مانند ترامپ است.
وی گفت: برای اثبات اینکه تفاوت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان نیست باید دانست که اعضای این دو حزب با هم کنار آمدند در حالی که دموکرات‌ها متعهد بودند و در گذشته اوباما، کری و دیگران تأکید و وانمود می‌کردند که به گفتار و تعهدشان پایبندند اما در قانون این مصوبه که نامش مقابله با ایران و در واقع مقابله با دنیاست دموکرات‌ها و جمهوریخواهان متحد شدند و به نوعی سازش و ساخت و پاخت کردند به نحوی که این قانون روس‌ها را نیز شامل می‌شود و دموکرات‌ها نیز چشمشان را با قراردادی که با ایران در برجام امضا کرده بودند بستند.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام افزود: بر این اساس این مصوبه پیش از آنکه علیه ایران باشد ضد روسیه است به نحوی که از ۱۴۲ صفحه این قانون ۲۱ صفحه مربوط به ایران، ۹۵ صفحه راجع به روسیه و بقیه مربوط به امنیت ملی آمریکاست.
ولایتی گفت: دراین قانون تحریم‌های بسیار سختی علیه روس‌ها تصویب شده به نحوی که صدای آلمان‌ها درآمده است؛ خانم مرکل در اظهار نظری بسیار صریح اعلام کرد که اعتمادش به روس‌ها بیش از آمریکایی هاست و با توجه به اینکه ۶۰ درصد انرژی آلمان از منابع نفت و گاز روسیه تأمین می‌شود اگر این تحریم‌ها از صدور انرژی روسیه جلوگیری کند قطعاً مقابل آمریکایی ها خواهند ایستاد.
ولایتی تصریح کرد: نمونه بسیار جالب از عهدشکنی آمریکایی‌ها این است که اوباما با کوبا رابطه برقرار کرد و حال آنکه ترامپ همه تحریم‌ها را علیه این کشور بازگرداند. این نکته قابل توجه برای کسانی است که می‌گویند اگر ما نیز با آمریکایی‌ها رابطه برقرار کنیم مشکلاتمان حل و فصل می‌شود.
وی گفت: تفاوت ترامپ با قبلی‌ها این است که هر آنچه اعلام می‌کند که می‌خواهد انجام دهد و حتی فراتر از آن را می‌گوید قابل اعمال نیست زیرا آمریکای پس از جنگ جهانی دوم دیگر آمریکای دوره آیزنهاور یا روزولت نیست و به موجودی تبدیل شده که دیگر قدرت سابقش را ندارد و فقط نشسته یا خوابیده صدایی از آن بلند می‌شود.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام همچنین در پاسخ به اینکه چرا دیگر اعضای ۱+۵ در قبال نقض برجام از جانب آمریکایی‌ها واکنشی نشان نمی‌دهند تأکید کرد: از کارهایی که در دیپلماسی باید انجام شود و بخشی از آن انجام شده این است که باید بسیار جدی و جامع‌تر برای مذاکره با دیگر اعضای ۱+۵ اقدام و به آنان یادآوری کنیم که در قبال برجام مسئولیت دارند زیرا این قراردادی بین‌المللی است، همچنان که خانم موگرینی و برخی دیگر از سران اروپا نیز به این موضوع اذعان کرده‌اند و این قراردادی دوجانبه میان آمریکا و ایران نیست. ولایتی گفت: بر این اساس باید فعالیت‌های دیپلماتیک خود را به منظور تنویر افکار عمومی جهانیان افزایش دهیم. البته به یقین با کاری که ترامپ کرده است عملاً دنیا را در مقابل خودش قرار می دهد.
وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا اتکا به اروپایی‌ها برای دفاع از برجام اطمینان آور است؟ اظهار داشت: اروپایی‌ها مجبور نیستند که به مصوبه سنای آمریکا عمل کنند، آنان در پی منافع خود هستند و نمی‌خواهند ایران را به عنوان قدرت نخست منطقه‌ای از دست بدهند به ویژه آنکه ایران است که مقابل تروریسم ایستاده و می‌دانند نقش کشورمان در جلوگیری از تروریسم در درجه نخست است و اگر تروریسم به اروپا سرریز شود این قاره را دچار ناامنی می‌کند.
ولایتی با اشاره به اذعان مکرر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به متعهد بودن کشورمان به تعهداتش در چارچوب برجام افزود: اروپایی‌ها این موضوع را می‌دانند و دلیلی ندارد که تحریم‌های کشورمان را به بهانه‌های واهی پیگیری کنند، بنابراین تحریم‌های آمریکا یک جانبه است در حالی که در گذشته چند جانبه بود.
وی اضافه کرد: اروپایی‌ها خود را ملزم نمی‌دانند که به مصوبه سنای آمریکا پاسخ مثبت دهند همچنان که مجموع اظهارات مقامات اروپا و تا حدی عملکردشان نیز این موضوع را نشان می‌دهد، مضاف بر اینکه ما با روسیه و چین قراردادهای متعددی در حوزه‌های مختلف داریم و چین شریک نخست تجاری ماست.
ولایتی ادامه داد: البته ما سی و چند سال به تحریم‌های آمریکا عادت کرده‌ایم و اقتصاد مقاومتی طرحی ایجابی در برابر این تحریم‌هاست.
عضو هیئت عالی نظارت بر برجام همچنین درباره نامه اخیر آقای ظریف به خانم موگرینی درباره اقدامات آمریکا در نقض برجام گفت: آقای ظریف در این نامه اروپایی‌ها را به صراحت به نقض بندهای ۲۶، ۲۷ و ۲۸ برجام ارجاع داده است و آنان نیز تصدیق کرده‌اند که برجام از جانب آمریکا نقض شده است.
وی افزود: طبعاً وقتی اروپایی‌ها این موضوع را تصدیق می‌کنند در روابط تجاری با کشورمان وقفه ایجاد نخواهند کرد و تعامل ما با آنان در حوزه تجاری رو به پیشرفت است.
ولایتی همچنین در پاسخ به اینکه آیا طرح مجلس شورای اسلامی برای مقابله با مصوبه اخیر سنای آمریکا کفایت می‌کند، تأکید کرد: بستگی دارد به اینکه مجلس چه چیزی را تصویب کند اما بدون تردید ملت ایران در مقابله با تهدیدات خارجی یکپارچه است و اختلاف سلایق را کنار می‌گذارد خواهند دید که در همین مجلس با وجود جناح‌های فکری متفاوت در تصویب طرح جامع ضد آمریکایی و تقابل با مصوبه سنا کوتاهی نخواهد شد و آن را با اکثریت قریب به اتفاق تصویب خواهند کرد.
وی افزود: البته این طرح باید بررسی و تصویب و پس از تأیید شورای نگهبان به دولت ابلاغ شود آنگاه می‌توان درباره جزئیات آن سخن گفت اما می‌توانم بگویم با توجه به غیرت ملی که در همه‌جا به‌ویژه در مجلس وجود دارد با قوت در مقابل آمریکایی‌ها خواهند ایستاد.
عضو هیئت نظارت بر برجام همچنین درباره زمان برگزاری نشست این هیئت برای بررسی مصوبه سنای آمریکا گفت: جلسه این هیئت هفته گذشته برگزار و مقرر شد که جلسه دیگر این هیئت در فاصله بسیار نزدیک، یعنی شاید در روزهای آینده با طرحی که وزارت امور خارجه خواهد آورد برگزار شود. ولایتی تاکید کرد: دست ما برای مقابله با کاری که آمریکایی‌ها کردند باز است و مسلماً جمهوری اسلامی ایران تردید نخواهد کرد که موضع ابتکار را در صحنه سیاسی و بین‌الملل در این باره داشته باشد.
هیات نظارت بر اجرای برجام اقدام متقابل را در دستور کار قرار دهد
در همین رابطه نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بی‌خاصیت‌سازی برجام بیانگر بدعهدی آمریکا است، گفت:هیات نظارت بر اجرای برجام وبخش دیپلماسی کشور باید درچارجوب منافع ملی در برابر اقدامات آمریکا مقابله به مثل کند.
سیدعلی ادیانی در گفت وگو با خانه ملت، در خصوص قطعنامه اخیر سنای آمریکا گفت: قطعنامه سنای آمریکا نه تنها نقض صریح اصل برجام و مواد مندرج در آن بوده بلکه ترجمان واقعی کلیدواژه شیطان بزرگ به تعبیر امام راحل است.
نماینده مردم قائمشهر، سوادکوه و جویبار در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد:سنای آمریکا و هیات حاکمه آمریکا به کرات صفت شیطانی خویش را به نمایش گذاشته اند.
این نماینده مردم در مجلس دهم افزود: از آمریکا اقدامی جز شیطنت فریب و استفاده ابزاری از ساده لوحان حاضر بر بدنه برخی از دولتهای حاکم بر کشورهای جهان انتظار نمی‌رود.
ادیانی با بیان اینکه انتظار می‌رود که دولتمردان برخی کشورها ملعبه آمریکا قرار نگیرند، ادامه داد: بدون تردید مجلس شورای اسلامی پاسخی حکیمانه و مقدرانه به اصحاب شیطان در سنا، کنگره و کاخ سفید خواهد داد. وی تصریح کرد: بی‌خاصیت‌سازی برجام بیش از هر چیز نشانگر بدعهدی آمریکاست،هیات نظارت بر اجرای برجام، دیپلماسی کشور و نهادهای ذیربط باید درچارجوب منافع ملی مقابله به مثل کند.
