ناظران سياسي معتقدند اعضاي ۱+۵ همه زيادهخواهيهاي خود را در روي ميز مذاكره چيدهاند و به دنبال بر هم خوردن اين ميز يا كنارهگيري كردن هريك از طرفين نيستند.
سناريوي جديدي كه آمريکا و برخي اعضاي ۱+۵ با هدف فشار بيشتر بر ايران براي رسيدن به زيادهخواهيهايشان در ميز مذاکرات چينش کردهاند اين روزها ديگر به يک ساز تکراري و البته گوشخراش تبديل شده است.
اين در حالي است كه ديروز وزرای خارجه ایران و آمریکا به همراه معاونانشان و با حضور اشمیت در شهر ژنو به گفتوگو نشستند.
آمريکاييها در حالي با ادعاي نگراني از برنامه صلحآميز هستهاي ايران، بازديد از مراکز نظامي و مصاحبه با دانشمندان هستهاي کشورمان را به عنوان دو شرط اساسي براي پذيرش توافق مطرح کردهاند که تا پيش ازاين مقامات اين کشور ملت ايران را به جنگ نظامي تهديد ميکردند.
در این نشست سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان ظریف، وندی شرمن معاون جان کری و هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز حضور داشتند.
گستاخي آنها تا بدان جاست که وقتي جمهوري اسلامي ايران و مقام معظم رهبري به صراحت با اين زيادهخواهي مخالفت کردند بازهم شاهديم كه آنها با گستاخي هر چه تمامتر بر اين زيادهخواهي همچنان اصرار ميورزند.
چنانچه همزمان با رايزني ظريف و كري در ژنو و همزمان با بالا گرفتن بحثها در مورد گستره بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران در صورت حصول توافق هستهای نهایی، یک دیپلمات غربی ديروز گفت در صورت عدم صدور مجوز لازم برای بازرسیها، امکان حصول توافق وجود نخواهد داشت. به نوشته پایگاه «اکسپرس تریبیون»، این دیپلمات که خواسته نامش فاش نشود در مورد دیدار «جان کری» و «محمدجواد ظریف» وزیران خارجه آمریکا و ایران گفت: «کری در دیدار با ظریف بر اهمیت دادن دسترسی برای بازرسیها تأکید خواهد کرد.» وی افزود: «این (بازرسی) یکی از پایههای کلیدی چهارپایه است. البته تنها پایه آن نیست، اما اگر لحاظ نشود، آن وقت چهارپایه سقوط میکند.»
پيشتر نيز یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفته بود کری قصد دارد در دیدارش با ظریف که در شهر ژنو سوئیس برگزار میشود، «برخی موضوعات حلنشده واقعا دشوار» را مورد بحث قرار دهد.
در حالی که تهران به صراحت اعلام کرده به دلیل سوابقی که از آژانس بینالمللی انرژی اتمی سراغ دارد و احتمال درز اسرار داخلی کشور به سرویسهای جاسوسی غربی، اجازه بازرسی از مراکز غیرهستهای و در نظر گرفتن قواعد فراتر از پروتکلهای معمول را نمیدهد، اما مقامات غربی اصرار دارند که توافق نهایی باید چنین دسترسیهایی را شامل شود.
روز پنجشنبه هم «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به خبرگزاری فرانسه گفته بود تهران باید در صورت نیاز اجازه دسترسی به مراکز نظامیاش را بدهد.
مقامات آمریکایی هشدار دادهاند که هفتههای منتهی به ۳۰ ژوئن بسیار فشرده خواهند بود و وعده دادند که برای مجبور کردن ایرانیها و هرکسی دیگری که سر میز قرار دارد به اتخاذ «تصمیمات سختی» که برای پایان بخشیدن به این تقابل ۱۲ ساله و دور کردن بمب هستهای از دسترس ایران لازم است، «فشارها را حفظ کنند».
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز جمعه به خبرنگاران گفت: «ما یک ماه فرصت داریم. من فکر میکنم که شما شاهد افزایش اختلافات در سطوح سیاسی خواهید بود»، به گفته وی کری خواهان دیدار با ظریف است تا «موضوعات واقعا دشوار» را مورد بحث و بررسی قرار دهند.
به گفته این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا ماه ژوئن «احتمالا هم در مذاکرات سطح کارشناسی و هم در مذاکرات سطح وزرا ماهی بسیار فشرده خواهد بود، اما من فکر میکنم که ما قطعا همچنان بر این باور هستیم که میتوانیم این کار را به سرانجام برسانیم».
حتي اين چند روزاخير وزير خارجه فرانسه که سابقه خوبي در مذاکرات هستهاي ندارد و هميشه در آستانه توافق هستهاي به عنوان مداخلهگر به ايفاي نقش ميپردازد نيز با آمريکاييها هم صدا شده و با قلدري تمام گفته است اگر اجازه بازديد از مراکز نظامي از سوي ايران داده نشود توافقي امضا نخواهد شد.
در چنين شرايطي که زورگويي و زيادهخواهي جايگزين مذاكرات ديپلماتيک شده است و ۱+۵ و بالاخص آمريکاييها تمام قواي خود را به کار بستند تا زيادهخواهيهاي خود را به مذاکرات برد برد با جمهوري اسلامي تحميل کنند يک سوال قابل تامل همچنان بيپاسخ مانده است؟ اينکه چرا آمريکاييها با وجود تاکيد مقام معظم رهبري مبني بر مذاکره نکردن بر خطوط قرمز ملت ايران باز هم بر اين زيادهخواهيها پافشاري ميکنند؟ آيا آنها به دنبال اين هستند که با تحت فشار قرار دادن ايران، تيم مذاکرهکننده را مجبور به ترک ميز مذاکرات کرده و بعد بگويند اين جمهوري اسلامي ايران بود که ميز را ترک كرد تا با سناريوهاي جديدتري، خواستههاي به ناحق خود را عليه ملت ايران تحميل کنند؟
در همين زمينه سياست روز در گفتوگو با کارشناسان به تبيين سوال مطرح شده در بالا پرداخته که در ذيل ميآيد:
همه سناريوهاي غرب در ميز مذاكرات است
محمدصالح جوکار عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي درخصوص روند تشديد رفتارهاي زيادهخواهانه آمريکا در چند روز گذشته گفت: آمريکاييها براي رسيدن به خواستههاي نا مشروع خود در مذاکرات از هيچ اقدامي فروگذاري نميكنند که مصداق آن را در اين چند روز اخير مشاهده نموديم.
نماينده مردم يزد و صدوق با اشاره به اينکه آنها همه سناريوهاي خود را براي گرفتن بيشترين امتياز از ايران روي ميز مذاکرات خواهند گذاشت تصريح کرد: اما اينکه به دنبال اين باشند که با اين فشارها ايران ميز مذاکرات را ترک کند به دنبال اين سناريو نيستند چراکه آنها در اين ميز مذاکرات ميتوانند براي خودشان امتيازگيري کنند. وي در ادامه تصريح كرد : که جمهوري اسلامي ايران نيز به دنبال ترک ميز مذاکرات نيست و با تمام وجود از حقوق ملت ايران دفاع خواهند کرد و در برابر اين زيادهخواهيها نيز ايستادگي ميکنند.
اين عضو کميسيون سياست خارجي دليل پافشاري آنها بر بازديد از مراکز نظامي را اينطور توضيح داد که آنها به هر قيمتي شده دنبال اين هستند که ضمن رسيدن به توافق با ايران خواستههاي خود را نيز تحميل کنند و فکر ميکنند اين گزينهها برايشان برگ برنده است. وي در پايان خاطرنشان کرد: که مذاکرات به قوت خود باقي است تيم هستهاي هم طبق موازين و فرمايشات رهبري قاطعانه از حقوق ملت ايران دفاع خواهد کرد و اميدوارم نتيجه خوبي براي آينده مذاکرات رقم بخورد.
تيم مذاكرهكننده بايد به دنبال راهي اصولي براي حل مذاكرات هسته اي باشد
حسن لاسجردي کارشناس حوزه ديپلماسي به سياست روز گفت: از زمان تفاهمنامه سياسي لوزان سوييس شاهد تقلا و رفتارهاي قابل تأمل آمريکاييها و برخي اعضاي ۱+۵ بوديم از نقض اظهارات خود در سوئيس گرفته تا بيان زيادهخواهيهايي که در قالب درخواستهاي بيجا مطرح شده و تاکنون نيز ادامه دارد.
وي افزود: همه اينها بخاطر اين بود که گمان ميکنند در سوييس امتيازات زيادي به ايران دادهاند از ادامه غنيسازي در فردو و ديگر سايتهاي هستهاي کشورمان گرفته تا لغو تحريمهاي ضدايراني ،به همين دليل است که در راند پاياني و نزديک شدن به زمان توافق جامع هستهاي تمام تلاش خود را براي تحميل خواستههاي خود به تيم مذاکرهکننده انجام ميدهند.
عضو شوراي سردبيري خبر آنلاين همچنين تصريح کرد: از سويي ديگر در فضاي مذاکرات هميشه هر يک از طرفين يکسري انتظارات و توقعات دسته بالا را مطرح ميکنند تا بتوانند به حداقل بخشي از خواستههاي خود دست يابند و اين يک عرف است در عرصه ديپلماسي مذاکره بنابراين هماکنون ميبينيم که آنها بر مواضعي که خط قرمز جمهوري اسلامي ايران است همچنان پافشاري ميکنند.
وي با اشاره به اينکه در شرايط حاضر تيم مذاکرهکننده کشورمان بايد بر روي موازيني که از سوي نظام و رهبري خط مشي تعيين شده با جديت پافشاري کنند خاطرنشان کرد و گفت: تيم مذاکرهکننده با درايت هر چه تمامتر بايد براي اين زيادهخواهيهايي که غرب روي آنها پافشاري ميکند از طريق روشي اصولي راهحل پيدا کند تا بدون دادن کوچکترين بهانه و حتي امتياز در پايان مذاکرات هستهاي، حقوقي از ملت تضييع نشود.
فعاليتهاي نظامي ارتباطي به آژانس ندارد
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه بازرسی از مراکز دفاعی ایران عملاً سَرک کشیدن به ساختار دفاعی نظام است، گفت: فعالیتهای نظامی ایران هیچ ارتباطی به آژانس یا غرب ندارد.
محمدحسن آصفری نماینده مردم اراک و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با فارس، با اشاره به برخی مسائل مطرح شده طی روزهای اخیر مبنی بر بازرسی از مراکز نظامی و دفاعی کشورمان، اظهار داشت: بازرسی از این مراکز عملاً سَرک کشیدن به ساختار دفاعی نظام است و موجب لو رفتن اطلاعات حساس دفاعی و امنیتی کشور میشود.
وی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هرگز اجازه بازدید از تأسیسات نظامی کشور را نخواهد داد، افزود: ما به هیچوجه نمیگذاریم غربیها یا آژانس انرژی اتمی از مراکز امنیتی و دفاعی ما جاسوسی کنند، این موارد جزء خطوط قرمز نظام هستند و تیم مذاکرهکننده ملزم به رعایت آنهاست.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بر همین اساس یادآور شد: فعالیتهای هستهای ایران کاملاً شفاف است و مراکز هستهای ما نیز به آژانس اعلام شدهاند لذا فعالیتهای نظامی ایران هیچ ارتباطی به آژانس یا غرب ندارد که اجازه بازدید به آنها بدهیم.
وی با بیان اینکه هرگونه دخالت در امور نظامی ایران مغایر با اصول قانونی است، تأکید کرد: تیم مذاکرهکننده هستهای اصلاً چنین اختیاری ندارد که به غرب اجازه بازدید از مراکز امنیتی، دفاعی و یا نظامی کشور را بدهد.
آصفری یادآور شد: تمام فعالیتهای ایران شفاف است و اگر غرب تصور میکند، با ادامه مذاکرات هستهای میتواند مجوز بازدید از مراکز نظامی را بگیرد، بهتر است وقت خودش را تلف نکند چون این موضوع جزء خطوط قرمز ماست و ما یکبار چنین اجازهای به آنان دادیم و آنان از مراکز نظامی ما بازدید کردند و دیدند که هیچگونه فعالیت نظامی هستهای نداشتهایم.
نماینده اراک در مجلس اضافه کرد: غربیها به دنبال پیاده کردن سیاستهای خودشان هستند و ما مطمئن هستیم که مشکل غرب با ما مسئله هستهای نیست بلکه آنان با اصل نظام جمهوری اسلامی و انقلاب ما مشکل دارند و امروز هم اگر مسئله هستهای حل شود، فردا روز بهانههای دیگری مانند حقوقبشر را مطرح میکنند، لذا نه تیم مذاکرهکننده هستهای و نه هیچ شخص دیگری اجازه ندارند با ورود بازرسان غربی به مراکز دفاعی و جاسوسی از سایتهای نظامی ایران موافقت کنند.
آصفری در پایان خاطرنشان کرد: بازرسی از مراکز حساس امنیتی ایران اقدامی مداخلهجویانه در امور داخلی کشورمان محسوب میشود و کسی نمیتواند از این خطوط عدول کند.