رئیس جمهور محترم در مراسم تنفیذ حکم خود به بازخوانی سند چشم انداز ۱۴۰۴پرداختند در این سند ایران در افق چشم انداز برخوردار از تامین اجتماعی قلمداد شده است همچنین جناب آقای دکتر پزشکیان به اصول اول تا سوم قانون اساسی اشاره کردند که به حقوق و تکالیف متقابل دولت و مردم می پردازد و مشخصا در اصل سوم به ماموریت‌ها و تکالیف معطوف به حوزه تامین اجتماعی دولت در قبال مردم و اقشار فرودست جامعه اشاره دارد.ایران در همانند بسیاری از مسائل مثل نظام بودجه ریزی و برنامه ریزی ، در زمینه چشم انداز نویسی هم در میان بسیاری از کشورها و بویژه کشورهای منطقه ، پیشقدم بوده است ولی در زمینه تحقق اسناد چشم انداز و احکام و سیاستهای بالادستی علیرغم توفیقات نسبی ، هنوز تا تحقق کامل فاصله داریم.
بهر تقدیر در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته پس از صفر کردن پدیده های ضدرفاه نظیر فقر ، بیکاری ،بی سرپرستی و بد سرپرستی،آسیبهای اجتماعی و... برای چشم انداز صفر کربن و چشم انداز صفر آلاینده های زیست محیطی هدف‌گذاری کرده اند متاسفانه در کشور ما پدیده های ضد رفاه عمومی زیادی نظیر فقر ، بیکار ، معتاد متجاهر، کودک بازمانده از تحصیل ، آسیب دیده اجتماعی ، بیسواد ،محله محروم شهری و مناطق محروم روستایی و عشایری و... وجود دارند و برای نمونه اخیرا معاون اقتصادی و رفاه اجتماعی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی از وجود ۱۶میلیون نفر فقیر سخن گفته که فقط ۶ میلیون نفر آنها تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند.
باتوجه به تاکید رییس جمهور محترم بر دو اصل عدالت و انصاف بعنوان سرلوحه کاری خود و با توجه به اینکه ایشان نماینده تبریز شهر بدون گدای کشور هستند بنظر می رسد متولی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی در دولت چهاردهم باید چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی را سرلوحه کار خود قرار دهند و آنرا در یک شهر بطور آزمایشی پیاده و سپس به یک شهر در هر استان تعمیم داده و به سمت فراگیری ملی این چشم انداز حرکت کنند.چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی در سطح یک شهر و بالمأل کشور میتواند شامل موارد زیر باشد:شهر فاقد ایرانی بدون شناسنامه و‌کدملی، شهر بدون گدا (و سپس شهر بدون فقیر).
شهر بدون بیکار،شهر بدون معتاد متجاهر (در مرحله بعد شهر بدون معتاد)،شهر بدون بازمانده از تحصیل (در مرحله بعد شهر بدون بیسواد)،شهر بدون کودک بی سرپرست یا بد سرپرست،شهر بدون آسیب دیده اجتماعی متجاهر (در مرحله بعد شهر بدون آسیب دیده اجتماعی )،شهر بدون افراد توانمند و نیازمندان قابل توانمندسازی فاقد پوشش بیمه اجتماعی،شهر بدون افراد غیر قابل توانمند سازی فاقد پوشش حمایتی و امداد اجتماعی.
باتوجه به امکانات و ظرفیتهای انسانی و مادی موجود و با عنایت به اعتبارات و بودجه های دولتی فراوانی که در اختیار نهادها ، قرارگاه‌ها ، دستگاههای اجرایی و سازمانهای دولتی گذاشته شده و می شود و نیز ظرفیتهای مردمی که در قالب خیرین و نیکوکاران و تشکل های مردم نهاد وجود دارد و همچنین منابع مذهبی نظیر موقوفات ، وجوهات شرعیه و صدقات و نذورات و با تجمیع و تمرکز یارانه های اجتماعی و استفاده هوشمندانه و هدفمند در راستای توانمندسازی اجتماع محور مددجویان و توانخواهان و باز اجتماعی سازی مبتلایان فقر و آسیب اجتماعی ، میتوان این چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی را تحقق بخشید مشروط بر اینکه کلان نگاه کنیم و خرد عمل نماییم (یک ده آباد بهتر از صد شهر خراب ) ، اطلاعات ثبتی مبنا و تمام شماری را مدنظر داشته باشیم و بجای دستگاه محوری بار رویکرد پلتفرمی به سمت ذینفع محوری حرکت کنیم و از همه مهمتر اینکه کار را به مردم بسپاریم.
بهر تقدیر در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته پس از صفر کردن پدیده های ضدرفاه نظیر فقر ، بیکاری ،بی سرپرستی و بد سرپرستی،آسیبهای اجتماعی و... برای چشم انداز صفر کربن و چشم انداز صفر آلاینده های زیست محیطی هدف‌گذاری کرده اند متاسفانه در کشور ما پدیده های ضد رفاه عمومی زیادی نظیر فقر ، بیکار ، معتاد متجاهر، کودک بازمانده از تحصیل ، آسیب دیده اجتماعی ، بیسواد ،محله محروم شهری و مناطق محروم روستایی و عشایری و... وجود دارند و برای نمونه اخیرا معاون اقتصادی و رفاه اجتماعی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی از وجود ۱۶میلیون نفر فقیر سخن گفته که فقط ۶ میلیون نفر آنها تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند.
باتوجه به تاکید رییس جمهور محترم بر دو اصل عدالت و انصاف بعنوان سرلوحه کاری خود و با توجه به اینکه ایشان نماینده تبریز شهر بدون گدای کشور هستند بنظر می رسد متولی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی در دولت چهاردهم باید چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی را سرلوحه کار خود قرار دهند و آنرا در یک شهر بطور آزمایشی پیاده و سپس به یک شهر در هر استان تعمیم داده و به سمت فراگیری ملی این چشم انداز حرکت کنند.چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی در سطح یک شهر و بالمأل کشور میتواند شامل موارد زیر باشد:شهر فاقد ایرانی بدون شناسنامه و‌کدملی، شهر بدون گدا (و سپس شهر بدون فقیر).
شهر بدون بیکار،شهر بدون معتاد متجاهر (در مرحله بعد شهر بدون معتاد)،شهر بدون بازمانده از تحصیل (در مرحله بعد شهر بدون بیسواد)،شهر بدون کودک بی سرپرست یا بد سرپرست،شهر بدون آسیب دیده اجتماعی متجاهر (در مرحله بعد شهر بدون آسیب دیده اجتماعی )،شهر بدون افراد توانمند و نیازمندان قابل توانمندسازی فاقد پوشش بیمه اجتماعی،شهر بدون افراد غیر قابل توانمند سازی فاقد پوشش حمایتی و امداد اجتماعی.
باتوجه به امکانات و ظرفیتهای انسانی و مادی موجود و با عنایت به اعتبارات و بودجه های دولتی فراوانی که در اختیار نهادها ، قرارگاه‌ها ، دستگاههای اجرایی و سازمانهای دولتی گذاشته شده و می شود و نیز ظرفیتهای مردمی که در قالب خیرین و نیکوکاران و تشکل های مردم نهاد وجود دارد و همچنین منابع مذهبی نظیر موقوفات ، وجوهات شرعیه و صدقات و نذورات و با تجمیع و تمرکز یارانه های اجتماعی و استفاده هوشمندانه و هدفمند در راستای توانمندسازی اجتماع محور مددجویان و توانخواهان و باز اجتماعی سازی مبتلایان فقر و آسیب اجتماعی ، میتوان این چشم انداز صفر پدیده های ضد رفاه عمومی را تحقق بخشید مشروط بر اینکه کلان نگاه کنیم و خرد عمل نماییم (یک ده آباد بهتر از صد شهر خراب ) ، اطلاعات ثبتی مبنا و تمام شماری را مدنظر داشته باشیم و بجای دستگاه محوری بار رویکرد پلتفرمی به سمت ذینفع محوری حرکت کنیم و از همه مهمتر اینکه کار را به مردم بسپاریم.
علی حیدری - کارشناس رفاه و تامین اجتماعی
