*بخش اول: کاربرد ارزهای دیجیتال در ایران و جهان
در سطح جهانی، ارزهای دیجیتال کاربردهای متنوعی دارند که به شرح زیر است: تراکنش‌های بین‌المللی:1-
- ارزهای دیجیتال به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به واسطه‌های مالی، تراکنش‌های بین‌المللی را به سرعت و با هزینه کمتر انجام دهند. به عنوان مثال، افرادی که در کشورهای با محدودیت‌های مالی زندگی می‌کنند، می‌توانند با استفاده از ارزهای دیجیتال، به راحتی و بدون نگرانی از تحریم‌ها، پول خود را منتقل کنند.
2. سرمایه‌گذاری:
- با نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال، بسیاری از افراد و نهادها به این بازار به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری نگاه می‌کنند. این نوسانات می‌تواند منجر به سودهای قابل توجهی شود، اما در عین حال ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال، در سال 2021، قیمت بیت‌کوین به بیش از 60,000 دلار رسید و بسیاری از سرمایه‌گذاران از این نوسانات بهره‌برداری کردند.
3. حفظ ارزش:
- در کشورهایی که با تورم بالا مواجه هستند، مردم ممکن است از ارزهای دیجیتال به عنوان یک روش برای حفظ ارزش دارایی‌های خود استفاده کنند. به عنوان مثال، در ونزوئلا، مردم به دلیل بحران اقتصادی و تورم شدید، به استفاده از ارزهای دیجیتال روی آورده‌اند تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند.
4. قراردادهای هوشمند:
- با استفاده از پلتفرم‌هایی مانند اتریوم، کاربران می‌توانند قراردادهای هوشمند را ایجاد و اجرا کنند. این قراردادها به خودکارسازی فرآیندها کمک می‌کنند و هزینه‌های اضافی را کاهش می‌دهند. به عنوان مثال، در صنعت بیمه، قراردادهای هوشمند می‌توانند به تسریع فرآیند پرداخت خسارت کمک کنند.
*بخش دوم: بررسی کارمزد صرافی‌ها
کارمزدهای صرافی‌های ارز دیجیتال به طور معمول شامل هزینه‌های تراکنش، هزینه‌های برداشت و هزینه‌های تبدیل ارز هستند. این کارمزدها معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1. کارمزدهای صرافی‌های ایرانی:
- کارمزدها در صرافی‌های ایرانی معمولاً بین 0.1% تا 1% از مبلغ تراکنش متغیر است. این کارمزدها به تأمین هزینه‌های عملیاتی، نگهداری و امنیت سیستم‌ها و همچنین خدمات مشتریان اختصاص می‌یابد. به عنوان مثال، اگر کاربری 1,000,000 تومان ارز دیجیتال خریداری کند، ممکن است بین 1,000 تا 10,000 تومان به عنوان کارمزد پرداخت کند.
2. کارمزدهای صرافی‌های خارجی:
- کارمزدها در صرافی‌های خارجی نیز مشابه هستند و معمولاً بین 0.1% تا 0.5% متغیر است. برخی از صرافی‌ها ممکن است کارمزدهای بالاتری برای خدمات خاص یا تراکنش‌های سریع‌تر دریافت کنند. به عنوان مثال، صرافی‌های بزرگ مانند Binance و Coinbase معمولاً کارمزدهای کمتری نسبت به صرافی‌های کوچک‌تر دارند.
بخش سوم: مالیات بر صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران
در حال حاضر، قوانین مالیاتی در ایران به وضوح در مورد ارزهای دیجیتال مشخص نیست. با این حال، برخی از نکات مهم عبارتند از:
مالیات بر درآمد:1
- طبق قوانین موجود، درآمد حاصل از خرید و فروش ارزهای دیجیتال ممکن است مشمول مالیات بر درآمد شود. اما در عمل، نظارت و اجرای این قوانین به چالش‌هایی برخورد کرده است. به عنوان مثال، بسیاری از کاربران به دلیل عدم وجود شفافیت در قوانین، از پرداخت مالیات خودداری می‌کنند.
نگهداری ارز در کیف پول:2-
- افرادی که مقدار قابل توجهی ارز دیجیتال در کیف پول‌های خود نگه می‌دارند، ممکن است از پرداخت مالیات معاف باشند، زیرا هنوز قوانین مشخصی در این زمینه وجود ندارد. این موضوع می‌تواند به سوءاستفاده‌هایی منجر شود که نیاز به توجه بیشتری دارد.
نیاز به قانون‌گذاری**
- با توجه به رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال و افزایش استفاده از آن‌ها، نیاز به تدوین قوانین و مقررات مشخص در این زمینه احساس می‌شود. این قوانین می‌توانند به شفافیت و امنیت بیشتر در بازار کمک کنند و به دولت اجازه دهند تا به طور مؤثرتری مالیات‌ها را از این حوزه دریافت کند.
بخش چهارم: تأثیر قانون لایحه تجارت*
قانون لایحه تجارت می‌تواند به ساماندهی مالیات در مورد ارزهای دیجیتال و صرافی‌های داخلی کمک کند. اگر این لایحه شامل بندهایی درباره تجارت ارزهای دیجیتال باشد، می‌تواند به شفافیت و قانونی شدن فعالیت‌های صرافی‌ها و کاربران کمک کند. همچنین، این قانون می‌تواند به دولت اجازه دهد تا به طور مؤثرتری مالیات‌ها را از درآم
بخش پنجم: نظرات کارشناسان*
در این راستا، با چند کارشناس حوزه ارزهای دیجیتال مصاحبه‌ای انجام شده است:
- دکتر علی محمدی، کارشناس اقتصادی، در مصاحبه‌ای با تسنیم گفته؛ با توجه به رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال، نیاز به تدوین قوانین مشخص و شفاف در این زمینه احساس می‌شود. این قوانین می‌توانند به جلوگیری از سوءاستفاده‌ها و تقلب‌ها کمک کنند و امنیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم آورند."
- خانم سارا حسینی، تحلیل‌گر بازار ارزهای دیجیتال، در گفت‌وگو با شبکه خبر نیز گفته؛ کارمزدهای صرافی‌ها باید به گونه‌ای تنظیم شوند که هم به تأمین هزینه‌های عملیاتی کمک کنند و هم برای کاربران قابل قبول باشند. در غیر این صورت، کاربران به سمت صرافی‌های خارجی می‌روند که کارمزدهای کمتری دارند.
- رضا نیک‌فر، مشاور مالی، در مصاحبه‌ای با روزنامه دنیای اقتصاد:"مالیات بر عایدی سرمایه باید به گونه‌ای طراحی شود که به تشویق سرمایه‌گذاری در این حوزه کمک کند. اگر قوانین مالیاتی به درستی تدوین نشوند، ممکن است سرمایه‌گذاران از بازار خارج شوند."
بخش ششم:مسیر ناهموار و مسکوت رمز ارز ها در ایران چگونه به نتیجه خواهد رسید؟
برای ساماندهی بهتر بازار ارزهای دیجیتال و ایجاد یک چارچوب قانونی مناسب، پیشنهادات زیر به وزارت اقتصاد و بانک مرکزی ایران و مجلس ارائه می‌شود:
1. تدوین قوانین مشخص: ایجاد قوانین و مقررات مشخص در مورد ارزهای دیجیتال و نحوه اخذ مالیات از آن‌ها. این قوانین باید شامل جزئیات مربوط به نحوه محاسبه مالیات و زمان‌بندی پرداخت آن‌ها باشد.
2. ایجاد سیستم نظارتی: راه‌اندازی یک سیستم نظارتی برای رصد فعالیت‌های صرافی‌ها و کاربران به منظور جلوگیری از تقلب و سوءاستفاده. این سیستم می‌تواند شامل نظارت بر تراکنش‌ها و شفاف‌سازی اطلاعات مالی باشد.
3. آموزش و آگاهی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای کاربران و سرمایه‌گذاران درباره ارزهای دیجیتال و قوانین مربوطه. این آموزش‌ها می‌توانند به افزایش آگاهی عمومی و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری کمک کنند.
4. تشویق به سرمایه‌گذاری: ایجاد مشوق‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاران و پروژه‌های نوآور در حوزه ارزهای دیجیتال هم باعث نظارت عملکرد در این حوزه و ساماندهی دقیق ارزهای دیجیتال می‌شود. هم از وضعیت غیر رسمی بدون ضابطه خاص جلوگیری خواهد کرد .
بدیهی است این مشوق‌ها می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاران جدید و توسعه بازار کمک کنن.
نتیجه‌گیری:
ارزهای دیجیتال به عنوان یک ابزار مالی نوین، فرصت‌ها و چالش‌های زیادی را به همراه دارند. در حالی که این ارزها می‌توانند به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش مورد استفاده قرار گیرند، چالش‌هایی مانند کارمزدهای صرافی و عدم وجود قوانین مشخص مالیاتی در ایران، نیاز به توجه و بررسی بیشتری دارند. تدوین قوانین مناسب می‌تواند به رشد و توسعه این بازار کمک کند و امنیت بیشتری برای کاربران فراهم آورد.به نظر می‌رسد با تعریف چارچوب هدفمند در زمینه رمز ارز مانند کشور مهم اقتصادی مانند چین و روسیه و... بتوانیم راه حلی نوین برای تحریم مالی دست پیدا کنیم .
توقع می‌رود در چشم انداز پیش رو دولت چهاردم توجه به این نوع معاملات دیجیتال موردبررسی و اجراقرار بگیرد.
محمد احمدی
