از زمانی که سعدالدین رفیق حریری در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ (یکم آبان ماه ۱۳۹۹) مأمور تشکیل دولت جدید لبنان شد، هیچ نشانه ای از بیرون آمدن دود سفید از لبنان به چشم نمیآید. اگر چه نبیه بری بلافاصله بعد از انتخاب سعد حریری و بعد از جلسه با حریری و عون گفته بود دولت سریعتر از آنچه انتظار میرود، تشکیل میشود، اما با گذشت حدود شش ماه سعد حریری هیچ توفیقی در این زمینه به دست نیاورده است. نبیه بری که به تشکیل سریع دولت امیدوار بود، در پی سفر معنادار حریری به امارات گفت: «لبنان در معرض خطر سقوط قرار دارد، چرا که بدون داشتن یک مقام اجرایی که وظایف خود را در جلوگیری از فروپاشی کشور به عهده بگیرد رسیدن به ساحلی امن امکان پذیر نیست».
عربستان سعودی، فرانسه و آمریکا بازیگران اصلی خارجی در لبنان محسوب میشوند. یک محور خارجی که هدفی بزرگ دارد و آن هم حذف حزبالله از معادلات لبنان است، به گونهای که پیش از این هم سعودی و دیگر همراهانش با حمایت از نا آرامیها ، تلاش زیادی انجام دادند تا تظاهرات ضد دولتی را به تظاهراتی علیه حزب الله لبنان تبدیل کرده و حزب الله را عامل مشکلات اقتصادی در این کشور معرفی کنند. عربستان بارها ثابت کرده است لحظه ای به منافع ملت لبنان فکر نمی کند، بلکه در تلاش برای نابودی لبنان در تمامی سطوح است. کشوری که در باتلاق یمن گرفتار شده و به دنبال راهی برای خروج از این تنگنا و در نتیجه به دنبال امتیازگیری از محور مقاومت است. رد پای آمریکا، فرانسه و سعودی در بحران لبنان کاملا دیده میشود.آنها که همچنان مقاومت ضدتروریسم تکفیری و صهیونیستی را مانع تحقق اهداف خود میدانند، به سعد حریری اجازه تشکیل دولت جدید را نمیدهند و رو در روی میشل عون رئیس جمهور لبنان و جریان آزاد ملی که حامی شماره یک حزب الله به شمار میآید، قرار گرفته اند. اگر چه فرانسویها در نقش پلیس خوب ظاهر میشوند و مقامات این کشور اغلب صراحتا درباره نوع و ساختار دولت در لبنان و حضور یا عدم حضور طرف خاصی در آن صحبت نمیکنند، اما اصرار واشنگتن و ریاض برای تشکیل دولتی بدون حضور هیچ یک از نمایندگان حزبالله موضوع پوشیدهای نیست. سعودیها این بار هم در این فکرند که با کنار زدن حزب الله از معادلات سیاسی لبنان زمینه معرفی حزب الله بعنوان یک گروه تروریستی را با حمایت دیگر بازیگران خارجی در لبنان فراهم کنند.
در حال حاضر دخالتهای عربستان، آمریکا و فرانسه در امور داخلی این کشور و پیروی برخی گروههای لبنانی از سیاستها و راهبردهای کشورهای مذکور، تبدیل به بزرگترین معزل لبنان شده است و تا زمانی که مقامات لبنان و در وهله اول سعد حریری، باور نکنند طرفهای خارجی گام جدی برای حل مشکلات این کشور برنمیدارند و کلید حل بحرانها در داخل لبنان است نمیتوان زمان دقیقی برای بسته شدن پرونده تشکیل دولت و به دنبال آن حل سایر چالشهای انباشت شده این کشور تعیین کرد.
ویرانی بندر بیروت و رکود اقتصادی ناشی از کرونا و خلأ سیاسی، اوضاع را بدتر کرده و ارزش لیره لبنان در برابر دلار به شدت کاهش یافته است. به گونه ای که یک دلار از ۱۵۰۰ لیر به ۱۲۰۰۰ لیر رسیده است و برخی گزارشها از سقوط ۶۰ درصد لبنانیها به زیر خط فقر حکایت دارد. کشورهای اروپایی مانند فرانسه هم، دریافت کمکهای اروپا و صندوق بینالمللی پول را منوط به تشکیل دولت جدید و اعمال اصلاحات موردنظرکردهاند. در این میان تأخیر در تشکیل دولت و ادامه یافتن بن بست سیاسی در لبنان تنها به سود صهیونیستها و آمریکاییهاست که میکوشند تمام منطقه را به زانو درآورند و به تخریب کشورهای منطقه و زیرساختهای آنها و فروپاشی ارز در مقابل دلار روی بیاورند تا با ایجاد یاس و ناامیدی در دل ملتهای منطقه نسبت به دولتهایشان اقدام کنند که این امر در راستای تحقق طرحها و برنامههای رژیم صهیونیستی است. حریری راهی جز تفاهم با حزبالله و جریان آزاد ملی و رئیس جمهور و گروههای درون لنان بر سر تشکیل دولت ندارد. حریری باید بجای فکر کردن به تشکیل کابینهای مطابق خواست محور آمریکایی-فرانسوی-سعودی، با فعال کردن ظرفیتهای داخلی، خود را از تنگنایی که در آن گرفتار شده، بیرون ببرد.نتیجه ماهها نگاه به بیرون و برگزاری تورهای خارجی و سفر به دور دنیا و التماس به عربستان و منتظر اشارات خارجی ماندن همین کلاف سردرگم امروز لبنان است. لبنانی که روز به روز بیشتر فرو میپاشد.
نویسنده: دکتر معین ضابطی