آمریکا طی روزهای اخیر با اعتراضهای گسترده خیابانی در شهرها و ایالتهای مختلف مواجه است. بر اساس گزارشهای منتشره گارد ملی و پلیس نظامی مسئول مقابله با اعتراضها شده است. حال این سوال مطرح است که ریشه این اعتراضها کجاست؟ در مرحله نخست باید به این امر اشاره داشت که این اعتراضها زمانی آغاز شد که پلیس شهر مینیاپولیس، جورج فلوید، شهروند بیدفاع سیاهپوست را به شکل فجیعی خفه کرد و به قتل رساند. اقدامی که نه تنها خشم مردم آمریکا بلکه افکار عمومی جهان را نیز به همراه داشته است. هر چند که این عامل را نمیتوان نادیده گرفت اما نگاهی ریشهای به تحولات آمریکا نشان می دهد که از یک سو روزانه صدها نفر در درگیری مسلحانه به قتل میرسند و کشتار مردم به دست پلیس نیز به یک امر عادی مبدل شده و آمارها سالانه بیش از یک هزار قربانی خشونت پلیس را نشان میدهد. با توجه به این حقایق مولفهای دیگر را برای این اعتراضها باید جستجو کرد. در این راستا چند نکته قابل توجه مطرح است. بخشی از این اعتراضها را میتوان برگرفته از رفتارهای دولتمردان آمریکا در مقابله با کرونا و رفتارهای تبعیض آمیز در این عرصه دانست. آمارهای رسمی نشان میدهد که اکثر قربانیان کرونا در آمریکا را محلههای فقیر نشین بویژه سیاه پوستان تشکیل میدهند. در اصل ساختار سرمایه داری حاکم بر غرب در مقابله با کرونا نیز رویکرد نژادی و تبیعض آمیز دارد چنانکه در کنار آمریکا در انگلیس نیز میلیونها پوند از بودجه مناطق فقیر نشین خرج ثروتمندان برای مقابله با کرونا شده است. با نگاهی عمیق به تحولات آمریکا میتوان به ساختار سیستماتیک نژادپرست حاکم بر آمریکا پی برد. هر چند که آمریکا ادعای آزادی برای همگان را سر میدهد اما در عمل ساختاری برگرفته از برتری سفید بر سیاه است. این برتری زمانی با رویکرد برده داری سیاهان اجرا می شد و در قرن بیست و یکم با رویکرد عدم حق حیات سیاهپوستان است.
هر چند که گفته می شود قتل یک سیاه پوست به دست پلیس بوده اما در تمام این سالها واکنش دولتمردان آمریکا به این وقایع نهایت بسنده کردن به ابراز تاسف و البته سرکوب اعتراضات مردمی به این فجایع بوده است. دستگاه قضایی آمریکا به جای مجازات متهمان، آنها را تبریه و یا در نهایت به محلی دیگر منتقل کرده است. دستگاه مقننه آمریکا نیز مصوبهای برای حمایت از سیاه پوستان در برابر خشونت پلیس صورت نداده است. مجموع این رفتارها نشان میدهد که اقدام پلیس علیه سیاه پوستان، رفتاری فردی نبوده بلکه برگرفته از ساختار حاکم بر آمریکاست که حق حیات را از سیاه پوستان گرفته است. بر این اساس میتوان گفت که اعتراضهای اخیر در آمریکا ادامه اعتراضهای سالهای قبل علیه نژادپرستی سیستماتیک حاکم بر ساختار آمریکاست. اعتراضهایی که بارها در دوران اوباما نیز تکرار و سرکوب شد و ترامپ امروز همان راه اوباما را در سرکوب مطالبات سیاه پوستان ادامه میدهد.
نویسنده: مهسا شاه محمدی