در حالی که لهستان ۱۳ و ۱۴ فوریه میزبان نشست ضد ایرانی است، دوشنبه هفته جاری ماچی پرز میسلاو لانگ، معاون وزیر امور خارجه این کشور در صدر هیاتی سیاسی با سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه دیدار و گفت و گویی را در تهران انجام داده است. از دید شما این سیاست یک بام و دوهوای ورشو در میزبانی نشست ضد ایرانی و دیدار با مقامات وزارت امور خارجه کشور مبین چه نکاتی است؟
اساساً کشور لهستان در میان اروپای شرقی دارای یک ویژگی و اقتضائات خاص است که وضعیت این کشور را متفاوت از دیگر بازیگران این منطقه از اروپا میکند. در این راستا جنبش لخ والسا (سیاستمدار و دومین رئیس جمهور لهستان) که سودای جدایی از اتحاد جماهیر شوروی را داشت، سبب شد تا نزدیکی بسیار پررنگی میانه والسا و ایالات متحده آمریکا شکل بگیرد و با این مسئله، عملاً ورشو به یک تافته جدا بافته برای واشنگتن تبدیل شد. به واسطه همین نزدیکی لهستان به عنوان یکی از کشورهای اروپای شرقی، بیشترین و شدیدترین میزان اعتراضات را به سیطره کمونیسم شوروی در طول سال ها با تحریک ایالات متحده داشته است. لذا در سابقه و حافظه تاریخ سیاسی این کشور، جنبش های ضد روسی و ضد شوروی بسیار پررنگ است. در سایه این گسل ورشو از مسکو، لهستان در طول سال های اخیر همواره تکیه گاه خود را در کاخ سفید دیده است. پس در مجموع نکات مطرح شده لهستان هر کاری برای خشنودی و حضور ایالات متحده در کشورش انجام میدهد.
مضافا از آن سو در طول سالهای اخیر جریانهای راست رادیکال نیز در اروپای شرقی به شدت پررنگ شده است که یقیناً لهستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. اکنون دولت آندژی دودا با همین نگرش راست افراطی بیشترین همسویی را با سیاست های دونالد ترامپ دارد. مجموعه این شرایط سبب شد تا لهستان خود را میزبان نشست مد نظر ایالات متحده آمریکا بکند. اما از آن سو به واسطه حمایتهای بیدریغ ایران در خلال سال های جنگ جهانی دوم برای ورود بیش از ۱۵۰ هزار مهاجرین لهستانی و نحوه برخورد ایران در آن زمان با این مهاجرین سبب شد تا خاطره بسیار خوبی در ذهن و خاطره لهستانی ها از ایران وجود داشته باشد. لذا اکنون ورشو برای تحت الشعاع قرار نگرفتن این مسائل و رفع پارهای از ابهامات، نگرانی و کدورت ها از بابت میزبانی نشست مد نظر کاخ سفید در حرکتی پیش دستانه، معاون وزیر امور خارجه خود را به تهران فرستاده است تا بتواند از یک سو مجری و میزبان نقش های دونالد ترامپ باشد و از سوی دیگر عواقب نشست ۱۳ و۱۴ فوریه ورشو با محوریت ایران بر روابط دو کشور را کاهش دهد.
در این سفر و دیدار ماچی پرز میسلاو لانگ، معاون وزیر امور خارجه لهستان بر این مسئله تاکید داشت که در کنفرانس ۱۳و ۱۴ فوریه محوریت نشست در خصوص پیشبرد صلح و امنیت در خاورمیانه خواهد بود و به هیچ وجه علیه هیچ کشوری از جمله جمهوری اسلامی ایران در این کنفرانس مطلبی مطرح نخواهد شد. آیا اساسا در سایه میزان و شدت وابستگی ورشو به واشنگتن چنین امکانی وجود دارد؟
همان طور که گفتم حضور ماچی پرز میسلاو لانگ، معاون وزیر امور خارجه لهستان تنها به دلیل تعدیل و کاهش عواقب نشست ۱۳و ۱۴ فوریه ورشو با محوریت ایران بر روابط دو کشور است و گرنه هیچ منطق و عقل سلیمی نمی تواند اظهارات معاون وزیر امور خارجه لهستان را بپذیرد. تمام مواضع لانگ در دیدار با عراقچی یک دروغ سیاسی و حضور او نیز یک حرکت عَبَث دیپلماتیک است، چون ورشو از خود اختیار عملی نداشته و ندارد که حال در سفر به تهران و دیدار با مقامات کشور عنوان کند که ورشور به ما ضمانت خواهد داد هیچ اقدامی علیه ایران در نشست فوریه روی نخواهد داد. اگر به قول آقای لانگ لهستان که معتقد است ایران به عنوان یکی از بازیگران مهم خاورمیانه، نقش مؤثری در شکلگیری تحولات منطقه دارد و لهستان از برگزاری کنفرانس ورشو تنها به دنبال آن است که به حل مشکلات منطقه غرب آسیا کمک کند، چرا از ایران در این کنفرانس دعوت نشد؟ چرا خود آقای لانگ در دستور کاری که از وروشو با خود آورده بود، تهران را به این کنفرانس