نابسامانی در عرصه تامین اشتغال جوانان در نهایت منجر به فسادهای متعددی میشود که از جمله آن راه افتادن بنگاههای کاریابی غیرقانونی است که در قالب بنگاههای مجاز کاریابی وارد این عرصه میشوند.
اشتغال و بیکاری از جمله موضوعهای اساسي در اقتصاد است، به گونهای كه افزایش اشتغال و كاهش بیکاری، به عنوان یکي از شاخصهای توسعهیافتگي جوامع تلقي میشود.
نرخ بیکاری یکي از شاخص هایي است كه برای ارزیابي شرایط اقتصادی كشور مورد استفاده قرار میگیرد که اگر این نرخ بالا باشد نشان میدهد که شرایط اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار ندارد و نهادهای دولتی و خصوصی برای ایجاد اشتغال باید وارد عمل شوند تا بتوانند آمار بیکاری را کاهش دهند اما در زمان رکود و تورم دولتها کار خاصی را نمی توانند انجام دهند و همه توجهات به سمت موسسههای خصوصی میرود و در کشوری که خصوصیسازی فقط یک مفهوم صوری است نمیتوان امیدی به حل مشکل بیکاری داشت.
نابسامانی در عرصه تامین اشتغال جوانان در نهایت منجر به فسادهای متعددی میشود که از جمله آن راه افتادن بنگاههای کاریابی غیرقانونی است که در قالب بنگاههای مجاز کاریابی وارد این عرصه میشوند.
شایان ذکر است بنگاههای کاریابی در سراسر جهان امر پذیرفته شده ای هستند و بسیاری از جوانان برای اشتغال در عرصه خدمات عمومی با ثبت نام در این بنگاهها و گذراندن دورههای آموزشی متناسب با شغل خود مشغول به کار میشوند. البته نمونه این بنگاهها در ایران هم وجود دارد و شرکتهای مختلفی در این عرصه در حال فعالیت هستند اما با توجه به آمار بالای تقاضای کار و عدم تامین اشتغال از سوی این موسسات شاهد به وجود آمدن بنگاههای غیرقانونی کاریابی هستیم که در ازای گرفتن وجه و اطلاعات فردی شخص جویای کار پس از مدتی دفاتر خود را جمع میکنند و افراد جویای کار علاوه بر اینکه پول خود را از دست دادهاند در هیچ جایی نمیتوانند مشغول به کار شوند.
البته هر اندازه که کشور در وضعیت تورم و رکود به سر ببرد اوضاع بنگاههای قانونی کاریابی هم بدتر میشود و این بنگاهها نمیتوانند در عرصه ایجاد اشتغال کمکی کنند و متوقف شدن جذب نیرو از سوی کارفرمایان به ویژه در بخش فارغالتحصیلان دانشگاهی، دفاتر کاریابی و مشاوره شغلی کشور را در وضعیت نامناسبی قرار داده است.
در این بین حقوقهای پایین باعث شده که یک نوع بیرغبتی در بین کارجویان ایجاد شود همچنین عدم اجرایی شدن بند (و) ماده ۸۰ قانون برنامه پنجم توسعه که به کاهش سهم بیمه کارفرما در قبال جذب نیرو از دفاتر کاریابی در عدم رقبت کارجویان با پیدا کردن کار از طریق این بنگاهها بیتاثیر نبوده است.
لازم به ذکر است رغبت جوانان تحصیل کرده به این بنگاههای کاریابی بسیار پایین است که دلیل اصلی آن پایین بودن حقوقهاست.
یکی دیگر از مصایب بنگاههای کاریابی وجود کلاهبرداریهای اینترنتی است که طی آن با توجه به آمار زیاد بیکاران در جامعه، گروهی از کلاهبرداران دنیای مجازی برای دست یافتن به اطلاعات طعمههای خود از این شگرد استفاده میکنند؛ آنان در پوشش بنگاه کاریابی، ایمیلی برای قربانی خود ارسال میکنند و به او میگویند شغل ایدهآلی را برایش پیدا کردهاند و با این شیوه باب سرقت و اخاذی از سوی کسانی که به این ایمیلها اعتماد کردهاند باز میشود.
اما باید گفت موسسات کاریابی همچنان مورد وثوق جامعه بوده به طوری که محمد اکبرنیا مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: امسال بیش از ۲۵۰ هزار جوان ایرانی جویای کار در موسسات کاریابی کشور نامنویسی کردند و از این تعداد، به واسطه معرفی موسسات کاریابی ۸۵ هزار جوان در مشاغل مرتبط با دانش و توانایی خود استخدام شدند.
وی بیان داشت: هماکنون ۸۰۰ موسسه کاریابی در کشور مشغول فعالیت هستند که تلاش دارند با شناسایی دقیق ظرفیت افراد ثبتنام شده ،شغل مناسبی را برای آنها مهیا کنند.
مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: یکی از معایب فعالیت موسسات کاریابی، نگاه سنتی آنان و پرهیز از ایجاد تحول در ساختار کنونی و پرهیز از مدرن شدن است که ادامه این روند، آسیبهای فراوانی را به آنان به عنوان حلقههای مهم توسعه اشتغال کشور وارد میکند.
اکبرنیا ادامه داده است: موسسات کاریابی کشور هماینک واسطه یافتن شغل برای ۲۵ درصد نیروهای کار کشور هستند که انتظار داریم با ایجاد تغییر در برخی بخشها شاهد افزایش سهم این موسسات در کاریابی باشیم.
وی ادامه داد: موسسات کاریابی در دنیا گردش مالی سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد دلاری دارند که بخش عمدهای از این موفقیتها ناشی از ایجاد تحول در نحوه اجرای اهداف و برنامههای مرتبط با حوزه معرفی مشاغل به افراد جویای کار کسب شده است.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و تغییر رویکرد در سیاست خارجی و گسترده شدن روابط با دیگر کشورها میتواند به بحث اشتغالزایی در کشورمان کمک شایانی کند.
انعقاد قرارداد در حوزههای اقتصاد، انرژی، فرهنگ و تکنولوژی از جمله مواردی است که میتواند به ایجاد اشتغال در ایران کمک کند.
به طور مثال امضای یادداشت تفاهم همکاری بین وزرای کار ایران و مکزیک در حوزه کار و تامین اجتماعی از جمله اتفاقات خوشایند در حوزه دیپلماسی عمومی دولت یازدهم بوده است که میتواند به امر اشتغال جوانان کمک شایانی کند.
در تفاهمنامه امضا شده میان ایران و مکزیک زمینههای انتقال تجربیات و همکاریهای مشترک در زمینههای ایمنی و بهداشت کار به ویژه در صنایع شیمیایی، نساجی و فلزی، طبقهبندی مشاغل، ارائه خدمات اشتغال عمومی و با محور گروههای در معرض آسیبهای اجتماعی، قوانین و مقررات روابط کار و نظامهای آموزشهای فنی و حرفهای، توانمندسازی معلولین، خدمات رفاهی به گروههای هدف و قوانین و مقررات تامین اجتماعی و بازنشستگی و نیز مطالعات مشترک در زمینه نقش مراکز کاریابی خصوصی در بازار کار و استخدام نیروی کار وجود دارد.
البته در ۱۵ شهریور معاون اول رئیسجمهوری مصوباتی را برای اجرا به دستگاههای مربوطه ابلاغ کرد که در بند ۲۰ آن وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است در راستای ایجاد اشتغال برای افراد دارای معلولیت و حفظ ایمنی این افراد حین کار، خدمات زیر را با همکاری سازمانهای ذیربط و با رعایت قوانین و مقررات مربوط ارائه دهد:
الف) صدور مجوز ایجاد مراکز کاریابی، خدمات کارآفرینی و مشاورههای شغلی ویژه افراد دارای معلولیت.
ب) ایجاد بانک اطلاعات جامع کارآفرینی و اشتغال افراد دارای معلولیت.
ج) طراحی، تدوین و تنظیم آییننامههای حفاظت، ایمنی و بهداشت کار ویژه شاغلین دارای معلولیت با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
این مصوبه نشان از عزم دولت در راستای اشتغالزایی به ویژه برای معلولین است اما باید منتظر طرح جامعتری درخصوص اشتغال از سوی دولت باشیم چراکه طرحهای مقطعی نمی تواند برای کشور پشتوانه سازی کند و اقتصاد بیمار کشورمان که تاثیر فراوانی در بیکاری به وجود آورده نیاز به بازسازی دارد و اگرچه از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم ترازهای اقتصادی بهتر از دولت گذشته بوده اما هنوز طرح مناسبی از سوی دولت درخصوص بنگاههای کاریابی و اشتغال را شاهد نبودهایم.