دکتر عباسعلی فرزندی: تهدید و جنگ در طول تاریخ همواره وجود داشته است چنانکه می توان با مطالعه اجمالی تاریخ بشر و تاریخ انبیاء الهی دریافت که دشمنان انبیا و دشمنان بشریت تلاش کرده اند مخاطبان انبیا را در غفلت ، جهل و برداشت های نادرست نگه دارند و با تحریف واقعیت‌ها، شایعه سازی وشایعه پراکنی اهداف شیطانی خود را بر جوامع حاکم کنند، از این منظر می توان سابقه تاریخی تهدید و جنگ نرم را مطرح نمود. شایعه سازی، دروغ‌پراکنی وتلاش برای باور پذیری شایعه و دروغ از طریق تواتر و تکرار و همچنین اهانت ،ترور شخصیت ،سبک شمردن و تحقیر پیامبران الهی و پیروان آنان از جمله موضوعاتی است که رویکرد سران اردوگاه نظام سلطه علیه جوامع بشری به تهدید وجنگ نرم را نشان می‌دهد. کفار ومنافقین در عرصه رویارویی با پیامبر اسلام (ص) از طریق برخوردهای توهین آمیز ،تمسخر، دروغ پراکنی، تحریف واقعیتها و جابجایی حق و باطل برای شکستن عزت و قداست ايشان و به منظور دور کردن پیروان از ایشان و در نتیجه ایجاد ضعف وسستی در اردوگاه مسلمانان نیز اقدام كرده‌اند که رویکرد دشمنان اسلام در رویارویی با مسلمانان بر جنگ نرم تمرکز داشته و این رویکرد و روش همواره مورد توجه دشمنان اسلام علیه جوامع اسلامی بوده است، اما در دوران معاصر به دلیل پیچیدگیها وتحولات اجتماعی این رویکرد با ظرافت و پیچیدگی های خاص خود دنبال می شود. بر این اساس ضمن اینکه میتوان گفت رویکرد تهدید و جنگ نرم سابقه تاریخی داشته و دردوران معاصر هم سران کاخ سفید با تمرکز بر تفکر لیبرال دموکراسی و تلاش برای غلبه آن همواره این رویکرد را علیه جوامع اسلامی مورد توجه قرار داده اند که تشکیل کمیته خطر جاری در دهه 60 میلادی و مجموعه های مشابه و فعالیت های همه جانبه این مراکز به ویژه راه اندازی صدها اتاق فکر و عملیات روانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در این راستا قابل بررسی وتحلیل است. البته طرح مجدد وباز خوانی قدرت نرم و مولفه های آن که رابطه معنا داری با تهدید و جنگ نرم دارد در دو دهه گذشته توسط جوزف نای عضو با نفوذ شورای روابط خارجی امريكا وارد ادبیات سیاسی-امنیتی شده است. او با اشاره به تاثیر بیش از پیش عوامل اقتصادی ،آموزش و فن آوری بر قدرت در دنیایی کنونی و تغییر منابع قدرت در قرن 21 به نقش‌آفرینی اطلاعات در تعامل کشورها با همدیگر و نقش دانش در ایجاد و تقویت جایگاه و موقعیت ممتاز و مسلط یک کشور اشاره نمود و بر شیوه جدید تسلط بر کشورها با تمرکز بر اقناع تاکید کرد. بدین معنا که تمرکز بر مولفه های نرم افزارانه و توانایی تغییر رفتار دولت ها و جوامع مورد توجه و وارد نمودن دیگران به آنچه آنان می خواهند و توانایی برای همراه سازی افکار عمومی اولویت تسلط بر فرهنگ و تغییر نگرش ها و باورها از ره اورد های این رویکرد است که در دو دهه اخیر به صورت سیستمی مورد توجه قرار گرفته است. علل استفاده از جنگ نرم توسط ایالات متحده علیه ایران 1- در این زمینه باید به چند موضوع به عنوان واقعیت تاکید نمود. رویکرد و راهبرد امریکا نسبت به جمهوری اسلامی بدون توجه به ماهیت اندیشه سیاسی و نظام بر خاسته از آن دراندیشه در دو کشور قابل تحلیل نیست، زیرا رویکرد ها وراهبردها مبتنی اهداف و نظام سیاسی واندیشه ها است. 2-در دنیای مدرن و در زمان پیشرفت های تکنولوژیک وپیچیده شدن ماهیت مولفه های قدرت و متاثر از آن تهدید و جنگ عموما توجه به رویکرد و راهبرد چند وجهی و متراکم مد نظر است. 3- رویکردها و راهبردها متاثر از تجربه های تاریخی ومقتضات زمانی باز مهندسی و سازماندهی می شوند، در نتیجه باید توجه داشت ضمن این که محور قرار دادن راهبرد نرم افزارانه توسط سران کاخ سفید اخیرا به وضوح در جهت‌گیریها مشاهده می شود، اما تمرکز بر تهدید وجنگ نرم توسط امریکا در مورد جمهوری اسلامی به تفکر لیبرال دمکراسی و اهداف و منافع کاخ سفید بر می گردد که این تمسک از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی مد نظر انان بوده است ولی دلیل تمرکز بیشتر بر این رویکرد در سال های اخیر به ناکامی ها وشکست های پی در پی طراحان، برنامه ریزان و مجریان سیاست ها و راهبردهای امریکا در مقابله با جمهوری اسلامی در عرصه بر اندازی مستقیم چون حمايت از شورش ها، تجزیه طلبی ها، کودتا و جنگ مستقیم نظامی است. بر این اساس باید این واقعیت را يا داوري نمود که برخورداری از جهان بيني متفاوت، باید ها ونباید‌های متضاد، اهداف و منافع متعارض در سطح جهانی باعث شده است که امریکایی‌ها در طول سه دهه همواره به مخالفت ، تعارض و تضاد با جمهوری اسلامی بپردازند و همواره از راهبرد چند وجهی و متراکم استفاده کنند هرچند امروزه راهبرد آنها نسبت به جمهوری اسلامی با تمرکز بر ماهیت فرهنگی و از جنس تهدید نرم دنبال می شود اما دیگر مولفه ها را نیز مورد نظر دارند که تعبیر بسیار روشن و گویاي مقام معظم رهبری مدظله مبنی بر شکل گیری ناتوی فرهنگی در دو سال گذشته بر این واقعیت تاکید می کند. باید توجه کرد ماهیت فرهنگی ناتو به ماهیت نظامی آن گره خورده است و به تعبیری ناتوی فرهنگی صورت تکامل یافته ناتوی مصطلح است که جنبه نظامی آن جزئی از حرکت کلی نظام سلطه و آمریکا در این زمینه است که اساس آن بر تخریب پایه ها و بنیادهای فرهنگی و ایدئولوژی کشور های مقابل آنها و به صورت خاص جمهوری اسلامی بنا شده است. مقابله با روند بیداری اسلامی در سطح منطقه وجهان، دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی، ترویج فساد و ابتذال اخلاقی، تبلیغ و ترویج مسلک های انحرافی و آیین های خود ساخته ،تخریب باورهای ملی و دینی و... از جمله برنامه های مورد توجه فرماندهان ناتوی فرهنگی است. آن ها بر اساس تجربه دریافته اند که تغییر نظام سیاسی جمهوری اسلامی که هدف اصلی آنها است به هیچ وجه با روش های مستقیم تحقق نمی یابد ، بنابراین باید اول نظام را تضعیف و ناکارآمد نمایند و این هدف با تغيیر افکار و رفتار افراد امکان پذیر است. اهم اهداف دشمنان در این عرصه استحاله فرهنگی در جهت تاثیر گذاری بر افکار عمومی ، استحاله سیاسی برای ناکارآمد جلوه دادن نظام جمهوری اسلامی ، ایجاد رعب و وحشت با مطرح کردن تهدیدات خارجی، اختلاف افکنی در سطوح مختلف مردم و مردم با دولتمردان و...، ترویج روحیه و احساس یاس و نا امیدی، تلاش برای بحرانی جلوه دادن شرایط و وضعیت کشور ،تقویت نارضایتی ها، گسترش و تعمیق بی تفاوتی ، ایجاد و گسترش آشوب و اغتشاش و... است. کارشناسان و سران جبهه استکبار در تحلیل های خود به این نتیجه رسیده اند که در شرایط کنونی جنگ نرم موثر ترین و کارآمدترین و کم هزینه ترین نوع جنگ علیه ایران است تا بر اثر آن بتوانند به روحیه ملت خدشه وارد کنند ، عزم و اراده ملت را از بین ببرند و مقاومت و دفاع از آرمان ها و ارزشهای نظام را تضعیف کنند، بر این اساس به جنگ نرم توسل جسته اند. شيوه‌هاي استفاده ازجنگ نرم جنگ نرم مبتني بر اقناع، شيوه‌هاي نوين القاي تفكرات و تهاجم بر بنیادهای فكري-فرهنگي جامعه هدف است ، بنابراين اين مولفه وشاخصه ها جنگ نرم استفاده از ابزار فكري- فرهنگي و كالا ها ومحصولات فرهنگي است هر چند اهرم اقتصاد و ديپلماسي و عمليات رواني نيز در اين تهاجم نقش محوری دارند، بدين معنا كه هر طرح، برنامه واقدامی كه روحيه يك جامعه و ملت ونظام را هدف قرار داده و آن جامعه و ملت را تابع نظر اردوگاه مهاجم كند و تسليم خواسته هاي مهاجم كند ، جنگ نرم تلقي مي شود .بنابرين جنگ نرم يك اقدام پيچيده و پنهان وچند وجهي مشتمل بر عمليات سياسي، فرهنگي و اطلاعاتي با پشتوانه اقتصادي توسط نظام سلطه براي ايجاد تغييرات دلخواه و مطلوب عليه نظام مقدس اسلامي مورد توجه دشمنان ايران اسلامي و مورد توجه دشمنان ملت ايران قرار گرفته است تا آنان از اين رهگذر بتوانند ارزشها و فرهنگ ملت ايران را بر اساس علاقه خود تغيير دهند. ناتوی فرهنگي به عنوان قرار گاه عملياتي دشمنان عليه جمهوري اسلامي با ويژگي هايي چون: غير مستقيم و غير رسمي بودن ،نامرئی وپنهان بودن ،بهره گيري از ديپلماسي عمومي از طريق وسايل ارتباط جمعي ،وضع و به كارگيري گسترده واژه ها و مفاهيم مبهم، طرح شعارهاي فريبنده، ترويج فرهنگ وارزشهاي مورد نظر و... زمينه سازي مي كند تا به اهداف خود نايل شود. ما در شرایط کنونی شاهدیم که:دشمنان امت اسلامی و بصورت خاص دشمنان ملت ایران در دشمنی خود با محور قرار دادن اقدامات نرم افزارانه و تمسک به روش ها و ابزار قدرت نرم، گستره و عمق کینه توزی خود را به نمایش گذاشته اند، جنگ تمام عیار و تهاجم همه جانبه آن ها به ارزش های فرهنگی مسلمانان و به صورت خاص جوامعی که گرایشات آن ها به آموزه های انقلاب اسلامی محرز است از غزه و لبنان گرفته تا پاکستان و یمن، ایجاد جنگ روانی در منطقه و طرح شایعات مختلف علیه انقلاب اسلامی، اختلاف افکنی قومی و مذهبی در حد راه اندازی جنگ اعتقادی در منطقه سپردن فشار و تهدید به سرسپردگان و مزدوران خود به صورت نیابتی علیه مسلمانان و جمهوری اسلامی در قالب شایعه پراکنی، اتهام علیه نظام و شخصیتهای نظام، سیاه نمایی وضعیت کشور، حمایت از ساختار شکنان و انعکاس گسترده مواضع آنان، نا آرام سازی محیط های علمی، سوء استفاده از مراسم مذهبی و انقلابی و ... از جمله اقدامات مورد توجه دشمنان در عرصه جنگ نرمی است که آنها علیه ملت ایران به راه انداخته اند. نگاهی گذرا به عملکرد دشمنان قسم خورده ملت ایران نشان می دهد که رسانه های وابسته به نظام سلطه و امپراتوری خبری در حوادث ناگوار و آشوب های دامن زده شده توسط افرادی محدود و فریب خورده در این زمینه نقش آفرینی کرده‌اند. آن ها تلاش کردند آشوب های محدود را انقلابی مهارناپذیر! معرفی کنند، رسانه های غربی با تمسک به شگردهای حرفه ای و حتی غیر حرفه ای از همه امکانات خود بهره گرفتند تا اقدامات ساختار شکنانه , ضد دینی و ضد مردمی آشوب گران روز عاشورا را (حرکت آرام) آن هم توسط ( سیل عظیمی از مردم ) و ( اقدامی رو به گسترش وافزایش ) معرفی کنند در حالی که این اقدام از ناحیه فریب خوردگان نه آرام بود نه مردمی و نه رو به افزایش ! دشمنان قسم خورده ایران در عرصه جنگ نرم حتی با وارونه جلوه دادن حقایق بدیهی تلاش می کنند از هر موقعیت و ابزاری برای شدت بخشیدن به تهاجم بی وقفه خود به جبهه مستحکم ملت ایران و آ موزه های دینی بر خاسته از ایمان و اعتقاد مردمی به دین و میهن اسلامی استفاده کنند تا شاید بتوانند خواسته های نا مشروع خود را بر ایران اسلامی تحمیل نمایند . به کار گیری ابزار خبر و اطلاع رسانی هدفمند و کنترل شده ، شایعه پراکنی ، گسترش تولیدات رسانه ای و تقویت فضای مجازی ( رادیو ، تلویزیون , فیس بوک و .... ) دیپلماسی سایه یامدار دوم - یعنی تماس با نخبگان و افراد مورد نظر ، بهره گیری از سازمانها و نهادهای بین المللی چون: حقوق بشر و ... برای اتخاذ مواضع منفی علیه جمهوری اسلامی ، بهره گیری از سازمان های غیر رسمی ، استفاده از سفارتخانه های کشورهای دیگر ابزار‌هاي مهمی هستند که مورد استفاده دشمنان جمهوری اسلامی قرار می گیرند . برای مقابله با جنگ نرم دشمنان چه راه هایی وجود دارد؟ پذیرش و باور به این که دشمنان ملت ایران در شرایط کنونی به ابزار تهدید و جنگ نرم علیه ما روی آورده اند قدم اول برخورد هوشمندانه در چنین عرصه‌اي است. بدین معنا که دشمن‌شناسی و شناخت طرحها، برنامه‌ها و شیوه های اعمال دشمنی آنان با جمهوری اسلامی از راههای اساسی این مقابله است. تمرکز بیش از پیش بر ضرورت بصیرت و افزایش آن در سطوح مختلف به ویژه خواص و افراد تأثیرگذار جامعه هم در این زمینه دارای اهمیت است. -بازشناسي ابعاد مؤلفه هاي تأثيرگذار بر قدرت نرم جمهوري اسلامي توسط خواص و تعيين آن بر سطح جامعه با تمركز بر روشن نمودن حقايق نيز از مسايل اساسي در اين رويارويي به حساب مي آيد. -تمركز بيش از پيش بر روحيه خود باوري و مبارزه با عوامل زمينه ساز خودباختگي به ويژه در زمينه توانايي هاي سياسي – فرهنگي ملت ايران در سطح ملي ، منطقه اي و جهاني در عرصه كارآمدي دين براي اداره جامعه ، نقش الهام‌بخش انقلاب اسلامي براي ديگر جوامع و توانايي ملت ايران در خنثي نمودن توطئه هاي دشمنان نيز از ضرورت‌هاي اين مقابله و مواجهه است. -بازشناسي و تقويت جايگاه تأثير گذار و الهام بخش ملت ايران در زمينه انسجام و قدرت يابي جوامع مختلف اسلامي در سه دهه اخير مي تواند نقش مؤثري در اين رويارويي ايفا كند. -گسترش و تعميق توانايي هاي علمي به ويژه در زمينه علوم راهبردي در سطح ملي و منطقه اي از راه هاي موفقيت در اين نبرد محسوب مي شود. -برخورداري از طرح و برنامه براي مقابله با توطئه دشمنان و فراتر از آن به دست گرفتن ابتكار عمل و تهاجم به طرح ها و نقشه هاي آنان در زمينه شبيخون فرهنگي و تشكيل ناتوي فرهنگي و به تعبير ديگر درگير كردن دشمنان در خانه خود و در محل منافع آنان ، در اين عرصه بسيار مهم است. -توجه لازم و ضروري به مهندسي فرهنگ ، هماهنگي لازم ميان نهادهاي فرهنگي با شكل دهي سامانه اي كارآمد و توانمند سازي مديران فرهنگي و ديگر مديران مؤثر در اين عرصه داراي اهميت است. -ارتقاء اعتماد عمومي نسبت به رسانه ملي نقش مهمي در اين نبرد دارد . -بازشناسي نمادهاي ملي-ديني و تاكيد بر توجه عمومي به اين نمادها مي تواند جبهه خودي را در اين نبرد تقويت كند. -افزايش اميد به پيشرفت و تعالي در جامعه در اين راستا بسيار مهم است . -بالا بردن ظرفيت مسئوليت پذيري مسئولان و مراكز و نهادهاي مسئوليتي در كشور نقش مهمي در اين رويارويي دارد. -بايد به حركت هاي علمي و انجام طرح هاي توسعه اي توجه لازم مبذول شود.