تنش ها میان کانادا و چین طی هفته های اخیر دوباره شدت گرفته است چنانکه در اقدامی علیه پکن، نمایندگان پارلمان کانادا طرحی را تصویب کردند که در آن ادعا شده رفتار چین با اقلیت اویغور ایالت سینکیانگ، نسل کشی است. این طرح غیر الزامآور با ۲۶۶ رأی موافق در پارلمان کانادا در مقابل صفر رأی منفی تصویب شد. نمایندگان کانادایی همچنین متممی را تصویب کردند که در آن از دولت خواستند از کمیته بینالمللی المپیک بخواهد میزبانی المپیک زمستانی ۲۰۲۲ را در صورت ادامه «نسلکشی» از چین بگیرد.
در همین حال وزارت خارجه چین در بیانیهای طرح ضد چینی پارلمان کانادا درباره اویغورها را محکوم کرد.حال این سوال مطرح است که چرا کانادا چنین اقدامی صورت داده است و از تنش با پکن چه اهدافی را دنبال میکند؟ نگاهی به کارنامه کانادا بیانگر آن است که این کشور معمولا در جمع مدعیان حقوق بشر قرار دارد و با این ادعا نیز یا در داخل و یا در سازمان های بین المللی علیه سایر کشورها پرونده سازی میکند که نمود آن را در اقدامات کانادا علیه ایران و اکنون چین می توان مشاهده کرد. این رویکردها از دو جنبه قابل توجه است. نخست آنکه کانادا در عرصه داخلی با اتهام نسلی کشی بومیان مواجه است چنانکه گزارشها نشان می دهد که بومیان که ساکنان اصلی کانادا هستند سالها تحت استثمار و جنایت دولتمردان کانادا قرار داشته و اکنون نیز از بسیاری از حقوق شهروندی و در مناطقی حتی از آب آشامیدنی محروم هستند. در همین حال نیروهای کانادایی در افغانستان جنایات گستردهای را مرتکب و نسل کشیهایی را صورت دادهاند.
بر این اساس میتوان گفت کانادا با پرونده سازی علیه سایر کشورها به دنبال پنهان سازی وضعیت بحرانی حقوق بشر در این کشور و البته نقش حقوق بشر توسط این کشور در سایر نقاط جهان است. دوم آنکه کانادا از یک سو وابسته به انگلیس است و استقلال سیاسی ندارد و از سوی دیگر بازیگر سیاستهای آمریکا می باشد.
با توجه تحرکات آمریکا علیه چین و نیز اقداماتی که انگلیس علیه پکن صورت میدهد، رفتار کانادا را در این چارچوب می توان دانست. این امر زمانی بیشتر نمود مییابد که چند روز قبل نیز انگلیس با هدف فشار بر چین، موضوع سین کیانگ را در شورای امنیت سازمان ملل طرح کرده بود. لذا میتوان گفت که کانادا در چارچوب سیاستهای دیکته شده از سوی آمریکا و انگلیس به موضع گیری جهانی از جمله علیه چین می پردازد و فاقد استقلال رفتاری در سیاست خارجی میباشد. رفتار کانادا نه از روی مولفههای حقوق بشری بلکه نشات گرفته از سیاستهایی است که به آن دیکته میشود در حالی که این کشور به جرم نقض حقوق بومیان و جنایت در افغانستان مستحق مجازات است و نمیتواند ادعای ناجی بودن داشته باشد.
نویسنده: قاسم غفوری