قاضی نیستیم اما بر اساس رسالت روزنامهنگاری همه حرفها را شنیدیم و شرح مدافعات و انشاء کلاسیک مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان را پیرامون حادثه تأسفبار پرس شدن یک روشندل فرهیخته در حدفاصل اتوبوس تندرو و جدول حاشیه ایستگاه را در تارنمای اختصاصی و سخنگوی شهرداری اصفهان خواندیم که در پی وقوع این حادثه دلخراش اظهار داشتند «چهارشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ در کتاب تاریخ شرکت واحد اتوبوسرانی برگ غمانگیزی ورق خورد که شاید تا سالیان سال امکان فراموش کردن آن نباشد که بنا بر فراموشی آن نیز نیست، علیرغم همه تلاشها و زحمات مجموعه عوامل شرکت بهویژه راهبران خدوم و زحمتکش شاهد فقدان عزیز روشندلی بودیم که فارغ از ارزش و اهمیت او بهعنوان یک انسان از فرهیختگان و نخبگان جامعه روشندلان کشور محسوب میشد.
شواهد و قراین موجود نشان میدهد که مسافر روشندل «جواد ایزدی» پس از پیاده شدن از اتوبوس تندرو در ایستگاه فرایبورگ و درست قبل از ورود به سکوی ایستگاه و در فاصله بین سکو و اتوبوس دچار حادثه شده و به زمین خورده که متأسفانه راهبر اتوبوس بهواسطه تابش نور آفتاب «از شرق به غرب» و عدم توجه کافی متوجه افتادن وی نشده و به حرکت خود ادامه میدهد درنتیجه مرحوم ایزدی بین اتوبوس و لبه سکو باقی مانده و دچار آسیب جدی میشود. علیرغم هوشیاری ایشان در لحظه تصادف و سرعت عمل همکاران و اورژانس در اعزام ایشان به بیمارستان چند ساعت بعد دارفانی را وداع گفت.
هرچند بررسی دقیق کارشناسی منوط به اخذ اطلاعات کامل از منابع مختلف مورد وثوق و برداشت میدانی از محل حادثه است، اما اظهارات، شواهد و بازدیدهای بهعملآمده توسط کارشناسان شرکت و عوامل راهور و نیز مدیرعامل محترم انجمن روشنبین اصفهان حاکی از آنست که مرحوم ایزدی پس از خروج از اتوبوس، درست در لحظهای که باید وارد ایستگاه میشد، بهواسطه عدم امکان رؤیت دقیق فاصله بین اتوبوس و سکو و نیز فاصله نسبتاً زیاد اتوبوس با سکو «که البته برای روشندل مناسب نبوده است» بهجای گام گذاشتن روی سکو، پای خود را روی زمین و در فاصله بین اتوبوس و سکو گذاشته و متأسفانه به دلیل قرارگیری در نقطه کور راهبر، عدم دید کافی ایشان نسبت به مسافر، به هم خوردن تعادل ایشان در همان فاصله بین اتوبوس و سکو و عدم دقت کافی راهبر در خصوص فاصله گرفتن کامل مسافر از اتوبوس، آن مرحوم پس از برخورد با بدنه اتوبوس دچار آسیبدیدگی و نهایتاً پس از چند ساعت فوت شده است.
در این میان ذکر چند نکته حائز اهمیت و تعیینکننده است: اول اینکه اصولاً در شرایطی که اتوبوس توسط نیروی انسانی، راهبری میشود امکان پهلوگیری کامل و صد در صد اتوبوس در کنار سکو بهنحویکه هیچ فاصلهای بین اتوبوس و سکو وجود نداشته باشد وجود نداشته! و در شرایط عادی فاصلهای که کمتر یا مساوی گامهای یک فرد باشد خطر خاصی ایجاد نمیکند. هرچند طبق آموزشهای دادهشده به راهبران خدوم، راهبر موظف به پهلوگیری با فاصله حداقلی با لبه سکو است.
در شرایط ایده آل در کشورهای پیشرفته دنیا، سیستمهای مکانیزه و هوشمند، هدایت اتوبوس در مجاورت و نزدیک به ایستگاه را به عهده گرفته و تجهیزات ایمنی و ضربهگیر در لبه سکو امکان پهلوگیری صد در صد اتوبوس را فراهم میکند. دوم اینکه متأسفانه در ایستگاه مذکور بهواسطه وضعیت نامناسب روسازی و وجود دستانداز، درست در مجاورت سکو امکان پهلوگیری کامل وجود نداشته و علاوه بر آن ناهمواری موجود که احتمالاً منجر به بر هم خوردن تعادل فرد روشندل نیز شده است، البته اتوبوسرانی اصفهان طی نامههای متعدد این موارد را به اطلاع مدیران ذیربط رسانده و روسازی بسیاری از ایستگاهها نیز ترمیم و اصلاحشدهاند. سوم اینکه روزانه بیش از ۱۰۰ هزار نفر از شهروندان از خدمات ارائهشده در سامانههای تندرو اتوبوسرانی استفاده میکنند که تعدادی از این افراد روشندل و توانخواه هستند که متأسفانه زیرساختها و امکانات کاملی برای این قشر مهیا نبوده و ضرورت دارد علاوه بر تکمیل این زیرساختها، آموزشهای لازم به شهروندان جهت راهنمایی و کمک احتمالی به این دسته از مسافران در شرایط نامناسب و خطرناک صورت پذیرد.
در پایان مدیریت و پرسنل خدوم و زحمتکش شرکت واحد اتوبوسرانی این ضایعه و فقدان روشندل عزیز و دانشمند را به پدر و مادر، خانواده داغدار و فرهیخته ایزدی و جامعه روشندلان عزیز استان تسلیت عرضه نموده و از درگاه خداوند متعال برای آن عزیز سفرکرده رحمت و آمرزش ابدی و برای خانواده گرانقدر ایشان صبر جزیل طلب میکند. امید است با رفع موانع و مشکلات و تلاش و همت تمام دستاندرکاران شاهد فضای شهری و سیستم حملونقل مناسب برای همه شهروندان بهویژه روشندلان و همه توانخواهان باشیم». آنچه که آمد عین توضیحات مکتوب مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان است که سعی بر نوعی گریز از واقعیات امر شده بود زیرا پیشینه همین صفحات از روزنامه سیاست روز و یکی از روزنامههای محلی اصفهان شاهد است که بارها درباره بیتفاوتیها در این شرکت به معاونت حملونقل شهر و مدیریت واحد اتوبوسرانی تذکرات دلسوزانه دادهشده تا ساختار این واحد را از تنبل پروری و پشتمیزنشینی خارج نمایند اما نهتنها توجهی نشده بلکه روزبهروز بر تعداد طفیلیهای رانتی آن افزوده میگردد. امروز صدها نفر از جوانان تحصیلکرده اما بدون تجربه به استخدام این شرکت درآمدهاند تا در ایستگاههای بی آر تی روی صندلیها بلمند و مردم را تماشا کنند و یا سرشان در گوشیهای تلفن همراه باشد همانگونه که رانندگان اکثر اتوبوسها وقتشان را به استفاده از تلفنهای هوشمند سپری کرده و قدمی برای رفاه مسافران برندارند! اتوبوسهای پانزده متری تندرو در اصفهان حاصل تکنولوژی کشور فرانسه بوده و در مقابل درهای خروجی آن پلهای موقتی بهمنظور عبور افراد ناتوان و ویلچر سوار تعبیهشده که راننده موظف است در مونیتور روبروی خود ورود و خروج مسافران و بخصوص کمتوانان جسمی را کنترل نماید تا اگر نیازمند به این پلها بودند قبل از باز کردن دربها از جوانان لمیده در ایستگاهها که عنوان کنترلچی را یدک میکشند بخواهند تا پلهای مذکور را از کف ورودی خارج و با جدول پلهها مماس نمایند تا افراد ناتوان بتوانند از آن استفاده کنند اما این وسیله ساده که جوابگوی همه توضیحات سه مادهای مدیرعامل است پس از نزدیک سه سال کار در خیابانهای اصفهان هنوز نتوانسته است که تواناییهای تکنولوژیکی خود را به نحو مطلوب عرضه کند زیرا در کف پاگردهای آن پلهای موقتی برای اینگونه موارد ناتوانان تعبیهشده است که رانندگان موظفاند ضمن مشاهده معلولانی که سوار اتوبوس میشوند در زمان پیاده شدن از مأموران مستقر در ایستگاههای BRT بخواهند که این پلهای موقت را باز تا مورداستفاده مسافران خاص قرار گیرند و اینگونه حوادث دلخراش اتفاق نیفتد! معاونت محترم حملونقل و اصولاً شهرداری اصفهان باید بدانند که آه از ناله بسیار است و باید بهنقد رسانهها بها داد تا اینگونه اتفاقات ناگوار محدودتر شوند!
نویسنده: حسن روانشید