حلقه مفقوده در این جشنواره به ظاهر بینالمللی که دهههای اول، دوم و سوم خود را در پهنه جهانی گسترده و نظر منتقدان بزرگ عالم سینما را به خود جلب کرده بود تا از چند ماه قبل از برگزاری به رصد فیلمهایی که متقاضی شرکت در آن هستند بپردازند در کدام مقطع اجرا طی دهه جاری قرار گرفته که امروز مدیران ارشد و علاقهمندان آن نمیتوانند پیدایش کنند؟! این رویداد هنری که امروز هم شاید همچنان مهمترین اتفاق سینمایی در کشور باشد اما قبل از آن یکی از مطرحترین در عالم هنر هفتم بود که اینچنین نزول میکند تا حاشیهها و چالشهایش بر بعد هنر آن بچربد! اگر چه مجموعه سینما هم از نظر محتوا طی این سالها سیر نزولی را سپری کرده تا هنر در مرتبه بعد از اقتصاد قرار گیرد و انگیزه را از سوی ارزشی به کمدی سوق دهد اما نگاه رسانهای و مشتاقان سینه چاک سینما همچنان در انتظارند تا شاهد باشند در جشنواره ۹۸ چه اتفاق و تحولی میتواند تغییرات عمدهای را برای این رکود فراگیر رقم بزند. سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر این روزها را با چالش تازهای به نام تحریمها کلید میزند که ممکن است تصمیم گیران ارشد را ناچار به بعضی بازنگریها در محتویات آن نماید!
آنهایی که خوشبین تر هستند با نیم نگاهی به فیلم سازانی که در جشنواره حضور دارند امیدوارند امسال از هیجان و رونق کافی برخوردار باشد اما کسانی که با بدبینی روند پیش روی جشنواره فجر را دنبال میکنند اعتقاد دارند این دوره نیز همچون چند سال گذشته از کیفیت و هیجان چندانی برخوردار نخواهد بود که دلیل بارز آنها افت محتوا در تولید سالهای معاصر است و مهمترین برهان این ادعا عدم شرکت فیلم سازان سرشناس کشور میباشد تا داریوش مهرجویی چراغ اول بیانگیزگی خود را برای حضور در هیئت داوران و ارائه فیلم «لامینور» پس از شش سال دوری از سینما در جشنواره سی و هشتم روشن کند! زیرا چند فیلم آخرش به مذاق منتقدان خوش نیامده بود در حالی که به نظر میرسد «لامینور» روزهای خوبی را برای این کارگردان با تجربه نوید دهد. از سویی حسن فتحی نیز که مشغول ساختن فیلم سینمایی «مست عشق» از زندگی شمس و مولانا است علاقه چندانی به رساندن آن به جشنواره نداشته که حتی در صفحه شخصی خود این موضوع را تأیید میکند. شاید دلیل سوم این عدم استقبال جمعی را میتوان پر نکردن فرم جشنواره توسط شهرام مکری برای فیلم «جنایت بیدقت» به حساب آورد که او نیز میگوید: میخواستم کار را با حوصله ادامه دهم و به همین خاطر دیگر امکان رساندن آن به جشنواره را ندارم!
به هر حال اینگونه تحریمهای یکجانبه اگر چه میتواند وزنه جشنواره سی و هشتم را تا حدودی تقلیل دهد اما نباید فراموش کرد که ابراهیم حاتمی کیا با فیلم «خروج» و با دستپر عازم شرکت در جشنواره است که سومین همکاری او پس از «بادی گارد» و «به وقت شام» با سازمان هنری رسانه اوج میباشد و از سوی دیگر مجید مجیدی فیلم تازه «خورشید»، مسعود کیمیایی فیلم تازه «خون شد»، محمدحسین مهدویان فیلم تازه «درخت گردو» و حمید نعمت اللهی فیلم تازه «قاتل و وحشی» را برای این جشنواره آماده کردهاند تا شاید بار دیگر بتواند این مسیر ناهموار را به نحوی طی کرده و خود را برای سال بعد و جشنواره سی و نهم آمادهتر سازد. اگرچه طی سیوهفت دوره گذشته بازهم بودند فیلم سازانی که تولید خود را عمداً به جشنواره نرساندند زیرا با خود میاندیشیدند ممکن است حضور در آن به دلایلی فروش گیشه را افت دهد اما امسال نوع عدم شرکتها کمی با سالهای گذشته متفاوت شده است زیرا دلیل اصلی همه کارگردانان و تهیه کنندگان فقدان انگیزه از نبود منتخبان فیلم کاردان و همچنین هیئت ژوری استخوان ترکانده در صنعت سینما برای جشنواره است که اکثراً از چهرههای جدید بوده و در مسیر تولید و کارگردانی تجربه چندانی ندارند!
نویسنده: حسن روانشید