اروپا این روزها در فضایی کاملا امنیتی فرو رفته است. بعد از حمله تروریستی منچستر که منجر به کشته شدن ۲۲ نفر و جراحت دهها نفر شده بود بسیاری از کشورهای اروپایی در مجموعهای از فضای امنیتی فرو رفتند چنانکه برخی تاکید دارند اروپا به یک پادگان نظامی مبدل شده است. حال این سوال مطرح میشود که ریشه این حملات چیست و چه عواملی زمینه ساز این وضعیت شده است؟
آنچه از سوی محافل رسانهای غربی مطرح میشود آن است که گروههای تروریستی به دنبال ایجاد فضای ناامنی در اروپا هستند. هر چند که این امر از نظر تئوریک درست است اما بررسی ریشهای موضوع مسائل دیگری را نشان میدهد. در عملکرد کشورهای غربی دو اصل مشاهده میشود.
نخست آنکه بسیاری از این کشور مستقیما به ایجاد و حمایت از تروریسم پرداختهاند که نمود عینی آن حمایتهای انگلیس، فرانسه و آمریکا از تروریسم در عراق و سوریه نمودی از این وضعیت است که موجب ایجاد و گسترش تروریسم شده است. دوم آنکه کشورهای غربی که ادعای مبارزه با تروریسم را سر دادهاند در عمل اقدامی صورت ندادهاند چنانکه حضور ۱۶ ساله آنان در افغانستان جز استمرار بحران نتیجهای نداشته است. کشورهای مذکور همچنین ائتلاف ضد داعش را ایجاد کردهاند اما در عمل به حمایت از آنان پرداختهاند. بسیاری از ناظران سیاسی بر این امر تاکید دارند که کشورهای غربی اگر واقعا به دنبال مبارزه با تروریسم بودهاند باید در کنار سوریه و متحدانش قرار میگرفتند در حالی که نه تنها چنین نکردهاند بلکه از یکسو بر سرنگونی نظام سوریه تاکید کردهاند و از سوی دیگر با اعمال تحریم و تهدید به دنبال مقابله با مبارزان متحدان سوریه نظیر ایران، سوریه و حزبالله لبنان بودهاند. با این شرایط تروریسم قطعا ریشهکن نخواهد شد در حالی که شکست این گروهها زمینهساز بازگشت آنان به سرزمینهای اصلی خودشان میشود. بر این اساس است که گروههای تروریستی به اروپا و آمریکا بازگشته و حوادثی مانند منچستر برگرفته از این وضعیت است.
بر این اساس اگر سران غرب واقعا به دنبال برقراری امنیت هستند به جای رویکرد به پادگانسازی قاره اروپا باید به دنبال راهکاری واقعی و عملی برای مقابله با تروریسم باشند که تنها راهکار آن دست برداشتن از حمایت از تروریسم و قرار گرفتن در کنار مبارزان با تروریسم است. رویکردی که تاکنون از سوی سران اروپا مشاهده نشده و آنان برای منافع فردی خویش امنیت میلیونها نفر را تحتالشعاع قرار دادهاند.
روندی که موجب میشود تا بحران همچنان در این کشورها ادامه داشته باشد هر چند که در ظاهر ادعای تقویت توان نظامی و اطلاعاتی برای مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت سراسری را مطرح میسازند. آنچه بسیاری از ناظران سیاسی بر آن تاکید دارند آن است که عامل تروریسم سران کشورهای غربی و برخی شرکای منطقهای آنان هستند که تروریسم را مولفهای برای رسیدن به اهداف خود میدانند و همچنان بر حمایت از آنان ادامه میدهند.