روز گذشته مشاور وزیر راه و شهرسازی پیش‌بینی کرد که با توجه به تقاضای ایجاد شده برای واحدهای مسکونی ارزان قیمت و مصرفی، معاملات این بخش امسال رونق می‌گیرد.
حسین عبده تبریزی درباره زمان ایجاد رونق در بازار مسکن مدعی شد در سال‌جاری آنچه می‌تواند رونق معاملات را رقم بزند، نوعی از تقاضا است که به دنبال واحدهای مسکونی متراژ کوچک و ارزان‌قیمت شکل می‌گیرد و تقاضای رونق‌ساز شامل گروه‌های خانه‌اولی و متقاضیان خرید واحدهای نوسازشده در بافت فرسوده، می‌شود. این نوع تقاضا وارد بازار شده، اما بازار خانه‌های لوکس و گران‌قیمت همچنان در رکود است.
این گفته عبده تبریزی در حالی مطرح شده که در تاریخ اوایل خردادماه سال‌جاری اعلام کرد "خانه گران نمی‌شود". وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تمام شاخص‌های پیش‌نگر از رشد مسکن خبر می‌دهند، گفت: رونق مسکن بدون افزایش قیمت خواهد بود. وی مدعی شد؛ ورود جریان سوداگری گسترده در دو دولت گذشته باعث ایجاد چهار میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه و خانه دوم شد که سیاست بسیار غلطی بود.
عبده تبریزی معتقد است با توجه به تقاضاهای ایجادشده برای واحدهای ارزان قیمت وکوچک، بازار معاملات این واحدهای مصرفی امسال رونق می‌گیرد و وضعیت در بازار واحدهای گران قیمت و لوکس مسکونی و همچنین واحدهای تجاری، به گونه‌ای است که فعلا ایجاد رونق در این بازارها انتظار نمی‌رود.
این اقتصاددان با بیان اینکه در حال حاضر، بازار مسکن از ناحیه تقاضای خانه‌اولی‌ها، ساکنان بافت‌های‌فرسوده و سایر خانوارهای بدمسکن قابلیت رسیدن به رونق دارد، گفته است؛ لازم است نگاه کلی به بازار مسکن به جزئی‌نگری با معیار دو دسته آپارتمانهای «لوکس» و «کوچک‌متراژ مصرفی» تغییر کند تا امکان تحلیل دقیق از شرایط بازار و همچنین نوع رونق قابل تحقق در بازار مسکن فراهم شود. بنابراین در مقطع زمانی فعلی امکان رونق در کل بازار مسکن وجود ندارد.
به اعتقاد عبده تبریزی به ۲ دلیل «کاهش آهنگ رشد جمعیت» و «کاهش مهاجرت در تهران»، انتظار رونق از جنس ایجاد تقاضای هجومی در بازار مسکن منتفی است و جنس رونق قابل تحقق در بازار مسکن در مقطع زمانی فعلی از نوع خرید واحدهای مصرفی است.ضمن اینکه مطابق با نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، جمعیت تهران با ۵ درصد رشد از ۸ میلیون و ۲۹۳ هزار نفر در سال ۹۰ به ۸ میلیون و۷۳۷ هزار نفر در سال ۹۵ نفر رسیده است. این درحالی است که نرخ رشد جمعیت در سال ۹۰ نسبت به سال ۸۵ که جمعیت تهران ۷ میلیون و ۸۰۳ هزار نفر بوده، ۶ درصد بوده است که نشان‌دهنده کاهش یک واحد درصدی نرخ رشد جمعیت در پایتخت است. .jpg)
موقعیت ارزان‌ترین خانه‌های پایتخت
بررسی‌ها از بازار مسکن شهر تهران حاکی از آن است در بخش‌هایی از مناطق ۴، ۷، ۹ تا ۲۱ می‌توان آپارتمان‌هایی در محدوده قیمتی ۷۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان خریداری کرد.
آمارها حکایت از آن دارد که، با وجود رکود بخش مسکن در شهر تهران، تقاضا برای خرید آپارتمانهای ارزان قیمت طی یک سال گذشته به طور محسوسی افزایش یافته است؛ به طوری که در تیرماه سال‌جاری، فروش واحدهای مسکونی قدیمی ساز نسبت به کل واحدها ۵.۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت.
از سوی دیگر درصد تغییر فروش آپارتمانهای ۱۶ تا ۲۰ سال و نیز ۲۰ سال به بالای شهر تهران در مقایسه با همین نوع آپارتمان به ترتیب ۴۹ و ۲۰ درصد نسبت به تیرماه سال قبل بوده است. در تیرماه ۱۳۹۵ از مجموع ۱۴ هزار و ۹۰۵ معامله انجام شده ۱۱۸۴ واحد مسکونی ۱۶ تا ۲۰ سال به فروش رسیده و این در حالی است که در تیرماه ۱۳۹۶ از ۱۴ هزار و ۵۳۳ قرارداد خرید و فروش بالغ بر ۱۷۶۲ آپارتمان از رده ۱۶ تا ۲۰ سال فروخته شده که آمار معناداری از رشد تقاضای خرید واحدهای مسکونی ارزان قیمت را نشان می‌دهد.
رشد ۴۹ درصدی تقاضا برای خرید واحدهای ۱۶ تا ۲۰ سال در تیرماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل که با کاهش۵.۷ درصدی سهم واحدهای کمتر از پنج سال نسبت به تیرماه سال ۱۳۹۵ همراه بود نشان می‌دهد بازار قدیمی ساز با توجه به ویژگی «مسکن در بضاعت» وتقویت ازطریق تسهیلات ۱۶۰ میلیون تومانی سهم قابل توجهی از رشد را در فاز پیش رونق به خود اختصاص داده است؛ هر چند هنوز واحدهای مسکونی تا پنج سال ساخت با سهم ۴۶ درصد بیشترین تقاضا را دارد.
تیرماه سال‌جاری تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهر تهران نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۶.۲ و ۲.۵ درصد کاهش یافته که نشان از انجماد بازار در ثلث فصل جابه‌جایی است. با این حال ریزنوسانات حاکی از آن است که مقاومت مالکان خانه‌های نوساز برای ارائه‌ی تخفیف باعث شیفت آرام طرف تقاضا از سمت نوسازها به سوی قدیمی‌سازها بوده است. هم اکنون ۳۶.۶ درصد معاملات مربوط به خانه‌های ۱۱ سال ساخت به بالا است که نسبت به تیرماه سال قبل ۴.۳ درصد رشد نشان می‌دهد. همچنین فروش واحدهای بیش از ۲۰ سال در ماه چهارم سال‌جاری نسبت به زمان مشابه سال ۱۳۹۵ معادل ۲۰ درصد بالاتر بوده است.
افت تدریجی قیمت مسکن طی مدت ۴۸ ماه از یک سو با کاهش شدید عرضه به دلیل بازده پایین سرمایه همراه شده و از سوی دیگر با توجه به نزدیک شدن قیمت مسکن به کف، قدرت خرید دهکهای متوسط را افزایش داده است. بنابراین به دلیل تقویت بازار از طریق تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی خانه اولی‌ها با بهره ۹.۵ درصد و تسهیلات ۶۰ میلیون تومانی اوراق حق تقدم با بهره ۱۷.۵ درصد، بازه زمانی زمستان ۱۳۹۵ تا کنون فرصت مناسبی برای ورود متقاضیان مصرفی به بازار مسکن بوده که البته به کندی صورت گرفته است. با این وجود افزایش یک تا ۲۰ درصدی تعداد معاملات در مناطق ۳، ۵، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۲۰ و ۲۲ طی تیرماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حاکی از تحرک نسبی در بازار میان متراژ، کوچک، قدیمی ساز و ارزان قیمت است.
در تیرماه سال ۱۳۹۶ تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهر تهران به ۱۴.۵ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای ملکی شهر تهران ۴.۶ میلیون تومان بود که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶.۲ درصد افزایش یافته است.
بررسی توزیع واحدهای مسکونی معامله شده به تفکیک عمر بنا در تیرماه ۱۳۹۶ حاکی از آن است که واحدهای تا ۵ سال ساخت با سهم ۴۶.۲ درصد بیشترین سهم از واحدهای مسکونی معامله شده را به خود اختصاص داده‌اند. سهم مذکور در مقایسه با تیرماه سال قبل ۵.۷ درصد کاهش یافته و در مقابل به سهم واحدهای با قدمت ۶ تا ۱۰ سال و بیش از ۱۵ سال افزوده شده است.
