در ماه‌هاي اخير تحريم‌هاي جديدي از سوي آمريكا عليه ايران وضع شده اما واكنش دولت يازدهم و دستگاه ديپلماسي يك جواب تكراري بوده كه اين تحريم‌ها را محكوم كرده و با ايميل و نامه به وزارت خارجه آمريكا يا اتحاديه اروپا اعتراض خود را اعلام كرده‌اند! همين رفتار منفعلانه بوده كه آمريكا را براي گرفتن امتيازات بيشتر و مزايايي كه در برجام به آن نرسيده ترغيب داشته تا با تحريم‌هاي جديد در زمينه تسليحاتي، حقوق بشري و تروريستي! به اين اهداف نائل آيد. نمایندگان مجلس سنا همچنین روز پنجشنبه طرح تحریم ایران و روسیه را به تصویب رساندند.
طرح «تحریمهای جامع علیه ایران» موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران - ۲۰۱۷» با ۹۸ رأی موافق و تنها دو رأی مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت. این طرح پس از تصویب در مجلس سنا برای تبدیل شدن به قانون بایستی در مجلس نمایندگان آمریکا نیز تصویب شود و سپس به امضای «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برسد.
این طرح با نقض فاحش برجام (به طور خاص بندهای ۲۶ و ۲۹ برجام) خواستار اعمال تحریم‌هایی جدید علیه ایران به بهانه برنامه موشکی، انتقال تسلیحات، حمایت از گروه‌های مقاومت (که واشنگتن آنها را تروریستی می‌داند) و نقض ادعایی حقوق بشری است. طرح جدید سناتورها که در صورت تبدیل شدن به قانون، تحریمهای غیرهسته‌ای علیه ایران را افزایش می‌دهد.
این تحریمهای جدید در حالی در حال تصویب است که به نظر می‌رسد از برجام دیگر آبی برای ملت ایران گرم نمی‌شود و از این رو تجدیدنظر در سیاست‌های دولت در دیپلماسی و سیاست خارجی، اولویت نخستی است که می‌بایست در دولت دوازدهم دنبال شود.
کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند که باید دولتمردان در برابر تحریمهای جدید امریکا برنامه‌های لازم را اتخاذ کنند تا بیش از این مردم و کشور از سیاست‌های تعاملی دولت متضرر نشوند.
متاسفانه در حال حاضر جز گفتاردرمانی در واکنشی به دست‌اندازی آمریکایی‌ها نسبت به برجام از سوی مسئولان صورت نمی‌گیرد در حالی که قرار بود پس از برجام ملت ایران از مواهب آن برخوردار شوند اما امروز در شعاع شدیدتری از تحریم‌ها قرار گرفته‌اند.
یادمان هست که مسئولان مذاکره‌کننده کشور در حین مذاکره با مقامات آمریکایی وعده‌های بسیاری دادند که در صورت نقض برجام می‌توان تخلفات را از چه کانال‌هایی پیگیری کرد و حالا وقت رسیدگی به نقض مکرر برجام از سوی آمریکایی‌ها فرا رسیده است.
مردم کشور نمی‌توانند قبول کنیم که بدعهدی‌های گستاخانه آمریکا که به تهدید امنیت مردم کشورمان منجر می‌شود صرفا با فشار ایمیلی و نامه گلایه‌آمیز پاسخ داده شود.
در این زمینه بسیاری از دولتمردان سیاست خارجی این پیشنهاد را دادند که برجام را از محور اروپا دنبال کنیم این در حالی است که چنین اقدامی دور از ذهن است و عملکرد ایران در تصویب برجام به شکل دیگری رقم خورد بود و بیشتر مذاکرات امریکایی‌ها صورت گرفت.
پرویز سروری دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی گفت: تا دیروز که کدخدای اروپایی‌ها، آمریکا بود مگر می‌توان پذیرفت که اروپایی‌ها مقابل اراده آمریکایی‌ها قرار بگیرند؟ به اعتقاد بنده چرخش به سمت اروپایی‌های کدخدا محور یعنی باخت. وی ادامه دارد: متاسفانه ما در مذاکرات نقش اصلی را به آمریکایی‌ها دادیم و همه تخم مرغ‌های خود را در سبد آمریکایی‌ها گذاشتیم به باور من ما نمی‌توانیم در سبد اروپایی‌ها برجام را دنبال کنیم.
فواد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در این‌باره عقیده دارد: اینکه اروپایی‌ها بخواهند کاری کنند تصور و تحلیل غلطی است که در دولت از همان ابتدا بوده است. وی با بیان اینکه مشکل ما دولت‌های اروپایی نیستند، گفت: مشکل ما حوزه‌های بانکی، مالی و نقل و انتقالات پولی است. این بانک‌ها خصوصی هستند و حتی اگر دولت‌های اروپایی نیز آنها را برای همکاری با ایران تشویق کنند این بانک‌ها از تحریمهای آمریکایی خوف دارند.
وی افزود: بارها شاهد بودیم آمریکایی‌ها بسیاری از بانک‌های اروپایی و آمریکایی را به خاطر همکاری با ایران تحریم کرده‌اند و از این جهت نمی‌توان روی همکاری بانک‌ها حساب باز کرد. ایزدی تصریح کرد: آنها سابقه خوبی در این زمینه ندارند و حتی اگر علاقمند به اجرای برجام نیز باشند در عمل و کف زمین مشکلی را برای ما حل نمی‌کند.
اقدام متقابل
همچنین در این رابطه ضرورت دارد هیات نظارت بر برجام با ورود به عرصه و اعلام رسمی نقض برجام توسط طرف مقابل تصمیمات لازم را اتخاذ کند و مجلس شورای اسلامی نیز طرح اقدام متقابل علیه این اقدام خصمانه آمریکا را به تصویب رسانده و دولت را ملزم به اجرای آن کند.
از سوی دیگر برخی نیز معتقدند که در این فرصت باقی مانده ایران ضرب‌الاجلی را برای کشورهای ۱+۵ تعیین کند که اگر در برابر زیاده‌خواهی آمریکا ایستادگی نکنند ایران به نقطه آغاز قبل از برجام بر خواهد گشت و برجام را لغو می‌کند.
همچنین رئیس‌جمهور و دولت باید به یاد بیاورند که مقام معظم رهبری از همان ابتدا بر بی‌اعتمادی نسبت به طرف مقابل تأکید کرده‌اند و حالا که این مسئله اثبات شده است بنابر این ما نیز باید به شرایط ابتدایی خود برگردیم و مبتنی بر قوانین و مقررات، طرح‌های هسته‌ای را از سر گیریم.
اجرایی کردن قانون مجلس مبنی بر اقدامات متقابل، بازسازی راکتورها، افزایش سانتریفیوژها و غنی‌سازی می‌توانند به عنوان اقدامات بازدانده و فشاری بر آمریکا تلقی شوند.
نوذر شفیعی عضو سابق کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در این‌باره با بیان اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند ایران در برابر تحریمهای هسته‌ای وادار به مذاکره شد، بنابراین در حوزه‌های موشکی و حقوق بشر هم می‌تواند با ما وادار به مذاکره شود، گفت: به نظر من، ما باید رفتاری را از خود نشان دهیم که به آنها نشان دهیم که این دیدگاه با واقعیت موجود سازگار نیست و تحریم‌ها نمی‌تواند در عزم و خواسته ملت و نظام ما تاثیرگذار باشد.
شفیعی تصریح کرد: یکی از اقدامات بازدارنده ما می‌تواند این باشد که طرح جدید تحریم‌ها علیه ایران را به مسئله برجام ارتباط دهیم که در واقع به این مسئله هم ارتباط دارد؛ چراکه آمریکایی‌ها نباید اقدامی که مغایر با روح و متن برجام بوده باشد را علیه ایران به کار می‌گرفتند، بنابراین اگر قرار است که ما فشاری را به آمریکایی‌ها وارد آوریم از طریق مسئله برجام می‌توانیم چنین کاری کنیم.
وی اظهار داشت: اقدامات بازدارنده ما می‌تواند با این دیدگاه باشد که چون آمریکایی‌ها از اجرای تعهداتشان نسبت به برجام سر باز می‌زنند، ما نیز متقابلا در اجرای تعهداتمان سرباز زنیم و به سمت بازسازی راکتورهای هسته ای، افزایش سانتریفیوژها و افزایش غنی‌سازی حرکت کنیم.
قانون مجلس و دیدگاه رهبری
در این زمینه باید گفت که مجلس شورای اسلامی موافقتنامه برجام را به صورت مشروط و ضمن قانونی با عنوان قانون اقدام متقابل ایران پذیرفت که بند ۳ آن چنین اعلام می‌دارد: «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریمهای لغوشده و یا وضع تحریم تحت هرعنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد؛ به‌طوری‌که ظرف مدت دو سال، ظرفیت غنی‌سازی کشور به یکصد و نود هزار سو افزایش یابد. شورای‌عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد. دولت باید ظرف مدت ۴ ماه برنامه خود را برای این منظور جهت تصویب به شورا ارائه نماید»
همچنین در فرمان مهم مقام معظم رهبری پس از تصویب برجام در شورای عالی امنیت ملی خطاب به رئیس‌جمهور آمده است: «در سراسر دوره‌ی هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوبه‌ی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیت‌های برجام را متوقّف کند»
با توجه به دستور صریح رهبر معظم انقلاب و همچنین قانون مجلس، در برابر وضع هرگونه تحریم، دولت موظف به متوقف کردن برجام است.
در نهایت
هنوز یادمان هست که روحانی در سومین مناظره انتخاباتی خود، خطاب به ملت ایران گفت: «من الان به ملت ایران اعلام می‌کنم آمادگی دارم در ۴ سال بعد غیر از تحریمهای هسته‌ای که در این ۴ سال برداشتم بقیه تحریمهای ملت ایران را به خوبی و باقدرت بردارم و عزت و منفعت ایران را به ملت ایران برگردانم».
حالا می‌بینیم که هنوز دولت دوازدهم آغاز به کار نکرده که تحریمهای جامعی در سنای امریکا به تصویب رسیده که از آن به عنوان یک قانون مادر یاد می‌شود و دست دولت این کشور را برای تحریمهای گاه و بی‌گاه باز می‌گذارد.
بنابراین فعلا درخواست مردم از رئیس‌جمهور این است که برداشتن تحریمهای غیرهسته‌ای به کنار اگر آمادگی دارید مانع از تصویب یا حداقل اجرای این تحریمهای جدید علیه ملت ایران باشید.
