یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ۲ اسفند ۱۳۹۸ برگزار میشود ، این درحالی است که افکار عمومی انتظار دارد که این مجلس عملکردی متفاوت از دورههای پیشین خود داشته باشد.
همزمان با این انتظار به نظر می رسد که گروهها و جریانات سیاسی نیز فعالیت انتخاباتی خود را تشدید کرده و با وعدههایی تکراری، خواسته های خود را به عنوان رویکرد درست تحویل جامعه میدهند و از آنان میخواهند به لیست آنها رأی دهند. با این حال نگاهی به عملکرد مجلس در دوره حاضر و دوره های گذشته آنطور که باید، شایسته و کارآمد نبوده و سبب شده تا بخشی از مردم را از رأی دادن پشیمان کند. مجلس فعلی نیز عملکرد و کارنامه قابل قبولی نداشته است. از این روی، به نظر میرسد، بسیاری از نمایندگان فعلی در مجلس آینده غایب باشند و ساختار و بدنه آن تغییر اساسی داشته باشد. در همین حال شاهد هستیم که بسیاری از جریانات مخالف نظام در تلاش هستند تا با توجه به عملکرد مجلس ضرورت مشارکت حداکثری مردم در انتخابات را زیر سوال برده و با طرح موضوع تحریم انتخابات به دنبال میدان دادن به همفکران خود و ضرر و زیان کشور باشند. از این رو به نظر می رسد که توقع مردم از انتخابات آینده مجلس حضور نمایندگان با ارائه برنامه راهبردی است که مورد تایید صاحب نظران و کارشناسان باشد.
مردم بر این باورند که مجلس برای حال و آینده کشور تصمیم گیری میکند و دنیا نظاره گر عملکرد مجلس است، از این رو نمی توان در چنین جایگاهی افرادی وارد شوند که از دانش، تجربه و تعهد کافی برخوردار نیستند.
آنها دیگر نمی خواهند هزینه ناکارآمدی برخی نمایندگان را بپردازند و بیت المال و مالیات های آنها صرف قهر و آشتی و مجادلات و تکراری سیاسی شود.
مجلس کارآمد
این روزها اولین خواسته افکار عمومی، مجلس کارآمد است. مجلسی که درک صحیحی از مشکلات کشور داشته باشد و خارج از هر گونه حاشیهسازی و بحران آفرینی، مشکلات و مسائل مردم را دنبال کند.
درحال حاضر برداشتی از ناکارآمدی مجلس وجود دارد که نمایندگان دفاعی در برابر این ناکارآمدی ندارند.
مردم این توقع را دارند که نمایندگان مجلس علاوه بر وضع قوانین موجود، پیگیر حل مشکلات مردم حوزه انتخابیه خود نیز باشند. مشکلات اقتصادی در کشور ملموس است و افکار عمومی تاکید دارد که تنها یک مجلس کارآمد میتواند در پیشبرد اهداف کشور و حل مشکلات و دغدغههای مردم نقش اساسی داشته باشد. نمایندگان مجلس تا امروز نتوانستند به درستی به وضعیت معیشتی مردم که در صدر اولویت جامعه قرار گرفته، پاسخ دهند و هم در بخش نظارتی و هم در بخش اجرایی، شاهد عملکردی که رضایت مردم را حاصل کند، نبودیم. منصور آرامی، نماینده سابق بندرعباس در مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: مردم خواهان رفع مشکلات اساسی کشور هستند و میخواهند مدیرانی در رأس کار قرار بگیرند که برای عبور کشور از این شرایط بحرانی، برنامه داشته باشند. حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی در این باره تاکید کرده؛ حضور مردم در پای صندوقهای رأی با تبلیغات پررنگ نمیشود. مجلس باید حضور جدی و عملیاتی داشته باشد که مردم و مجلس را بهعنوان مرجع خود بدانند.
شفافیت اقتصادی
شفافیت اقتصادی و رفتار قانونمند نمایندگان مجلس برای مردم اهمیت بالایی دارد، مردم بر این باورند که نمایندگان نباید هیچ گونه وابستگی به کانونهای قدرت و ثروت داشته باشند. در حال حاضر از مهمترین ضعفهای جدی بسیاری از نمایندگان مسئله یاد شده است و افکار عمومی تأکید دارد که جای پای شفافیت و مبارزه با فساد به شدت در این نهاد مهم خالی است.
مدافع منافع ملی
واکنش مجلس نسبت به موضع گیری های نمایندگان در مورد سیاست خارجی از اهمیت بالایی در میان مردم برخوردار است. مردم میخواهند مجلس مدافع استقلال و عزت کشور بوده و با تحمیل قراردادهایی که تنها منافع عده ای معدود را تامین می کند مخالفت کند.
محمد باقر قالیباف عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر اینکه آگاه بودن نماینده، از وظایف ملی و بینالمللی وی است، در این باره گفت: نمایندگان مجلس آینده باید پیگیر حفظ جایگاه ارزش پول ملی و ارتباط موثر با سایر کشورها در سیاست خارجی باشند.
آرایش سیاسی
آرایش سیاسی مجلس در دوره های مختلف نشان می دهد که در بیشتر مواقع رویکرد نمایندگان به جهت گیری اصولگرا یا اصلاح طلبان تقسیم شده و به دو قطب اکثریت و اقلیت تقسیم شده است. این درحالی است مردم می گویند نمایندگان مجلس باید در تصمیم گیریهای خود فارغ از جناح بندیهای سیاسی و ارتباط با دولتها به نفع مردم و کشور عمل کرده و در زمانی که منافع کشور مطرح است عقد اخوت دائمی نبسته باشد. اگر گروههای سیاسی به دنبال اقبال مردمی هستند باید سازوکاری را تعریف کنند تا فارغ از عوام گرایی، اتهام زنی و پوپولیستی، برنامه ای برای پیشرفت ، توسعه و بهبود زندگی مردم ارائه دهند. حالا افکار مردم با چهل سال گذشته متفاوت شده و بدون شک آنها در انتخاب گزینههای مدنظر خود برای ورود به مجلس حساستر و دقیقتر عمل می کنند اما این احتمال نیز میرود که عملکرد بد یک جریان سیاسی سبب شده تا آنها چهره های نا آشنا را به صاحب نامان سیاسی ترجیح دهند و افرادی در این دوره مجلس را انتخاب کنند که نه اصولگرا و نه اصلاحطلب هستند و هیچ گونه سابقه سیاسی و اعتقادی نداشته باشند. دراین میان کارشناسان بر این باورند در این فضای آشفته سیاسی و اقتصادی کشور، فعالان سیاسی هر دو جناح نسبت به مجلس یازدهم احساس نگرانی می کنند، در اردوگاه اصلاحطلبان ترس از شکست به وضوح دیده میشود و در میان اصولگرایان هم نشانههایی از تشتت تکراری گذشته به چشم میخورد. آنها تاکید دارند که مجلس آینده ، مجلسی یک دست نبوده و ممکن است که گرفتار آسیب های مختلف شود، بنابراین طیف های سیاسی بایستی برای حضور در این مجلس هزینه زیادی را بپردازند. اما نظرات دیگری هم وجود دارد ، از جمله محمدرضا باهنر درباره برنامه انتخاباتی اصولگرایان گفت: ما تلاشمان وحدت صد در صدی است. ممکن است ما به رقیب نبازیم ولی به خودمان ببازیم. وی با اشاره به اینکه لیست های اصولگرایی و اصلاح طلبی باید حتما چهره های جدید و جوان تر را داشته باشند، در این باره می افزاید: تلاشمان این است که مجلس را ما بگیریم. از سوی دیگر اصلاحطلب نیز با نگرانی از عملکرد فراکسیون امید، حرف از مشروط کردن انتخابات زنند. علی صوفی از اعضای شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان میگوید: اصلاحطلبان این بار باید با رویکرد ایجابی و با کاندیداهای حداکثری در انتخابات شرکت کنند. در نهایت به نظر می رسد که مهمترین رویکرد و راهبردی که هر جریان سیاسی در ابتدا به ساکن باید به آن توجه داشته باشد، این است اعتماد و نظر مردم را جلب کند و گره مشکلات مردم را باز کند.
نویسنده: کتایون مافی