به تازگی بیانیه کمیسیون مشترک برجام بر لزوم اجرای کامل و مؤثر توافق هستهای ایران تاکید کرده است اما، آمریکاییها همچنان در اجرای تعهدات سنگاندازی میکنند و به ادبیاتی دیگر ساز ناکوک آنها همچنان در مسیر برجام با صدای ناهنجاری شنیده میشود.
از ادعای وزارت خارجه آمریکا مبنی بر احتمال بررسی برجام از سوی ترامپ و احتمال خروج واشنگتن گرفته تا تداوم و پافشاری بر تحریمهای ضد ایرانی همه اینها گواه براین است که آمریکا نه تنها پایبند به برجام نیست، بلکه با سنگاندازی در مسیر برجام به دنبال تحمیل فشار بیشتر علیه تهران برای امتیازگیری در حوزههای دیگر است.
روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» نیز اخیرا نوشت رئیسجمهوری آمریکا هفته گذشته به مشاوران خود دستور داد لحن وزارتخارجه این کشور را درباره ایران تندتر و تشدید کنند.
تلاش دو سال ونیمه تیم مذاکره کننده کشورمان برای رسیدن به توافق هستهای را زیر سوال نمیبریم اما اگر بندهای توافق با طرف مقابل محکمتر و با اطمینان بیشتری منعقد میشد الان ترامپ و همراهانش به خود اجازه چنین گستاخیهایی را نمیدادند!حتی جرات فکر بررسی برجام نیز به ذهنشان خطور نمیکرد!چه بخواهند اینکه آن را بر زبان بیاورند.
به هر حال این دبههای آمریکایی یک جا باید با پاسخ قاطعانه و انقلابی مسئولان بویژه دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره کننده روبرو شود.
در حالی نشست کمیسیون مشترک برجام روز ۲۵ آوریل ۲۰۱۷ (پنجم اردیبهشت ۱۳۹۶) در وین برگزار شد که بعد از پایان این نشست، بیانیهای را صادر کردند که در آن نوشته شده بود: «این نشست فرصتی را برای پرداختن به اجرای برجام با تمرکز بر تعهدات هستهای و تعهدات مربوط به تحریمها فراهم آورد».
این بیانیه ادامه میدهد: «کمیسیون مشترک (برجام) به طور خاص از پیشرفتهای مهمی که در خصوص پروژه به روزرسانی اراک حاصل شده است و شرکتهای چین و ایران اولین قرارداد خدمات مشاوره را روز یکشنبه ۲۳ آوریل در وین به امضا درآوردند، استقبال کرد».
این بیانیه در خصوص نشست اعلام کرد: «شرکتکنندگان در خصوص اهمیت اجرای پیوست ۳ برجام در خصوص همکاری هستهای غیرنظامی بحث کردند و در این خصوص از سمینار اخیر سطح عالی ایران و اتحادیه اروپا درباره همکاری بینالمللی هستهای استقبال کردند».
در پایان این بیانیه آمده است: «تمامی حضار بر تداوم پایبندی خود به تعهداتشان در قبال برجام و همچنین بر لزوم تضمین اجرای کامل و مؤثر (برجام) تأکید کردند».
تاکید بر تداوم پایبندی همه طرفها در قبال برجام در حالی ازسوی کمیسیون مشترک برجام منتشر شد که این روزها آمریکاییها از روز اول اجرای برنامه جامع اقدام مشترک تاکنون با سنگاندازیهای مختلف مانع اجرای این توافق شدند. به بیان دیگرهرچه طرف ایرانی متعهد به اجرای تعهدات بود؛ اما طرف مقابل بالاخص آمریکا در قبال حسن نیت تهران با گستاخی هرچه تمام بر مدار ناسازگاری تحریمها را بیشتر کرد و به نوعی دبه در آورد!
به تازگی هم روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» نوشت رئیسجمهوری آمریکا هفته گذشته به مشاوران خود دستور داد لحن وزارتخارجه این کشور را درباره ایران تندتر و تشدید کنند.
طبق گزارشی که در این روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به چاپ رسید،
«دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا هفته گذشته به مشاوران خود گفت لحن نامه وزارت خارجه آمریکا که در آن اعلام شده بود ایران از برجام تبعیت میکند را تندتر و تشدید کنند.
وال استریت ژورنال گزارش کرده بود که «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرده است که «دونالد ترامپ» دستور داده است این مسئله را بررسی کنند که آیا لغو تحریمهای ایران طبق توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران و ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) در راستای منافع امنیت ملی آمریکا بوده یا خیر.
البته پیشتر تیلرسون در بیانیهای اعلام کرد که ایران همچنان در قبال تعهداتش مقابل برجام برای کنترل برنامه هستهای خود، سازگار بوده است؛ اما نگرانیهایی در خصوص نقش ایران در حمایت از تروریسم وجود دارد.
دیلی بیست با اشاره به این نامه نوشت، مقامات ارشد کاخ سفید به وال استریت ژورنال اعلام کرده بودند که لحن نامه اولیه که در این خصوص نوشته شده بود، بسیار نرم بود و در آن اشارهای به فعالیتهای تهران در خاورمیانه و حمایت از گروههایی که آمریکا آنها را تروریستی میداند، نشده بود.
این گزارش همچنین ادامه داد که ترامپ شخصاً در خصوص لحن نامهای که روز ۱۸ آوریل به کنگره فرستاده شد، وارد معرکه شد. یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ که خواست نامش فاش نشود، در گفت وگو با دیلیبیست تأیید کرد که کاخ سفید بعنوان بخشی از بازنگری برجام، به سوی تشدید لحن نامه پیش رفته است.
همکاری با ایران افزایش مییابد
دبههای آمریکایی یکی پس از دیگری درحالی رو میشود که «ولادیمیر ورونکوف» نماینده دائم روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از نشست کمیسیون مشترک برجام در وین به خبرگزاری «تاس» اعلام کرد که ۶ میانجی بینالمللی در مذاکرات هستهای برای ادامه همکاری به سوی پیوستن کامل ایران به اقتصاد جهانی اعلام آمادگی کردند.
وی که به نمایندگی روسیه در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین حاضر شده بود، گفت: «شرکتکنندگان در نشست درباره موضوع چگونگی آراستن نظام بانکی به منظور روح بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی در ایران بحث کردند زیرا جامعه تجاری علاقه زیادی از خود به بازار ایران نشان دادند».
ورونکوف تأکید کرد: «همگی به این نتیجه رسیدند که نظام (بانکی) چندان انعطافپذیر نیست و به همین منظور اعتماد در رابطه با جامعه تجاری، در زمینه داخلی و هم خارجی، میبایست تقویت شود به همین منظور کمیسیون (مشترک برجام) میبایست گامهای بیشتری بردارد».
وی ادامه داد که به جز آن، کمیسیون مشترک برجام در خصوص موضوع تأسیسات اراک نیز بحث کردند. «قراردادی اخیراً در خصوص مدرنیزه کردن این تأسیسات به امضا رسیده است. در حال حاضر، تمامی پروژههای مرکزی تحت برجام همچون فردو و اراک را میتواند به عنوان نشانهای از کارآمدی توافق (هستهای ایران) دید. کار بر روی آنها در دست اجرا است و ثابت شده است که برای پیچیدهترین و دشوارترین مسائل فنی، میتوان راهحلهای مشترک یافت».
این مقام روس تصریح کرد: «طرفین موضوع گسترش همکاری با ایران در زمینه استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای را مطرح کردند. اتحادیه اروپا ایدههای خاصی درباره چگونگی اجرای این کار دارد. متقابلاً ما هم ایدههای خود را داریم. قرار بر آن شده است که یکسری سمینارهای بینالمللی در این خصوص سازماندهی شود».
ورونکوف گفت: «علیرغم انتظارات و گمانها، هیأت آمریکا مطابق با تعهداتش در قبال برجام عمل کرد. مباحثه مفصلی در خصوص چگونگی غلبه بر پیامدهای نظام تحریمهای چندجانبه صورت گرفت».
وی تصریح کرد که کمیسیون مشترک برجام نشست بعدی خود را در ژوئیه ۲۰۱۷ برگزار خواهد کرد و گفت: «این نشست در یک جو سازنده برگزار شد. تعداد زیادی انتقادات سازنده در خصوص بسیاری از موضوعات مطرح شد که نشان میدهد طرفین برای رسیدن به نتیجه و ادامه فرایند اجرای برجام که مطابق برنامه در حال پیشروی است، متعهد هستند».
وی اینگونه ادامه داد: «هیچ ادعای مهمی نه درباره سند برجام و نه اجرای آن وجود ندارد. همه موافقند که یک توافق خوب و بادوام بوده است. نشست بعدی کمیسیون در ژوئیه امسال برگزار میشود».
گفتنی است؛ نخستین نشست هیأت کارشناسی ایران با کشورهای ۱+۵ و نمایندگان اتحادیه اروپایی با موضوع «همکاریهای صلحآمیز هستهای» منطبق با پیوست سوم برجام دیروز در وین برگزار شد.
برخی مدیران سازمان انرژی اتمی کشورمان و کارشناسانی از وزارت امور خارجه در این نشست در ترکیب هیات ایرانی قرار داشتند.
این نخستین نشست مشترک همه اعضای برجام در ارتباط با موضوع همکاریهای صلحآمیز هستهای بود که با هدف ارزیابی سطح کنونی این همکاریها و نحوه افزایش و بهبود آنها برگزار شد.
در این نشست، مروری بر آخرین وضعیت همکاریهای صورت گرفته، قراردادهای منعقد شده و پروژههای اجرا شده و در دست اجرا در این زمینه از زمان اجرایی شدن برجام بین ایران و طرفهای مقابل صورت گرفت.
این پروژهها و همکاریها در حوزههایی از قبیل ایمنی هستهای، مشارکت بیشتر با ایران در عرصه بینالمللی در موضوعات مربوط به انرژی هستهای، همکاریهای آموزشی و پژوهشی، مشارکت در زمینه نیروگاههای هستهای، مقوله تولید سوخت، مباحث مربوط به پزشکی هستهای و غیره بوده است.
تمامی هیاتهای حاضر در جلسه، با اشاره به اینکه در کنار بخشهای دیگر برجام که به بحث تعهدات هستهای ایران و تعهدات طرف مقابل در حوزه رفع تحریمها میپردازند، پیوست سوم برجام نیز به عنوان یک رکن مهم، اساسی و رو به آینده از اهمیت فراوانی برخوردار است، با رویکردی مثبت و سازنده بر ضرورت افزایش همکاریها در این زمینه تاکید کردند.
هیأتهای ایران و سایر کشورها در این نشست زمینههای افزایش همکاریها و پروژههای خاص مورد علاقه خود را مطرح کرده و راهکارهای مشارکت بیشتر در این زمینهها را بررسی کردند.