مصر امروز میزبان نشستی که سران و مقامات ارشد کشورهای اروپایی و عربی در آن گردهم میآیند. این نشست در شرایطی برگزار میشود که تاکنون نشست مشابهی نداشتهاند. برگزار کنندگان نشست بر این ادعایند که رهبران اروپایی و عرب در حالی امروز نخستین نشست خود را در شرم الشیخ، مصر برگزار میکنند که این نشست، به عنوان فرصتی برای تقویت همکاری در سراسر منطقه آشفته و دچار مشکل دیده میشود. بر اساس گزارشهای منتشره ۲۴ تن از رؤسای کشورها و دولتهای اروپایی حضورشان در این نشست را تأیید کردهاند که از جمله آنها میتوان به آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، ترزا می، نخست وزیر انگلیس و لئو وارادکار، نخست وزیر جمهوری ایرلند اشاره کرد. منابع مرتبط با اتحادیه اروپا میگویند: امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا در کنار رهبرانی از لیتوانی و لتونی در این نشست در مصر شرکت نمیکنند. حال این سوال مطرح میشود که هدف طرفین از برگزاری این نشست چیست و چرا در شرایط کنونی این نشست برگزار میشود؟
یک سوی این نشست کشورهای عربی قرار دارند. کشورهایی که بعضا در عرصه داخلی مشکلات اقتصادی و سیاسی بسیاری دارند و از سوی دیگر برخی از آنها همچون عربستان و امارات به دنبال سلطه بر سایر کشورهای عربی هستند. نکته قابل توجه آنکه کشورهای مذکور در حالی نشست شرم الشیخ را برگزار میکنند که همزمان با مسائلی همچون صلح خاورمیانه فلسطین و رژیم صهیونیستی و نیز جوسازی علیه جمهوری اسلامی ایران سعی دارند تا رهبری خود را به سایر کشورهای عربی تحمیل نمایند. آنها حضور کشورهای اروپایی را بهانهای برای تحقق این قدرت طلبی قرار دادهاند و با رشوه به کشورهای اروپایی برآنند تا از آنها علیه سایر کشورهای عربی بهره گیرند هر چند در ظاهر ادعای حل مسئله فلسطین، مبارزه با تروریسم و اقدام علیه ایران را سر میدهند. اما در مقابل کشورهای اروپایی به دنبال منافع اقتصادی از جمله در حوزه فروش تسلیحات و نیز انرژی هستند. آنها سعی دارند تا منابع کشورهای عربی را برای اقتصادهای ضعیف و فروپاشیده خود به کار گیرند.
نکته مهم عرصه رقابتی میان اروپا با آمریکا و چین و روسیه در خاورمیانه است که به شدت افزایش یافته است. در حالی بعدی از این رقابت در قالب اقدامات یک جانبه فرانسه، آلمان و انگلیس است که بیشتر جنبه نظامی دارد. بعد دیگر این اقدامات در قالب تحرکات جمعی اتحادیه اروپاست که نشست اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب نیز در این چارچوب است چنانکه یکی از منابع اتحادیه اروپا نیز گفته که نخستین نشست اتحادیه اروپا- عرب از آن جهت بسیار مهم است که آمریکا دیگر به این منطقه کاری ندارد و چین و روسیه هم وارد آن شدهاند و این مساله در راستای منافع ما نیست.
در مجموع میتوان گفت که این نشست هر چند که با ادعای تقویت روابط کشورهای اروپایی و عربی برگزار میشود اما اختلافات شدید در هر دو اتحادیه مانع از تحقق اهداف جمعی آنها میشود و صرفا کشورهای بزرگ اروپایی و عربی با به بازی گرفتن سایر کشورهای اروپایی و عربی به دنبال منافع خود هستند و دستاوردی برای کشورهای کوچک عربی و اروپایی نخواهد داشت.
نویسنده: فرامرز اصغری