عبدالله دوم شاه اردن برای شرکت وارد بغداد شد. پیش از او نیز عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر وارد عراق شد. حال این سوال مطرح است که هدف سران اردن و مصر به عراق چیست و هر کدام چه منافعی را دنبال می‌کند؟ بخشی از این سفر در قالب اهداف شخصی هر کدام از این افراد صورت می‌گیرد. از یک سو السیسی رئیس جمهور مصر که در حوزه آفریقا با چالشهایی مواجه شده است و از سوی دیگر روابط با رژیم صهیونیستی چندان تامین کننده منافعش نمی‌باشد به دنبال یافتن منابع ارتباطی جدید در میان سایر کشورهای عربی از جمله در حوزه خلیج فارس است. مصر که بر خلاف سایر کشورهای عربی، روابط خود با سوریه را حفظ کرد، اکنون تلاش دارد تا از ظرفیت های عراق پیروز شده بر تروریسم برای اهداف منطقه‌ای بهره گیرد چنانکه اخیر مصر، روابط با ترکیه و قطر را نیز بهبود بخشیده است و روابط با عراق حلقه تکمیلی این روند می‌باشد که سفر السیسی به بغداد پس از سی سال گواهی بر این مدعاست.
از سوی دیگر اردن نیز تلاش دارد تا از ظرفیت‌های همسایه اش یعنی عراق برای اموری همچون مبارزه با تروریسم و نیز تامین انرژی برخوردار شود. روابط اقتصادی و امنیتی میان طرفین می‌تواند کاهش وابستگی اردن به عربستان و آمریکا و رژیم صهیونیستی را به همراه داشته باشد. در همین حال عراق نیز که به تازگی از بحران تروریسم رهایی یافته است به دنبال توسعه مناسبات با کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای است و در این چارجوب سعی دارد تنوعی از روابط را بر قرار سازد که از روابط با ایران و سوریه را در بر می‌گیرد تا کشورهای عربی ، غربی ، روسیه و چین. نکته قابل توجه در باب سفر مقامات ارشد اردن و مصر به عراق برگزاری نشست سه جانبه موسوم به شام جدید است. نشستی که دو دور پیش از آن برگزار شده است که نشانگر اراده طرفین برای توسعه مناسبات است. هر سه کشور در کنار چالشهای اقتصادی و امنیتی، تلاش دارند تا بازیگری فعالی در معادلات منطقه داشته باشند چنانکه در گذشته این کشورها درخواست عضویت در شورای همکاری خلیج فارس را داده بودند اما به این امر دست نیافتند.
بر این اساس می توان گفت که سه کشور برآنند تا ائتلافی جدید را بر اساس نیازهایشان و شرایط روز منطقه، تشکیل دهند. رویکردی که می‌تواند اقدامی در برابر ائتلاف سعودی، امارات و بحرین باشد که بر معادلات عربی تاثیرگذار خواهد بود. نکته اساسی آن است که دستاوردهای مقاومت عراق در مبارزه با تروریسم جایگاه منطقه‌ای آن را ارتقا داده و موجب رویکرد کشورها به توسعه مناسبات با این کشور شده که نشست سه جانبه بغداد را می توان نمودی از این وضعیت دانست.
نویسنده: فرامرز اصغری
