براساس اطلاعیه شرکت ملی نفت ایران قرار است ششم آبان‌ماه یک میلیون بشکه نفت‌خام با تسویه ۲۰ درصد ریالی و۸۰درصد ارزی عرضه شود. دراین اطلاعیه آمده است که در راستای تحقق بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، مبنی بر ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت و مشارکت بخش خصوصی و همچینن اجرای بند (ح) ماده ۴ قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه کشور، شرکت ملی نفت ایران در نظر دارد تا پایان مهرماه سال جاری اقدام به عرضه یک میلیون بشکه نفت‌خام در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران کند.
همچنین دراین اطلاعیه اشاره شده است که با توجه به فراهم شدن زمینه‌های قانونی و نهایی‌سازی چارچوب و اصول کلیدی موضوع توسط مراجع ذیصلاح، شرکت ملی نفت ایران با همکاری بورس انرژی ایران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ساز و کار اجرایی و جزئیات شرایط عرضه را طراحی و جمع‌بندی کرده است. ایجاد فضایی شفاف و سالم جهت استفاده از پتانسیل‌های بخش غیردولتی جهت صادرات نفت‌خام از مزایای اصلی این طرح خواهد بود.
عقبه نگران‌کننده
اگر چه در این اطلاعیه اعلام شده که خریداران براساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که براساس قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، بر روی قیمت نفت‌خام رقابت می‌کنند که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی منجر به کشف قیمت مناسب
در راستای عملیاتی شدن این مهم که گفته می‌شود در ششم آبان‌ماه سال‌جاری خواهد بود با محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس که در دوره قبل در سمت عضو شورای عالی بورس نقش‌آفرینی می‌کرد و با کم و کیف این موانع آشنا بود به گفت‌وگو نشسته‌ایم که بخش اعظم آن از دغدغه کمیسیون اقتصادی مجلس سخن می‌گوید.
کارشکنی‌های همیشگی
پورابراهیمی با اشاره به روند عرضه نفت‌خام در دولت دهم و دلیل عدم راه‌اندازی این بورس به سیاست روز گفت: قرار است ظرف روزهای آتی شاهد عرضه نفت‌خام دربورس باشیم اتفاقی که سال‌ها قبل یعنی در دوران دولت احمدی‌نژاد قرار بود عملیاتی شود اما به دلایل مختلف از جمله کارشکنی‌ها و اینکه تحریم‌های آن زمان کاملا با تحریم دوران کنونی متفاوت بود میسر نشد.
وی افزود: در آن زمان مقرر بود تا فروش نفت از ساختار سنتی وزارت نفت جدا شده و به ساختار علمی - تخصصی مبدل شود اما علی‌رغم تلاش‌های گسترده و تمایل و علاقمندی وزیر نفت و وزیر اقتصاد و دارایی محقق نشد و بخش عمده آن نیز به مقاومت بدنه وزارت نفت مربوط بود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به ساختار وزارت نفت تصریح کرد: در آن زمان بدنه وزارت نفت به این موضوع واکنش مناسب نشان نداد و با وجود اینکه ۱۰ بار این محصول در بورس عرضه شد اما به دلیل قیمت بالایی که برای آن تعیین کرده بودند این معامله انجام نشد و به این شکل کارشکنی‌ها در عملیات بورس نفت گسترده‌تر شد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر این مساله که در آن زمان به قدری قیمت نفت را بالا تعیین کردند تا معامله‌ای صورت نگیرد خاطرنشان کرد: در واقع هدف همین بود و در نهایت بدنه وزارت نفت وقت به مقصود خود که همانا عدم فروش نفت در بورس بود رسیدند.
پورابراهیمی درادامه با بیان اینکه درحال حاضر که قرار است مجدد نفت در بورس عرضه شود گفت: در این شرایط دغدغه جدی ما این است که متاسفانه بدنه وزارت با ساختار سنتی که دارد موافق عرضه در بورس نیست و دوست دارد همچنان فروش سنتی و به عبارتی فروش نفت با ادبیات خاص خود را دنبال کند و همان روش‌هایی که خود تاکنون برای جذب و... مشتری داشته است همچنان تکرار کند.
وی تصریح کرد: در این زمنیه موضوع فقط تغییر شیوه فروش نفت نیست و به نوعی این اقدام یکی از روش‌های دور زدن تحریم است به این ترتیب وقتی کشور با محدودیت فروش مستقیم نفت توسط دولت به واسطه تحریم روبه‌روست این اقدام به نوعی ضرورت برای اقتصاد کشور تلقی می‌شود.
پورابراهیمی با بیان اینکه فروش نفت امروز تنها این نیست که یک مدل جدید برای خرید و فروش نفت داشته باشیم تصریح کرد: با این اقدام ما باید از ظرفیت بخش خصوصی نهایت استفاده را داشته باشیم به این معنی که بخش خصوصی وارد عمل شده و خودش با خرید این نفت آن را به عرصه‌های مختلف صادر کند.
وی تاکید کرد: در این راستا این مهم باید مدنظر وزارت نفت باشد و از آنجایی که وزیر نفت به شدت مشتاق اجرایی شدن این مساله است لذا نگرانی جدی ما در زمینه عرضه نفت در بورس عدم همکاری بدنه وزارت نفت و بالا زدن قیمت برای نفت است که ماحصل آن می‌تواند عدم انجام معامله باشد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: اگر این روش‌ها به گونه‌ای پیش رود که معامله‌ای صورت نگیرد پیش‌بینی ما تکرار داستان عرضه و عدم فروش آن در بورس خواهد بود، درست همان اتفاقی که سال‌ها قبل رخ داد. وی با بیان اینکه در حال حاضر این مهم یعنی تکرار عرضه و عدم فروش نفت در بورس، یک دغدغه جدی برای کمیسیون اقتصادی مجلس است تصریح کرد: در صورتی که مجدد این مهم عملیاتی نشود با وجود اینکه معتقدیم این اتفاق به نفع اقتصاد کشور است می‌توان این نتیجه را گرفت که مافیا در بدنه وزارت نفت همچنان فعال است.
