نخستین نشست خبری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اصحاب رسانه برگزار شد. از حضور عباس صالحیامیری در مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکصد روز گذشته است و شاید به رسم دولت تدبیر و امید صد روز نخست میتواند مبنای قضاوت قرار گیرد، هر چند که این وزیر تنها صد روز تا پایان دوره وزارتش باقیست اما با توجه به وعدههای بزرگی که رئیسجمهور در ابتدای تکیه زدن به کرسی ریاست جمهوری و قول تحقق آن در صد روز نخست را داد شاید انتظارمان از تحقق وعده و انجام اقدامات عملی در مدت باقی مانده انتظار به حقی باشد. بر این اساس از وزیر ارشاد درباره توجه به دغدغههای مقام معظم رهبری که از حوزه خارجی که با کلمات کلیدی ناتو فرهنگی و نفوذ به تازگی به حوزه درونی کشور و نگرانی برای ولنگاری فرهنگی تبدیل شده است، توضیح داده و بگویند که در وزارتخانه متبوع خود چه تمهیدات عملی را برای ممانعت از بروز ولنگاری فرهنگی در حوزههای مختلف انجام داده و پیگیری خواهند کرد، صالحیامیری در این خصوص به سیاست روز گفت: تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری از طریق نصب بنر و برگزاری همایش نیست، نوع نگاه ما باید نسبت به دغدغههای مقام معظم رهبری نگاه بنیادی باشد. در این حوزه شعاری را از ابتدا مطرح کردیم و هم ولنگاری وهم جزم اندیشی را نفی کردیم.
وی ادامه داد: باید هر دو را ما همزمان طرح کنیم، اندیشه اعتدال بر نفی ولنگاری و نفی جزم اندیشی مبتنی است، معتقدم به همان میزان که ولنگاری برای حوزه فرهنگی زیانآور است تحجر و جزماندیشی هم زیانآور است و از این منظر ما اقداماتی را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام دادیم.
وزیر ارشاد در ادامه پاسخ خود گفت: گروهی مسئولیت پیگیری دغدغههای مقام معظم رهبری را دارند که مشخصا شناسایی دغدغه تبیین ابعاد دغدغه چگونگی طراحی سیاستها برای رفع دغدغهها و نهایتا تحقق آنها در عمل را دنبال میکنند، به عنوان مثال ما در حوزه جشنوارههای امسال یکی از تلاشهایمان این بود که جشنواره در طراز انقلاب اسلامی و در طراز فجر باشد و به عقیده من جشنوارههایی که امسال برگزار کردیم، در طراز انقلاب اسلامی بود. البته به طور طبیعی هیچکس نمیتواند منکر کاستیها باشد و انکار کاستیها جهل است اما من معتقدم جشنوارههای ما امسال در طراز انقلاب اسلامی برگزار شد و خوداین حاصل، پاسخی برای نفی ولنگاری بوده است.
عربستان دیه شهدای منا را بپردازد حاجی اعزام میکنیم
اما صالحیامیری در مورد دیگر سوال سیاست روز از وی که درباره سیاست وزارت ارشاد در قبال اعزام زائران به حج و تحقق حقوق شهدای منا بود نیز گفت: سیاست رسمی نظام برگزاری حج با عزت، کرامت و امنیت است. از این منظر در صورتی که دولت عربستان شرایط حداقلی ما در راستای عزت، کرامت و امنیت حجاج و پرداخت دیه به شهدای منا را بپذیرد و پرداخت کند، امسال حجاج را اعزام میکنیم. حج را تنها با رعایت عزت ملی ادامه خواهیم داد. سیاست نظام برگزاری حج در امنیت، عزت و کرامت کامل است. بر این اساس تاکید میکنم در صورتی که عربستان سعودی حفظ امنیت و کرامت حجاج ما را تعهد کند و دیه شهیدان فاجعه منا را پرداخت نمایند برای اعزام حجاج عمل میکنیم.
کمک از رسانهها
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از احزاب رسانه تقاضا کرد در مسیر تحقق سیاست ارشاد را کمک کند و گفت: صداوسیما، رسانهها، خبرگزاریها و شبکههای اجتماعی ما را در مسیر ایجاد ثبات آرامش در فضای فرهنگی کمک کنند تا مجموعهای از فعالیتها که گسترده و به آن تعلق داریم را اجرا کنیم.
وی دومین محور را گفتوگوی فرهنگی برشمرد و توضیح داد برای این که در کشور بتوانیم به یک اعتدال فرهنگی دسترسی پیدا کنیم لازمه آن گفتوگوی فرهنگی است چراکه تنها راه ما برا ی رسیدن به انسجام و وفاق فرهنگی است گفتوگو میکنیم تا باور داشته باشیم که در جامعهای زیست میکنیم که متکثر است و به نیزههای فرهنگ باید احترام گذاریم.
صالحیامیری با بیان این که باید باور داشته باشیم گرایشات فکری و فرهنگی در دایره انقلاب اسلامی برابر هستند متذکر شد گفتوگو میکنیم تا عصبیت فرهنگی را در جامعه کاهش دهیم و درک و آگاهی بیشتری بیابیم. هدف ایجاد فضای عقلانی و اعتدال برای تداوم کار است.
امیدواریم سلامتی آقای شجریان حاصل شود
وزیر ارشاد به سوال یکی از خبرنگاران درباره بهبود وضعیت شجریان و امکان ارائه مجوز به ایشان از سوی وزارت ارشاد گفت: همه آرزوی سلامتی در این ایام سوگواری دخت پیامبر(ص) برای ایشان داریم و امیدواریم هر چه زودتر سلامتی کامل ایشان فراهم میشود.
با هرگونه سختگیری مخالفیم
صالحیامیری درباره وضعیت ممیزی در ارشاد توضیح داد: با هرگونه سختگیری در همه حوزههای فرهنگ و مخالفیم حوزه فرهنگ و هنر حوزه نرمی است زیرا با روح انسان سر و کار دارد و از جنس گفتوگو و تعامل و مذاکره است. در این حوزه با هرگونه سختگیری از جمله حوزه نشر مخالفیم این به معنای عدم نظارت نیست ما در وزارتخانه بر این باوریم جامعه هنری به رشد و بلوغ لازم برای رعایت خطوط قرمز نظام رسیده است. جامعه کتاب،هنر، سینما سرمایه، رسانه و مطبوعات سرمایههای کشور هستند سخن من این است باید در چارچوب قانون نظارتها اعمال شود در حوزه کتاب خوشبختانه اعمال نظارت به کمترین میزان بعد از انقلاب رسیده است زیرا اصحاب فکر و قلم به خطوط زرد و قرمز نظام آشنا هستند ما هماینک در کمترین وضعیت نظارت در حوزه اصحاب قلم رسیدهایم. میزان اعمال نظارت بر حوزه نشر بسیار محدود است. در یک سال گذشته ۶۷ هزار مجوز صادر کردیم که ۴۵ هزار مجوز مربوط به چاپ اول کتاب بود، از این تعداد ۵۶ مورد اعمال نظارت داشتیم آن هم مربوط به تفرقه میان اقوام و فرق اسلامی یا ببراساس محتوای خشونتآمیز و یا برخی نوشتهها هنجارهای اخلاقی و ارزشی جامعه را مورد خدشه قرار میداد این موارد براساس میزان چاپ کتاب بسیار ناچیز است.
دولت درباره برگزاری نمایشگاهها و تبادل آثار هنری تصمیمگیری میکند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوءمدیریت در معاونت هنری و ترجیح منافع شخصی در این معاونت و عدم ارائه آثار به نمایشگاههای بینالمللی از جمله برلین، گفت: موزه هنرهای معاصر با موزههای معتبر جهان در حال تعامل است و از طریق تفاهمنامه برگزاری نمایشگاهها صورت میگیرد. در این مورد خاص که قرار بود یک گالری در موزه معاصر برلین با موزه هنرهای معاصر تعاملی داشته باشد یک ابهام حقوقی وجود داشت. از این منظر بعد از مکاتبه با دولت این ابهام حقوقی را مورد بررسی قرار دادیم و تصمیم بر این گرفته شد که درباره برگزاری نمایشگاهها و تبادل آثار هنری دولت تصمیمگیری کند که هماینک در کمیسیون فرهنگی دولت مطرح شده و در صحن دولت درباره این مسأله تصمیمگیری خواهد شد. هیچ اعمال فشار یا توصیهای در این حوزه یا منافع شخصی وجود نداشت.
افزایش دو برابری بودجه تقویت زیرساختهای تئاتر
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بودجه تئاتر، گفت: تئاتر هنر بسیار اصیلی است که قدمت طولانی دارد و بازگشت نسل جدید به این حوزه و فعالیت آنها بسیار زیبنده است. امروز ببراساس گزارشی که معاونت هنری ارائه داد بیش از ۱۲۰ تا ۱۴۰ تئاتر روی صحنه میرود که این تعداد تئاتر روی صحنه توجه جدی نسل جوان به این هنر پویا و زنده را نشان میدهد. در سال ۹۱ میزان اجرای تئاتر به صورت متوسط ۲۰ اجرا بود اما امروز به ۹۰ تا ۱۱۰ اجرا رسیده است. این میزان افزایش گرایش نسل جدید به تئاتر و تقویت این حوزه را میطلبد. بودجه تقویت زیرساختها با اولویت شهرستان در سال ۹۶ دو برابر شده است.
مسأله گنجینه را دچار پیچیدگی نکنید!
وی به سؤال یکی از خبرنگاران درباره شفاف نبودن گنجینههای هنری در موزه هنرهای معاصر و عملکرد ضعیف معاونت هنری در این حوزه، گفت: مسأله بسیار روشن و شفاف است، مسأله را دچار پیچیدگی و غامض نکنید. بین موزههای هنرهای معاصر در جهان تبادل وجود دارد و این یک ضرورت است. تضمینهایی برای رفع ابهام وجود داشت که از طریق نامهای که وزیر وقت خارجه آلمان به وزیر خارجه و من ارسال شد و آثار ارسالی از سوی ایران از سوی دولت آلمان برای بازگرداندن و سالم ماندن آن تضمین میشد اما به دلیل ابهام حقوقی تصمیم گرفتم در دستور کمیسیون فرهنگی دولت قرار گیرد و معاونت حقوقی به همراه کمیسیون فرهنگی این مورد را (ارسال آثار به کشورهای خارجی) به تصویب دولت برسد و هر آنچه در هیأت دولت تصویب شود لازمالاجراست.
برخی از منتقدین از مرز نقد خارج شدند
صالحیامیری، گفت: مجموعه مسائلی که در حاشیه جشنواره ایجاد شد کمیتهای را با حضور محمدمهدی حیدریان و حجتالله ایوبی و منتقدین ترتیب دادیم که به مسائل رسیدگی کنند. متأسفانه برخی از منتقدین از مرز نقد خارج شدند که غیراخلاقی بود، برخی تلاش کردند که عرصه را برای دارندگان سیمرغ سخت کنند و آنها را دچار تشویق نمایند. اختتامیه در خور شأن سینما برگزار شد و از این به بعد باید نقش نهادهای صنفی از جمله خانه سینما پررنگتر شود، حمایت و نظارت صورت گیرد، باید بپذیریم جوانگرایی در سینما اتفاق افتاده و جوانان بروز و ظهور بسیار خوبی داشتند. جوانان در کنار پیشکسوتان معنا مییابند و امسال شاهد حضور خوب زنان فیلمساز در عرصه رقابت بودیم. باید به سمت توسعه زیرساخت سینما حرکت کنیم، سینمای ایران نیازمند تقویت سالنهاست، در ابتدای دولت یازدهم ۳۰۰ سالن فعال داشتیم که هماینک به ۴۸۰ سالن رسیده است و تا پایان سال این رقم به ۵۰۰ سالن افزایش مییابد.
فیلم خشن، سیاهنمایی یا تخریب خانواده مورد تأیید نیست
وزیر ارشاد در پاسخ به این سؤال که شما صحبت از عدم دخالت در امر انتخاب فیلمها میکنید اما اعلام کردیم ۱۰ فیلم فمینیستی با گرایشهای خاص از جشنواره کنار گذاشته شده است، گفت: راجع به حذف فیلمها برداشت ناصحیح از صحبتهای من شد من در مقابل مراجع عظام که دغدغه ورود فیلمهایی با مفاهیم فمینیستی و مضامین غیراخلاقی داشتند تأکید کردم این ملاحظات در حوزه انتخاب و داوری صورت گرفته اما این به معنی مداخله نیست. بنده هیچ مذاکره و مداخلهای نداشتم به طور طبیعی در سیاستهای کلان و رسمی نظام و ارشاد فیلمهایی که مضامین خشونت، سیاهنمایی یا تخریب خانواده داشته باشند مورد تأیید نیستند و این اعلام سیاست است فیلمهای با مضامین فمینیستی، خشونت، ترویج خیانت مخالف سیاستهای نظام است و در فرایند جشنواره هیچ دخالتی نداشتم.
معتقد به تکثر صدا در رسانه
وی ادامه داد: رسانهها بازتابدهنده متن جامعه و افکار عمومی هستند در ایران مهمترین رسالت را برای شفافسازی، آگاهسازی و ارتقای دانش عمومی برعهده دارند. از رسانههایی چون صداوسیما، خبرگزاریها، روزنامهها و... که به عنوان چشم ملت و دیدهبان حقوق مردم هستند و حلقه واسط بین دولت، نظام و افکار عمومی هستند سپاسگزارم. در حوزه ارائه یارانهها به رسانهها تلاش شده است تا با حذف یا کاهش اختصاص یارانه به رسانههای دولتی، تقویت رسانههای غیردولتی در دستور کار قرار بگیرد که به صورت دائمی تقویت خواهد شد. معاونت مطبوعاتی ۷۶ میلیارد در چند ماه گذشته به جامعه بزرگ رسانه با عنوان بیمه، طرح اشتراک، یارانه ارائه داده است، این جامعه فرهیخته حرمت دارد، ما کمترین مشکل را در حوزه مطبوعات داریم و در حال جهش کیفی و کمی در این حوزه هستیم. ارائه مجوز به ۲۵۰۰ متقاضی بیانگر تکثر صدا در جامعه است.
سخنگو نداریم اما پاسخگوییم
وزیر ارشاد درباره عدم حضور سخنگوی ارشاد در مدیریت ایشان گفت: همه معاونین و رؤسای سازمانها باید پاسخگو باشند، وزارت ارشاد ۲۲ معاون در حوزههای مختلف تخصصی دارد و یک سخنگو هیچگاه نمیتواند در همه حوزهها تخصص لازم را داشته باشد به همین دلیل همه معاونین و رؤسای سازمانها در حوزه خود پاسخگو خواهند بود.
سیاست اجرای صحنهای موسیقی بدون تغییر
وی درباره اجراهای زنده موسیقی در برخی از شهرها از جمله مشهد، گفت: مسئله موسیقی یک نیاز فرهنگی جامعه و نسل جوان است. موسیقی مصرف دائمی نسلی است که انگیزه استفاده آن را دارد. اساساً جامعه را نمیتوان از موسیقی نهی کرد، نیاز به نشاط در جامعه دیده میشود و محرومیت مردم از موسیقی ضد اهداف فرهنگی نظام است. موسیقی مرز مشخص قانون و شرع است. ۵۳ درصد تولید و توزیع موسیقی متعلق به صداوسیماست، ۲۵ درصد آن به مؤسسات مجاز موسیقی اختصاص دارد، ۲۱ درصد به دانلود اینترنتی اختصاص مییابد و تنها یک درصد آن اجرای زنده و صحنهای است. از این منظر موضوع، محل مناقشه فرهنگی نباید بشود. در حال مذاکره و گفتوگو هستیم اما تغییری در سیاست اجرای صحنهای موسیقی در کشور نخواهیم داشت.
محدودیت برای حضور امریکاییها نداریم
وی درباره عدم حضور افراد آمریکایی برگزیده جایزه کتاب در ایران گفت: ما هیچگونه محدودیتی برای حضور افراد در ایران نداشتیم، با اعلام سیاستهای ترامپ درباره ایران برای افراد ایجاد تعلل صورت گرفت اما ما جایزه را برای این افراد در نظر گرفتیم و در فرصت مناسب تقدیم خواهیم کرد. این مسئله مربوط به دولت آمریکا است اما افراد هر زمانی میتوانند به ایران بیایند و جوایزشان را دریافت کنند.
از عملکرد برنامه هفت ناراضیم
صالحیامیری درباره برنامه «هفت» و مذاکرات ایشان با رئیس سازمان سینمایی گفت: اساساً شأن وزیر مداخله در امور دستگاههای دیگر نیست، سازمان صداوسیما اگر به توصیههای بنده عمل کند، ما توصیههای بیشتری داریم. من به صورت رسمی از عملکرد برنامه هفت اظهار نارضایتی کردم زیرا تخریب جشنواره به زیان فرهنگ ملی است. رفتار برنامه هفت غیرحرفهای و غیراخلاقی بود و با هدف تخریب جشنواره روی آنتن میرفت اما عملکرد جشنواره باعث شد افراد امکان ادامه تخریب در این برنامه نداشته باشند.
بحث دوتابعیتیها
وی در پاسخ به پرسشی مبنی برتأیید حضور دوتابعیتیها در هیئت داوران جشنواره فیلم فجر نیز گفت: من درمورد بحث دوتابعیتیها بیش از این صحبت کردم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است، در چارچوب قانون عمل کند. ما هیچ نوع عمل فراقانونی را نمیپذیریم، مدیران وزارت ارشاد هیچ کدام مشغول قانون دوتابعیتی نیستند وهیچ اطلاعی تا امروز هیچ مرجعی اعم از رسمی و غیررسمی در مورد دو تابعیتی نداده است، طرح این موضوع یک حرکت سیاسی بود اگر صداقتی نهفته است من اکنون اعلام آمادگی میکنم کسانی که میدانند اسامی را به بنده اعلام کنند. وقتی رسانهای این موضوع را مطرح میکند، اما یک برگ سند ارائه نمیشود،کار عبثی است.
نکته خبرنگار
در تمام طول برگزاری نشست خبری با همه اختلاف نظرها و عقیده هایی که ممکن است نسبت به پاسخ وزیر وجود داشته باشد اما این نکته قابل توجه است که اسامی خبرنگارانی که برای توضیحات پشت تریبون قرار میگرفتند به ترتیب ورود اعلام میشد و گزینشی رفتار نشد، چیزی که شاید در نشست خبری تیم هیات دولت کمتر مشاهده کردیم و امیدواریم به باقی نشستها هم تسری یابد.