آیا اروپا به خاطر رفتارهای آمریکا در مسائل گوناگون به سوی شرق گرایش بیشتری پیدا خواهد کرد؟
عالم سیاست و آنجا که منافع ملی ایجاب میکند، حتی راهبردی ترین روابط را نیز میتواند با خطر فروپاشی روبهرو سازد. در دنیای کنونی آنچه که مهم است، منافع ملی کشورها است، هر جا که احساس شود منافع ملی بیشتر تأمین میشود، روابط با کشور دیگری افزایش مییابد و با یک کشور دیگر کاهش، مهم آن منافعی است که در این میان به دست میآید.
آمریکا اکنون برای افزایش منافع ملی خود و بهره برداری هر چه بیشتر از سود آن، اقداماتی را انجام داده که به زیان منافع ملی دیگر کشورهای جهان و حتی همپیمانان او است.
آمریکا در طول حیات خود هیچگاه به سود دیگر کشورها کاری انجام نداده است و تنها در اندیشه تأمین منافع ملی خود و دوشیدن دیگر کشورها بوده است. اروپا نیز از این امر مستثنی نبوده است، به همین خاطر مدتی است روابط میان اتحادیه اروپا و آمریکا تیره شده و بر روی مناسبات سیاسی دو طرف تأثیر منفی گذاشته است.
آمریکا در دوران کنونی با رهبری ترامپ رئیسجمهور این کشور به این نتیجه رسیده است که بدون همپیمانان خود نیز میتواند قدرتنمایی کند و هزینههای خود را به خاطر خروج از برخی پیمانها بکاهد. به همین خاطر آمریکا از تجارت جهانی خارج شد و از پیمان پاریس نیز بیرون آمد و حتی برجام را نیز نابود کرد.
در اقدام مشابه دیگری رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد کشورش از پیمان جهانی سازمان ملل برای بهبود مهاجران و پناهندگان خارج میشود، آمریکا حتی از یونسکو نیز خارج شد.
آمریکا با اروپا بر سر برخی از این پیمانها اختلاف پیدا کردهاند به ویژه درپیمان تجارت جهانی که باعث ایجاد اختلالات اقتصادی و افزایش تعرفههای کالاهای دو طرف شده است.
حتی ترامپ تهدید کرد که از پیمان ناتو خارج میشود و دیگر نمیخواهد هزینههای این سازمان را بپردازد.
در این میان اروپا همچنان خود را پایبند به پیمان با آمریکا نشان داده است اما واکنشهای مقامات اتحادیه اروپا نشان از ناخرسندی آنها به خاطر سیاستهای آمریکا آشکار است.
آمریکا قیم اروپا است، اروپای بدون قیم هم قطعاً با ضعفهایی روبهرو خواهد بود. از جنگ جهانی دوم به بعد، آمریکا حضور و سایه نفوذ خود را در اروپا گسترش داد و توانست نقش اول را در این قاره بازی کند، اتحادیه اروپا تابعی از سیاستهای آمریکا بوده است، اما اتحادیه اروپا هیچگاه تلاش نکرده که بخواهد راه استقلال را درپیش بگیرد.
اکنون هم اتحادیه اروپا سرگشته مانده است که در قبال رفتارهای آمریکا چه تصمیمی بگیرد، آیا با ایالات متحده همراهی کند یا به مخالفت با او بپردازد؟!
همین سردرگمی در میان سران کشورهای مهم اتحادیه اروپایی که شامل انگلیس، فرانسه و آلمان میشود، اعتبار اروپا را تضعیف و تخریب کرده است، نمونه کوچک آن توافق هستهای است که میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ به امضا رسیده و آمریکا نزدیک ۴ ماه است از برجام خارج شده و هنوز تکلیف خود را نمیداند.
اروپا اگر بتواند مشی مستقل خود را بازیابد و از سیاستهای آمریکا فاصله بگیرد، آینده بهتری را برای خود رقم خواهد زد.
گسترش روابط با شرق و کنار گذاشتن کدورتهایی که به واسطه رفتارها و اقدامات آمریکا با برخی از کشورهای دنیا پیدا کرده است، میتواند به تضعیف روند یکجانبه گریهای آمریکا کمک کند.
همراهی اروپا با تصمیمات غلط آمریکا در بسیاری از مسائل دنیا به ویژه منطقه غرب آسیا، باعث بروز مشکلات زیادی برای کشورهای مسلمان منطقه شده و البته تبعات آن نیز دامن اروپا را گرفته است و آمریکا از آن تبعات مصون مانده است.
اروپاییها حتی از تحریمهای اقتصادی روسیه و ایران زیان زیادی دیدهاند، اما به خاطر تصمیمات غلط آمریکا تاکنون از او تبعیت کردهاند.
شاید اروپا به دنبال جایگزینی برای آمریکا است؟ آیا کشورهای شرق جهان همچون روسیه، چین، ایران و... جایگزین خوبی برای آمریکا هستند؟
قطعاً شرق میتواند برای اروپا دروازهای باشد برای اینکه بتواند خود را از آمریکا جدا کند و دیگر تابع نظرات و سیاستهای مخرب ایالات متحده نباشد.
سران اتحادیه اروپا همچنان خود را پایبند به روابط با آمریکا میدانند، همچنان با وجود اقدامات مخرب و خطرآفرین آمریکا خود را شریک استراتژیک کاخ سفید تلقی میکنند، در حالی که به نظر میرسد مردم اکثر کشورهای اروپایی از سیاستهای آمریکا خسته شده و خواهان استقلال در تصمیمگیری سران خود هستند.
با وجود دموکراسی! در اتحادیه اروپا، کشورهای این مجموعه و سازمان میتوانند برای ادامه همکاری استراتژیک با آمریکا یا قطع روابط راهبردی با ایالات متحده و جایگزین کردن کشورهای شرق جهان رفراندوم برگزار کنند و از مردم خود بخواهند که در اینباره تصمیمگیری کنند.
هر رأیی که مردم اروپا بدهند اساس تصمیم سران کشورهای این قاره خواهد بود و اتحادیه اروپا در مقام یک سازمان بزرگ براساس ادعا و شعار دموکراسی باید به رأی مردم احترام گذاشته و آن را اجرا کند. کشورهای اروپایی برای دیگر کشورها نسخه مینویسند که به آرای عمومی یا همان رفراندوم رجوع کنند، اکنون شرایط برای برگزاری رفراندوم در اتحادیه اروپا برای تصمیمگیری درباره اروپا بدون آمریکا یا با آمریکا فرا رسیده است.