هنگ کنگ به عنوان بخشی از چین واحد طی هفتههای اخیر با چالشها و نابسامانیهای اجتماعی مواجه شده که رنگ و بوی امنیتی و سیاسی گرفته است. اعتراضات از حدود سه ماه قبل در اعتراض به لایحه استرداد مجرمین به دولت مرکزی چین در هنگ کنگ آغاز شد و معترضان خشن در این شهر، اعتراضات را به خشونت کشاندند و شهر را مختل کردند و علیرغم آنکه چندی پیش، لایحه جنجالی استرداد مجرمین لغو شد، معترضان همچنان به اعتراضات خود ادامه میدهند و خواستار حقوق و آزادیهای بیشتر شدهاند. آنچه در این روند قابل توجه است خواستههای جریانهای به اصطلاح معترض از انگلیس است. برخی معترضان هنگکنگی با در دست داشتن پرچمهای ملی بریتانیا و سر دادن شعار «خدا ملکه را حفظ کند» در مقابل کنسولگری بریتانیا تجمع کردند و از قدرت استعماری سابق خواستند تا تضمین کند که چین به تعهدات خود در مورد آزادیهای این منطقه احترام بگذارد. معترضان به انگلیسی فریاد میزدند: «یک کشور، دو سیستم، مرده است»، «هنگکنگ آزاد است» و برخی از آنها پرچمهای بریتانیا را نیز در دست داشتند.
حال این سوال مطرخ است که چرا چنین تحولاتی در هنگ کنگ روی داده و دستاوردهای انگلیس از این رفتارها وضعیت چیست؟ نگاهی بر وضعیت هنگ کنگ نشان میدهد که این منطقه دارای سابقهای از حضور و سلطه انگلیس دارد. هنگکنگ از سال ۱۸۴۲ تا ۱۹۹۷ تحت سیطره بریتانیا بوده است، اما در سال ۱۹۹۷ و پس از پایان یافتن پیمان پیشین با بریتانیا، به جمهوری چین پیوست. این منطقه، بیش از هفت میلیون نفر جمعیت دارد و یکی از مراکز مهم مالی در منطقه شرق آسیا و جهان به شمار میرود. سابقه انگلیسیها نشان میدهد آنها در هر کشوری که حضور داشتهاند شبکههایی اجتماعی را طراحی کردهاند که در صورت تهدید منافعشان آنها را علیه دولت مرکزی تحریک میکنند.
در مقطع کنونی انگلیس از یک سو با بحران شدید داخلی مواجه است که زمینه ساز تقویت موقعیت جهانی رقبای جهانی این کشور از جمله چین میشود و از سوی دیگر انگلیس همواره تابع سیاستهای آمریکا بوده و هست. در مقطع کنونی انگلیس از طرفی چین را تهدیدی بزرگ برای منافع جهانی خود بویژه در حوزه اقتصادی می بیند و از طرفی همسو با آمریکا بحران سازی علیه چین را اجرا میکند. در حوزه اقتصادی آمریکا محور است و در حوزه امنیتی و سیاسی انگلیس محور شده است تا ضمن عقب گرد دادن اقتصادی چین، از فضای موجود برای امتیازگیری از پکن بهره گیرند. این روند چنان است که چین به کشورهای خارجی از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا که با حمایتهای بیاساس خود از معترضان هنگ کنگ، به موجی از ناآرامیهای این شهر دامن زدهاند، هشدار داده است.
به هر تقدیر آنچه این روزها در چین می گذرد بیش از آنکه برگرفته از مطالبات مردمی باشد برگرفته از تحرکات آمریکایی و انگلیسی است که بار دیگر از سیاست کودتای نرم با تحریک افکار عمومی به دنبال باج خواهی و سلطه بر کشورها هستند.
نویسنده: فرامرز اصغری