دیدار فرماندهی معظم کل قوا با دانشجویان دانشگاه امام علی(ع)، امسال نیز حائز نکات مهم و کلیدی برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بود. تعریف جایگاه نیروهای مسلح در اقتدار ملی و ویژگیهاي نیروی مسلح توانمند از جمله مهمترین سخنان فرماندهی معظم کل قوا در این دیدار بود. حال باید دید، ویژگیهاي ذکر شده توسط معظم له در این دیدار چه جایگاهی در مسیر اعتلاء و پیشرفت نظام دفاعی مطابق با الگوی اسلامی - ایرانی داشته و نیروهای مسلح تا چه میزان توانستهاند به این ویژگیها دست یابند.
انقلاب شکوهمند اسلامی روزهای آغازین خود را طی ميکرد که بزرگترین آزمون برای این انقلاب رقم خورد. آزمونی که بقا یا فنای حرکت مردمی مردمان این سرزمین بدان وابسته بود. دفاعمقدس به حقیقت آزمونی بزرگ برای تمامی مردم ایران به طور اعم و برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به طور اخص بود. آمادگی سازمان رزم نیروهای مسلح در ابتدای جنگ تحمیلی به دلایلی از قبیل تصفیه ارتش از نیروهای وفادار به رژیم شاهنشاهی، وقوع درگیریهاي پراکنده و جداییطلبانه، کودتای نقاب، ترور برخی فرماندهان و درگیری با گروهکهاي معاند نظام اسلامی مانند کومله و دموکرات و خلق عرب تضعیف شده بود و این در حالی بود که از ایجاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی زمان زیادی نمیگذشت و به طور جدی نمیشد روی توان رزمی این نیرو حساب کرد. با این شرایط کمتر تحلیلگری ميتوانست مقاومت حتی چند روزهی ایران در برابر ارتش تا دندان مسلح رژیم بعث را پیشبینی کند. با این حال نیروهای مسلح ایران در ابتدا با کمک نیروهای بسیج مردمی توانستند جلوی پیشروی نیروهای متجاوز را گرفته و نقشههاي فتح سه روزهی تهران را نقش بر آب سازند. از آن زمان با وجود تحریمهاي مختلف که به منظور بازداشتن توسعه و پیشرفت توان نظامی جمهوری اسلامی ایران وضع شده است، این نیروهای مسلح بودند که توانستند بدون توجه به موانع ایجاد شده و تنها با اتکا به توان داخلی و دانش بومی، موانع پیشرفت را کنار زده و نیازهاي کشور در عرصهی نظامی را تامین کنند.
نیروهای مسلح توانمند
صرف وجود نیروی مسلح قطعا نخواهد توانست نیازهای امنیتی و نظامی هیچ کشوری را برطرف کند. نیروی مسلح تا زمانی که به سطح کارآیی و توانمندی لازم برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده نرسد، نخواهد توانست توقعات را با خوبی پاسخ گوید. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیستند. آنچه نظام اسلامی به آن احتیاج دارد صرف وجود نیروهای مسلح نبوده بلکه وجود نیروهای مسلح توانمند است که مدنظر است. فرماندهی معظم کل قوا در این دیدار نیروی مسلح توانمند را اینگونه معرفی ميکنند:
نیروهای مسلّح توانمند، آن نیروهایی هستند که انگیزه و معنویّت و عزم راسخ در آنان بتواند روشهای آنها، رفتارهای آنها و حرکت آنها را در عرصههای مسئولیّت شکل بدهد، جهت بدهد و هدایت کند.
ایشان در ادامه، ویژگیهاي این نیروی توانمند را نیز برشمردند. ایمان، بصیرت، عزم راسخ، نگاه بلندمدت به انتهای صفوف دشمن، احساس مسئولیت، فهم حقیقت مسئولیت نیروهای مسلح از جمله این ویژگیهاست.
با نگاهی دقیق به ویژگیهای مدنظر مقام معظم رهبری برای نیروهای مسلح توانمند، به وجود اشتراکات فراوان این ویژگیها با خطبهی ۱۱ نهجالبلاغه پی ميبریم. در این خطبه امیرالمومنین علی(ع) در خطابی به محمد بنحنفیه، هنگامی که پرچم را در جنگ صفین به ایشان ميسپارند، ویژگیهایی را بیان فرمودهاند که در حقیقت بیانکنندهی ویژگیهای نیروی جنگی توانمند است.
«اگر کوهها از جاى بجنبد تو ثابت باش. دندان بر دندان بفشار. سر خود را به خداوند بسپار قدمهایت را بر زمین میخکوب کن. دیده به آخر لشگر دشمن بینداز. به وقت حمله چشم فروگیرو آگـاه بـاش که پیـروزى از جانب خداى سـبحان است.»
عبارت اول این خطبه نشان از ایمان قوی و قلبی به خدای تعالی است که در صورت وقوع سختترین شرایط تزلزلی در دارندهی آن ایجاد نمیشود. عبارت بعدی بیانگر عزم راسخ در رویارویی با دشمن است که در این صورت تعداد نفرات و تجهیزات دشمن خللی در آن دارندهی این عزم پدید نخواهد آورد. نگاه به انتهای صفوف دشمن کنایه از داشتن شناخت کافی و زیر نظر داشتن تمامی تحرکات دشمن در میدان نبرد است. البته با ذکر این نکته که این نگاه هیچگونه ترسی برای ناظر به وجود نخواهد آورد چرا که با ایمان به این که پیروزی از جانب خداست، از دشن چشمپوشی کرده و ترسی به دل راه نمیدهد.
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در طول دوران جنگ تحمیلی به حقیقت مصداق واقعی نیروی مسلح توانمند بودند. نیرویی که با توکل بر خدا و استقاومت در راه حق، در برابر شدائد و ناملایمات مقاومت کرده و اجازهی عرض اندام به دشمنان این خاک را نداد. احساس مسئولیت و عزم راسخ این نیروها در هشت سال دفاعمقدس توانست نقشههاي شوم دشمنان این ملت را نقش برآب کرده و ایستادگی و پایمردی آنان توانست، دشمن تا دندان مسلح را در برابر عظمت و قدرت مردمان این سرزمین به زانو درآورد.
نیروهای مسلح، رکن اقتدار یک ملت
اقتدار با قدرت متفاوت است؛ اقتدار به معنای قدرت بالفعل بوده که مستلزم اطاعت کردن ميباشد. اقتدار ملی نیز برآیند قدرتهای اقتصادی، نظامی، فرهنگی، سیاسی و علمی و فناوری است که ميتواند باعث اعتلا و سربلندی جامعه در عرصهی داخلی و بینالمللی شود و امکان توطئه، تطمیع و تجاوز را از بیگانگان بگیرد. با این حال مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود، نیروهای مسلح را پایهی مهم اقتدار کشور دانستند و خاطر نشان کردند:
یقینا پایهی اقتدار نظامی هر کشور ميتواند نمایشگر تواناییهاي عمومی و بینالمللی آن کشور باشد.
قطعا توانمندی نظامی و دفاعی کشور ميتواند در ساخت و تولید قطعات و ابزار و تجهیزات مورد نیاز آن کشور، بروز و ظهور داشته باشد. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، از حمایتهاي تسلیحاتی و لجستیکی کشورهای دارای صنایع پیشرفته نظامی محروم شدند و این عامل خود باعث بوجود آمدن تکاپو برای رفع نیازهای داخلی با تکیه بر دانش بومی شد. این تکاپو به همت جوانان انقلابی و فرماندهان ردههاي مختلف امروز در قالب سامانههاي موشکی پیشرفتهی دوربرد و برد متوسط و کوتاه برد با قابلیت حمل کلاهکهاي بارانی و قابلیت نقطهزنی که دورترین دشمنها را در دسترس جمهوری اسلامی ایران قرار داده است و انواع جنگافزارهای زمینی و هوایی و دریایی از زیرسطحیها و شناورهای سنگین و نیمهسنگین گرفته تا ناوشکنها و هواپیماهای بدون سرنشین و... به بار نشسته است.
این تکاپو همان چیزی است که در بیان مقام معظم رهبری باید به آن توجه ویژهای مبذول داشت. این تکاپوها برای یافتن راهحل و جواب، سبب تقویت روح دانشپژوهی و ابتکار در نیروهای مسلح ميشود. و وجود ابتکار و ایجاد پدیدههایی که ميتواند یک سازمان نظامی را به اوج اعتلا برساند، همان چیزی است که فرماندهی معظم کل قوا از نیروهای مسلح توقع دارد.
مجموع این ویژگیها ميتواند به تشکیل یک نیروی مسلح با توانمندی بالا و مناسب با اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران کمک شایانی نماید. در انتها با توجه به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه امروز دنیا بر روی نیروهای مسلح ما حساب ميکند و آن را جدی ميگیرد.
نتیجهگیری
میتوان اینگونه نتیجه گرفت که با توجه به اینکه هنوز جای رشد و تعالی در نیروهای مسلح وجود دارد و نیازمندیهاي دفاعی لازم برای ایران اسلامی در منطقهای مانند جنوب غرب آسیا که سرشار از خطرات مختلف است، بیش از توانایی اکنون است، نیروهای مسلح توانستهاند بخشی از انتظارات را از خود به خوبی پاسخ داده و در مسیر تحقق اهداف خود حرکت کنند. امید است با برنامهریزی مناسب و توجه به ظرفیتهاي داخلی برای رشد تواناییها و دستاوردهای نیروهای مسلح شاهد نزدیک شدن این نیروها به سطح بالاتری از توان رزمی، عملیاتی و اطلاعاتی باشیم. (ديدبان)