مسئله تنها به افزایش قیمت سوخت برنمیگردد. مردم سالهاست که اعتراض دارند اما حرفهای خود را به گونهای دیگری اعلام میکردند و هیچ یک از روشهای پیشین جواب نداده و امروز فرانسویها در خیابانها به دنبال پاسخ و راه حل میگردند. اولین اعتراضات در ۲۶ آبان و با افزایش قیمت سوخت آغاز شد. بعد از آن معترضان به خیابانها آمده و علیه ناکارآمدی سرمایه داری شعار دادند. یعنی هدف معترضان ایمانوئل ماکرون و ناتوانی در اداره درست کشور نیست بلکه هدف اصل نظامی است که فرانسه و غرب سالهاست بر آن تاکید دارند و بر همان فلسفه، سیاست و حکومت را میچرخانند.
این مسئلهای نیست که دولت فرانسه و شخص رئیس جمهور آن را درک کند، بنابراین با محکوم کردن فضای شکل گرفته که به گفته خودش شبیه «صحنههای جنگی» است، به پلیس دستور داده که با مردم برخورد کند. ماکرون که جوان ترین رئیس جمهور فرانسه است و با کنار زدن همه احزاب سنتی پیشین، در حالی که حزبی تازه به نام «به پیش» را ساخته بود، بیش از ۶۶ درصد آراء را به خود اختصاص داد و از سال ۲۰۱۷ بر کرسی ریاست نشست. مردم به امید اینکه شعارهای او نسبت به سیاستمردان و احزاب گذشته، بهتر و راهگشاتر است به وی رای دادند، اما با گذشت یک سال ناتوانی در اداره دولت و پایین آمدن بیشتر رفاه اجتماعی باعث شد تا دست به شورش بزنند.
همزمان دولت که نگران جنبش ضد سرمایه داری است سعی دارد مردم را «دیو» جلوه داده و آنها را به هر شکل ممکن سرکوب کند. همزمان با اعتراضات، صحبت از ملی گرایان ضد اتحادیه گرایی و راست گرایان نیز به میان آمده است. در انتخابات سال ۲۰۱۷ راست گرایان ملی گرا به رهبری مارین لوپن رقیب ماکرون بودند. این مسئله نشان میدهد که ضد نظام سرمایه داران، طی چند سال اخیر چقدر در فرانسه رشد پیدا کرده که کاندیدای آنها تا دور دوم رقابت ریاست جمهوری پیش رفته است.
البته این مسئله تنها مختص فرانسه نیست زیرا همین موضوع را میتوان در دیگر کشورهای اروپایی مثل ایتالیا، آلمان، نروژ، اسپانیا و... دید. در کنار راست گرایان ضد سرمایه داری، چپها نیز فعال بوده و دولت را در تنگنا قرار داده اند. در حالی که در سال ۲۰۱۷ وقتی ماکرون پیروز انتخابات لقب گرفت، سیاستمداران معتقد به نظام سرمایهداری بسیار خوشحال شده و به ماکرون تبریک گفتند که توانسته مخالفان را شکست بدهد، حال این پیروزی ماکرون در مسیر شکست قرار گرفته است و اروپا و غرب را تهدید میکند.
بهویژه که سال نو میلادی در پیش رو است و فشارهای اقتصادی در طبقات پایین بیشتر احساس میشود. چالشی که دولتهای نیکولا سارکوزی و فرانسوا اولاند را از کرسی ریاست جمهوری دور کرد و اکنون ماکرون را نشانه رفته است. اما فضای کنونی نشان میدهد این بحران نمیتواند، تنها به دولتها و اشخاص بسنده شود بلکه مردم منتظر تغییرات بنیادی هستند. فضایی که نه تنها فرانسه بلکه کل اروپا و حتی جهان غرب را تهدید میکند.
نویسنده: فرامرز اصغری