در میان موج بحرانهای گسترده در غرب آسیا و البته جنگ اوکراین وزیر خارجه روسیه عصر دیروز برای شرکت در نشست مشترک وزیران شورای همکاری خلیج فارس و روسیه وارد ریاض شد.
لاوروف در نشست مشترک وزیران شورای همکاری خلیج فارس و روسیه گفت: این مسئولیت مشترک ماست که از وقوع جنگ منطقهای در خاورمیانه جلوگیری کنیم. وزیر خارجه روسیه ابراز داشت که روسیه با تمامی طرفها در این زمینه تعامل خواهد کرد و بدون حل مشکل فلسطین و رژیم صهیونیستی امکان پیشرفت با ثبات در خاورمیانه قابلیت تحقق را ندارد.وی با تاکید بر اینکه عدم حل و فصل پروندههای منطقهای به جنگ فراگیر منجر خواهد شد، خاطرنشان کرد که روسیه و شورای همکاری خلیج فارس تمام تلاش خود را برای رسیدن به آتش بس و تشکیل دولت مستقل فلسطین بر اساس مقررات بینالمللی به کار خواهند گرفت. در همین حال سرگئی لاوروف وزیر با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد در حالی که دیدار با مقامات برخی دیگر از کشورهای عربی را نیز در دستور کار دارد.
نگاهی به وضعیت روابط روسیه و کشورهای عربی نشان میدهد که در یک سویمعادله مسکو تلاش دارد تا در میان بازیگران غرب آسیا همچنان از نقش آفرینان اصلی باشد چنانکه روابط همه جانبه را با ایران، کشورهای عربی، گروههای فلسطینی و حتی رژیم صهیونیستی دارد. به عبارتی دیگر مسکو با سیاستی چند لایه بر آن است تا مانع از بازیگری یک جانبه غرب در منطقه گردد در همین حال مسکو میانجیگری در روابط میان کشورهای منطقه و نیز پردازش به مسئله فلسطین را مولفهای برای ارتقای جایگاه مردمی خود در منطقه میداند که حلقه تکمیلی آن را نیز مشارکت در فعالیتهای اقتصادی بویژه در حوزه هستهای تشکیل میدهد.
در سوی دیگر معادله نیز کشورهای عربی هستند که بر اساس نظم نوین جهانی و واقع گرایی عملی کاهش نفوذ جهانی غرب را درک کردهاند لذا با تعاملات منطقهای و توسعه روابط با روسیه، چین و بازیگران نظم نوین به دنبال کاهش وابستگی به غرب هستند چنانکه بسیاری از این کشورها خواستار عضویت در بریکس شدهاند. با توجه به این شرایط میتوان گفت که سفر لاوروف به ریاض بعد دیگر تقابل مسکو با غرب میباشد که البته مورد پذیرش کشورهای عربی نیز می باشد چرا که فرار از افغانستان، جنگ اوکراین و غزه نشان داده که غرب از یک سو بازیگر مهمی دیگر نیست و از سوی دیگر نیز غرب جز منافع خود هیچ رویکردی ندارد و لذا کم رنگ سازی روابط با غرب مولفهای برای فعال بودن کشورهای عربی در معادلات جدید جهانی میباشد.
لاوروف در نشست مشترک وزیران شورای همکاری خلیج فارس و روسیه گفت: این مسئولیت مشترک ماست که از وقوع جنگ منطقهای در خاورمیانه جلوگیری کنیم. وزیر خارجه روسیه ابراز داشت که روسیه با تمامی طرفها در این زمینه تعامل خواهد کرد و بدون حل مشکل فلسطین و رژیم صهیونیستی امکان پیشرفت با ثبات در خاورمیانه قابلیت تحقق را ندارد.وی با تاکید بر اینکه عدم حل و فصل پروندههای منطقهای به جنگ فراگیر منجر خواهد شد، خاطرنشان کرد که روسیه و شورای همکاری خلیج فارس تمام تلاش خود را برای رسیدن به آتش بس و تشکیل دولت مستقل فلسطین بر اساس مقررات بینالمللی به کار خواهند گرفت. در همین حال سرگئی لاوروف وزیر با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد در حالی که دیدار با مقامات برخی دیگر از کشورهای عربی را نیز در دستور کار دارد.
نگاهی به وضعیت روابط روسیه و کشورهای عربی نشان میدهد که در یک سویمعادله مسکو تلاش دارد تا در میان بازیگران غرب آسیا همچنان از نقش آفرینان اصلی باشد چنانکه روابط همه جانبه را با ایران، کشورهای عربی، گروههای فلسطینی و حتی رژیم صهیونیستی دارد. به عبارتی دیگر مسکو با سیاستی چند لایه بر آن است تا مانع از بازیگری یک جانبه غرب در منطقه گردد در همین حال مسکو میانجیگری در روابط میان کشورهای منطقه و نیز پردازش به مسئله فلسطین را مولفهای برای ارتقای جایگاه مردمی خود در منطقه میداند که حلقه تکمیلی آن را نیز مشارکت در فعالیتهای اقتصادی بویژه در حوزه هستهای تشکیل میدهد.
در سوی دیگر معادله نیز کشورهای عربی هستند که بر اساس نظم نوین جهانی و واقع گرایی عملی کاهش نفوذ جهانی غرب را درک کردهاند لذا با تعاملات منطقهای و توسعه روابط با روسیه، چین و بازیگران نظم نوین به دنبال کاهش وابستگی به غرب هستند چنانکه بسیاری از این کشورها خواستار عضویت در بریکس شدهاند. با توجه به این شرایط میتوان گفت که سفر لاوروف به ریاض بعد دیگر تقابل مسکو با غرب میباشد که البته مورد پذیرش کشورهای عربی نیز می باشد چرا که فرار از افغانستان، جنگ اوکراین و غزه نشان داده که غرب از یک سو بازیگر مهمی دیگر نیست و از سوی دیگر نیز غرب جز منافع خود هیچ رویکردی ندارد و لذا کم رنگ سازی روابط با غرب مولفهای برای فعال بودن کشورهای عربی در معادلات جدید جهانی میباشد.
سید مهدی لنکرانی