جمهوری اسلامی ایران با اعتقاد به صلح و ثبات منطقه و امنیت کامل منطقهای با دقت هرچه بیشتر به این توافق نظر خوش بینانهای نخواهد داشت؛ به دلیل اینکه علی رغم شعارهای آمریکا به استقلال کشورها از جمله افغانستان دولت قانونی این کشور در جریان گفتوگو و توافق نهایی نبوده و به صورت رسمی اعتراض کرده است.
توافقنامه آمریکا و طالبان پس از ۱۱ دور مذاکرات رسمی روز شنبه ۱۰ اسفند ماه توسط «زلمی خلیل زاد» و «عبدالغنی برادر و با حضور نمایندگان و وزیران خارجه ۳۰ کشور منطقه و جهان و همچنین نمایندگان ویژه برخی از کشورها به صورت رسمی امضا شد.
ملا عبدالغنی برادر رئیس هیأت طالبان در قطر نیز در مراسم امضای توافق نامه گفت: مذاکرات توافق امارت اسلامی و آمریکا دستاوردی بزرگ برای ملت مجاهد افغانستان بود و آن را تبریک میگویم. ملاغنی برادر همچنین از ایران، چین روسیه، ازبکستان، اندونزی و نروژ هم برای همکاری در روند صلح قدردانی کرد.
وزارت امور خارجه در واکنش به امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان افغانستان ضمن استقبال از هرگونه صلحی در این کشور خاطرنشان کرد: آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف در مورد آینده افغانستان ندارد.
در بیانیه این وزارت خانه آمده است: جمهوری اسلامی ایران معتقد است توافق صلح پایدار در افغانستان تنها از طریق گفتوگوی بین الافغانی با مشارکت گروههای سیاسی آن کشور، از جمله طالبان و با در نظر گرفتن ملاحظات کشورهای همسایه افغانستان بدست خواهد آمد. در ادامه بیانیه ضمن تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از هر تحولی که به صلح و ثبات در افغانستان کمک نماید استقبال به عمل آورده و از تلاشهایی که در این راستا تحت رهبری و مالکیت افغان ها انجام پذیرد حمایت مینماید، تصریح شده است: جمهوری اسلامی ایران معتقد است حضور نیروهای خارجی در افغانستان غیر قانونی بوده و از دلایل اصلی جنگ و ناامنی در آن کشور است. خروج این نیروها لازمه دستیابی به صلح و امنیت در افغانستان است و هر اقدامی که زمینه خروج این نیروها را فراهم کند به صلح در آن کشور کمک خواهد کرد.
وزرات امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، اقدامات آمریکا را، تلاشی برای مشروعیت بخشیدن به حضور نیروهایش در افغانستان دانست و اعلام کرد: ایران با این اقدامات مخالف است و آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف در مورد آینده افغانستان ندارد.
در ادامه بیانیه آمده است: معتقدیم سازمان ملل متحد از ظرفیتهای مناسبی برای تسهیل مذاکرات بین الافغانی و نیز نظارت و تضمین اجرای توافقات حاصله برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی افغانستان آمادگی دارد در راستای راهبرد امنیت ملی خود، هر گونه کمکی را برای استقرار صلح، ثبات و امنیت در افغانستان ارائه نماید. امیدواریم در افغانستان دولتی بر سر کار بیاید که با همسایگان خود روابط دوستانه و برادرانه داشته و بتواند تروریسم را ریشه کن نماید.
بیتوجهی آمریکا به دولت افغانستان
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی پیرو این توافق قابل تامل گفت: توافق آمریکا با طابان توافقی نامعلوم وشکننده و بدون توجه به ملاحظات مورد نظردولت قانونی افغانستان میباشد که دراین رابطه دبیر شورای عالی امنیت افغانستان اعلام نموده است بعضی از مفاد توافق نامه طالبان افغانستان را قبول نداریم.
وی افزود: سوال اساسی برای برای تحلیلگران مسائل افغانستان این است این چگونه توافقی است که آمریکا با جریانی که دستگاههای امنیتی و نظامی آن کشورها تا مدتی قبل تروریسم مینامیدند انجام دادند؟
کارشناس مسائل سیاست خارجی بیان داشت: واقعیت امر این است فرصت طلبی آمریکا برای حضور بیشتر و کنترل کشورهای تاثیر گذار آن مانند چین، روسیه و ایران و ارتباط مستقیم با مناطق آلوده به تروریست در پاکستان این کشورر را وادار کرده است که با جریانی که نام آن تا مدتی قبل در فهرست تروریستی آمریکا بود بعد از ۱۱ دور مذاکره توافقی را به امضا برساند که بتواند منافع او را تامین کند. صدرالحسینی گفت: واقعیت امر این است که آمریکا به دنبال بازی ویژهای است که هم بتواند در دولت رسمی افغانستان حضور و نفوذ داشته باشد و هم بتواند با جریانهای مخالف دولت مانند طالبان مراودات تعاملات سودجویانه داشته باشد؛ توافق به عمل آمده بین آمریکا و طالبان بدون توجه به منافع ملی کشورهای همسایه و آینده امنیت منطقه به امضا رسیده است.
او بیان داشت: این سوال باقی است آینده سیاسی افغانستان و روابط آن با همسایگان بزرگ خویش و همچنین و انتقال نیروهای داعش به شمال این کشور که توسط آمریکا صورت گرفته است به کجا میانجامد؟ در واقع این توافق میتواند منطقه را از لحاظ امنیتی دچار بحران نماید و دلیل اصلی آن این است که جریان طالبان که یک جریان کوچک در یک جغررافیای محدود بود را به یک طرف مذاکره و توافق با آمریکا قرار دهد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: به این معنا است که جریانهای تروریستی که در فهرست سیاه آمریکا قرار دارد امیدوار باشند که با تمرکز بر اقدامات نظامی بر علیه دولتهای معارض خویش بالاخره میتوانند در قالب یک هیبت بزرگتر با آمریکا گفتوگو و در نهایت با این کشور به توافقات دو جانبه برسند و این یعنی هویت بخشی به جریانهایی که در فهرست سیاه تروریستی آمریکا قرار دارند و این در حقیقت خطری برای صلح بین المللی است. به باور صدرالحسینی؛ جمهوری اسلامی ایران با اعتقاد به صلح و ثبات منطقه و امنیت کامل منطقهای با دقت هرچه بیشتر به این توافق نظر خوش بینانهای نخواهد داشت؛ به دلیل اینکه علی رغم شعارهای آمریکا به استقلال کشورها از جمله افغانستان دولت قانونی این کشور در جریان گفتوگو و توافق نهایی نبوده و به صورت رسمی اعتراض کرده است.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس اعتقاد کارشناسان بر این است نهادهای بین المللی همچون شورای امنیت سازمان ملل باید وارد این عرصه میشد و با برگزاری جلسات هماهنگی با همه طرفها و همسایگان موثر این توافق و کشور افغانستان این پروسه را مدیریت مینمود.
