مذاکرات برجامی وین در حالی متوقف است که هایک و ماس وزارت خارجه آلمان و لیز تراس همتای آلمانی آن اعلام کردند: توافق شد که به احیای مذاکرات با ایران در موضوع برجام نیاز فوری وجود دارد. پیش از این نیز مقامات فرانسه و آمریکا خواستار آغاز هر چه سریعتر مذاکرات برجام شده بودند. حال این سوال مطرح است که چرا غرب به بازگشت به مذاکرات در اسرع وقت تاکید دارد و رویه گذشته منبی بر فرسایشی کردن مذاکرات را دنبال نمی‌کند؟
بخشی از این رویکرد را در دستاوردهای هسته‌ای ایران می‌توان جستجو کرد چنانکه آژانس رسما از آمار بالای ذخیره غنی سازی ۶۰ درصد و ۲۰ درصد جمهوری اسلامی خبر داده است. هر چند که غرب از عدم رویکرد ایران به بمب هسته ای اطمینان دارد اما دست یابی ایران به غنی‌سازی آن هم بدون کمک غرب را برابر با بدعتی خطرناک مبنی بر توان کشورها برای رسیدن به اهدافشان بدون دخالت قدرت‌های بزرگ می‌دانند لذا همچون دوران پیش از برجام برآنند تا هر چه سریعتر ایران را به توقف غنی سازی در قالب احیای برقرار سوق دهند.
دوم آنکه غربی‌ها در حالی سیاست تحریم و تهدید را علیه ایران دنبال می‌کنند که روند تحولات هفته‌های اخیر عملا خنثی شدن و ناکامی سیاست تحریم را به همراه داشته است. ارسال کشتی‌های حامل سوخت ایرانی به سوریه و از آنجا به لبنان نشان داد که هیچ عاملی نمی‌تواند مانع فروش سوخت و انرژی از سوی ایران گردد و جمهوری اسلامی هر زمان که اراده کند می‌تواند سوخت و نفت صادر نماید. بازتاب جهانی این مسئله چنان بوده که آمریکا با تحریم علیه افرادی با ادعای همکاری با حزب‌الله به دنبال به حاشیه راندن این دستاورد بزرگ ایران در خنثی سازی تحریم‌ها بوده‌اند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی در اجلاس اخیر شانگهای توانست رضایت تمامی اعضا برای عضویت در این پیمان را کسب نماید. این مسئله که بازار چند صد میلیاردی را به روی ایران باز می‌کند، گامی مهم در خنثی سازی تحریم‌ها و نابودی سیاست‌های تهدید و تحریم بوده است. در این شرایط غرب تلاش دارد تا مانند برجام، با توافقی جدید احیای تحریم‌ها و الزام سایر کشورها به اجرای آن را محقق سازد چنانکه امضای برجام در سال ۲۰۱۵ زمینه ساز بازگشت و الزام سایر کشورها به اجرای تحریم‌ها شد.
سوم آنکه نکته مهم دیگر آن است که جمهوری اسلامی از یک سو توانسته تولید واکسن داخلی کرونا را محقق سازد و از سوی دیگر دولت سیزدهم توانسته محموله‌های بزرگی از واکسن کرونا را به کشور وارد سازد. نکته مهم آن است که این واردات نه در مذاکره با غرب و یا از طریق کانال مالی مشترک ایران و اروپا موسوم به اینستکس و یا عضویت ایران در اف ای تی اف بلکه در رایزنی رئیس جمهور رئیسی با مقامات چینی رقم خورده است حال آنکه تا پیش از این ادعا می‌شد که برای واردات واکسن نیاز به پیوستن به اف ای تی اف و یا امضای برجام جدید می‌باشد. بر این اساس غرب با اصرار به احیای مذاکرات برجام سعی دارد تا به افکار عمومی چنان القا سازد که تسریع در واردات واکسن برگرفته از مذاکرات برجامی و همگرایی با غرب بوده است تا رسوایی بی اثر بودن مذاکره با غرب و یا پیوستن به اف ای تی اف را کم رنگ سازد.
چهارم آنکه در دولت سیزدهم تا به امروز در حوزه اقتصادی رویکردی قابل توجه مشاهده شده و آن گره نزدن حل مشکلات و رونق اقتصادی به برجام و مذاکرات است که موجب شده تا از یک سو بازار به رغم کاستی‌های بسیار در چرخه فعالیت قرار گیرد و از سوی دیگر دولتمردان و مسئولان بدون چشم داشت به درآمدهای اقتصادی بادآورده لغو تحریم‌ها، فعالیت‌های مثبتی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور داشته‌اند. این رویکرد به نوعی خود تحریمی را که سالهای اخیر بر کشور حاکم بوده و بازار شرطی زمینه ساز توقف کسب و کارها و اقتصاد بوده را تا حدودی شکسته است. روندی که استمرار آن می‌تواند زمینه ساز حل بسیاری از مشکلات اقتصادی با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی گردد. با توجه به این حقیقت که غرب همواره با فرسایشی کردن مذاکرات و شرطی کردن بازار خود تحریمی را به کشورهای دیگر از جمله ایران تحمیل کرده است اکنون نیز با سوق دادن دوباره کشور به مذاکرات فرسایشی احتمالا با وعده لغو تحریم‌ها به دبنال تکرار این سناریو باشد.
نویسنده: قاسم غفوری
بخشی از این رویکرد را در دستاوردهای هسته‌ای ایران می‌توان جستجو کرد چنانکه آژانس رسما از آمار بالای ذخیره غنی سازی ۶۰ درصد و ۲۰ درصد جمهوری اسلامی خبر داده است. هر چند که غرب از عدم رویکرد ایران به بمب هسته ای اطمینان دارد اما دست یابی ایران به غنی‌سازی آن هم بدون کمک غرب را برابر با بدعتی خطرناک مبنی بر توان کشورها برای رسیدن به اهدافشان بدون دخالت قدرت‌های بزرگ می‌دانند لذا همچون دوران پیش از برجام برآنند تا هر چه سریعتر ایران را به توقف غنی سازی در قالب احیای برقرار سوق دهند.
دوم آنکه غربی‌ها در حالی سیاست تحریم و تهدید را علیه ایران دنبال می‌کنند که روند تحولات هفته‌های اخیر عملا خنثی شدن و ناکامی سیاست تحریم را به همراه داشته است. ارسال کشتی‌های حامل سوخت ایرانی به سوریه و از آنجا به لبنان نشان داد که هیچ عاملی نمی‌تواند مانع فروش سوخت و انرژی از سوی ایران گردد و جمهوری اسلامی هر زمان که اراده کند می‌تواند سوخت و نفت صادر نماید. بازتاب جهانی این مسئله چنان بوده که آمریکا با تحریم علیه افرادی با ادعای همکاری با حزب‌الله به دنبال به حاشیه راندن این دستاورد بزرگ ایران در خنثی سازی تحریم‌ها بوده‌اند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی در اجلاس اخیر شانگهای توانست رضایت تمامی اعضا برای عضویت در این پیمان را کسب نماید. این مسئله که بازار چند صد میلیاردی را به روی ایران باز می‌کند، گامی مهم در خنثی سازی تحریم‌ها و نابودی سیاست‌های تهدید و تحریم بوده است. در این شرایط غرب تلاش دارد تا مانند برجام، با توافقی جدید احیای تحریم‌ها و الزام سایر کشورها به اجرای آن را محقق سازد چنانکه امضای برجام در سال ۲۰۱۵ زمینه ساز بازگشت و الزام سایر کشورها به اجرای تحریم‌ها شد.
سوم آنکه نکته مهم دیگر آن است که جمهوری اسلامی از یک سو توانسته تولید واکسن داخلی کرونا را محقق سازد و از سوی دیگر دولت سیزدهم توانسته محموله‌های بزرگی از واکسن کرونا را به کشور وارد سازد. نکته مهم آن است که این واردات نه در مذاکره با غرب و یا از طریق کانال مالی مشترک ایران و اروپا موسوم به اینستکس و یا عضویت ایران در اف ای تی اف بلکه در رایزنی رئیس جمهور رئیسی با مقامات چینی رقم خورده است حال آنکه تا پیش از این ادعا می‌شد که برای واردات واکسن نیاز به پیوستن به اف ای تی اف و یا امضای برجام جدید می‌باشد. بر این اساس غرب با اصرار به احیای مذاکرات برجام سعی دارد تا به افکار عمومی چنان القا سازد که تسریع در واردات واکسن برگرفته از مذاکرات برجامی و همگرایی با غرب بوده است تا رسوایی بی اثر بودن مذاکره با غرب و یا پیوستن به اف ای تی اف را کم رنگ سازد.
چهارم آنکه در دولت سیزدهم تا به امروز در حوزه اقتصادی رویکردی قابل توجه مشاهده شده و آن گره نزدن حل مشکلات و رونق اقتصادی به برجام و مذاکرات است که موجب شده تا از یک سو بازار به رغم کاستی‌های بسیار در چرخه فعالیت قرار گیرد و از سوی دیگر دولتمردان و مسئولان بدون چشم داشت به درآمدهای اقتصادی بادآورده لغو تحریم‌ها، فعالیت‌های مثبتی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور داشته‌اند. این رویکرد به نوعی خود تحریمی را که سالهای اخیر بر کشور حاکم بوده و بازار شرطی زمینه ساز توقف کسب و کارها و اقتصاد بوده را تا حدودی شکسته است. روندی که استمرار آن می‌تواند زمینه ساز حل بسیاری از مشکلات اقتصادی با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی گردد. با توجه به این حقیقت که غرب همواره با فرسایشی کردن مذاکرات و شرطی کردن بازار خود تحریمی را به کشورهای دیگر از جمله ایران تحمیل کرده است اکنون نیز با سوق دادن دوباره کشور به مذاکرات فرسایشی احتمالا با وعده لغو تحریم‌ها به دبنال تکرار این سناریو باشد.
نویسنده: قاسم غفوری
