این روزها در حالی صحبت از افزایش قیمت نان در برخی استان‌ها به گوش می‌رسد که در نسخه‌أی تکراری افزایش کیفیت و کاهش دور ریز بهانه این اقدام شده است حال آنکه تجربه نشان می‌دهد که افزایش قمیت تغییری در کیفیت نان ایجاد نکرده و درو ریز و مصرف را نیز کاهش نمی‌دهد و صرفا زمینه ساز افزایش تورم در سایر بخش‌های اقتصادی و کالاها می شود.
نان همچون بنزین یکی از شاخص‌های اصلی در تورم کشوری همچون ایران است که نان به صورت سنتی قوت غالب می‌باشد. هر تغییری در قیمت نان نه تنها در سبد خانوار هزینه سازی می‌کند بلکه موجب می شود تا تورم در سایر کالا نیز ایجاد گردد چنانکه وقتی افزایش بنزین صورت می‌گیرد نه تنها هزینه سوخت که هزینه کل اقتصاد خانوار با افزایش مواجه می شود و عملا تورمی سنگین را به کشور تحمیل می‌کند. البته دولتها از این گرانی ها تا حدودی در موقت سود می‌برند اما در نهایت مسئله ناترازی حل نمی گردد، قاچاق همچنان ادامه می یابد و نتیجه نهایی نیز افزایش تورم اقتصادی و نارضایتی مردم است. تا زمانی که مسئله ارزش پول ملی حل نگردد و نرخ ارز بالا باشد قاچاق سوخت و نان و دارو ادامه می یابد و افزایش قیمت نیز هیچ تاثیری در کاهش نخواهد داشت. در حوزه نان نیز افزایش قیمت در ظاهر بهبود کیفیت و کم شدن دور روز را طلب می‌کند اما در نهایت چنین نمی‌شود چرا که از یک سو مسئله کیفیت به نوع ارد باز می گردد که ریشه در کشت گندم و کارخانه ارد سازی دارد از سوی دیگر کیفیت به نوع پخت بستگی دارد که افزایش قیمت نان برای جبران هزینه‌های نانوان‌ها در نهایت افزایش هزینه‌های زندگی آنان را نیز به همراه دارد لذا نه در کیفیت و نه در اندازه نان تغییری ایجاد نخواهد شد و صرفا هزینه های زندگی مردم از جله نانوایان افزایش می‌یابد. در باب مصرف نیز تجربه نشان داده است که اولا دورریز نه خواست مردم که نتیجه کیفیت پایین نان است که به وجدان نانوایان باز می‌گردد و امری قطعی نمی باشد چنانکه نانوایانی هستند که نانشان تا اخرین ذره‌اش قابل استفاده است و برخی نیز در همان نانوایی هم نانشان قابل استفاده نیست چه رسد بر سر سفره. در این شرایط و در حالی که افزایش قیمت نان پیامدهای اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد، گزارش‌ها از افزایش قیمت‌ها در برخی استان‌ها حکایت دارد و حالا قیمت این ماده غذایی در 10 استان، 25 درصد افزایش پیدا کرده است . در این میان معاون امور اقتصادی استانداری تهران گفت: هنوز در خصوص اصلاح قیمت نان در استان تهران در این استانداری تصمیم‌گیری نشده است.محمد علی‌مهری، معاون امور اقتصادی استانداری تهران در گفت وگو با ر مهر در پاسخ به این پرسش که آیا نرخ نان قرار است در تهران تغییر کند یا خیر، گفت: هنوز در خصوص اصلاح قیمت نان در استان تهران در این استانداری تصمیم‌گیری نشده است.این مسؤول دولتی در پاسخ به پرسشی دیگر که شنیده‌ها حاکی است این افزایش قیمت برای تهران ۴۰ درصد و برای شهرستان‌ها ۲۵ درصد است، عنوان کرد: نه رد و نه تأیید می‌کنم.
در این میان برخی دیگر از نانوایی ها نیز با ادعای اینکه آردسهمیه ای نمی گیرند و آزادپز هستند با کم و زیاد کردن سایز هر قرص نان آن را با قیمت های چند برابر نرخ مصوب می فروشند. حالا خبر می رسد که در استان های قزوین ، خراسان رضوی و جنوبی ، لرستان ، چهارمحال و بختیاری ، هرمزگان ، یزد و چند استان دیگر از هفته گذشته قیمت نان با افزایش 25 درصدی فروخته می شود. البته گران شدن قیمت نان در برخی از مناطق تهران نیز به شکل چراغ خاموش اجرا می شود. قیمت نان بربری در برخی مناطق تهران از ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان و نان تافتون از ۷۰۰ تومان به هزار و۵۰۰ تومان رسیده است. هفته گذشته رئیس اتحادیه نانوایان شهرکرد با اشاره به افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان در استان، گفت: افزایش نرخ خمیرمایه، دستمزد و بیمه کارگر، بالارفتن کرایه حمل آرد تا ۵۰ درصد از جمله علل افزایش قیمت نان است. این درحالی است که به گفته رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی هنوز گرانی نان شامل حال پایتخت نشده و حداقل صنف نانوایان سنگکی تهران، نان را به قیمت قبل به مردم می‌فروشند.
با تصمیم دولت سیزدهم، از سال ۱۴۰۱ تعیین قیمت نان به استانداری‌ها واگذار شد؛ بنابراین آرد به صورت سراسری در کشور قیمت گذاری می‌شود، اما قیمت نان در هر استان جداگانه تعیین و اعلامی شود. حالا شورای آرد و نان 10 استان مصوبه افزایش قیمت نان را به نانوایان ابلاغ کرده اند. موضوعی که مدیرکل غله و خدمات بازرگانی لرستان با بیان آن به ایرنا می گوید : بر اساس مصوبه شورای آرد و نان استان افزایش قیمت جدید بر اساس بالا رفتن هزینه‌های جانبی تهیه تعیین و مصوب شد. قیمت نان از سال ۱۴۰۰ تاکنون در شرایطی ثابت مانده بود که هر ساله هزینه‌های جانبی از جمله بیمه و دستمزد کارگران، آب، برق، گاز و هزینه اجاره افزایش یافته و بر این اساس مشکلات متعددی برای نانوایان به وجود آمده بود که تلاش شد این افزایش قیمت متناسب با آن باشد. حسین مهرنوش، رییس اتحادیه نانوایان بندرعباس نیز در گفت و گو با ایرنا تایید کرد که براساس ابلاغ شورای آرد و نان هرمزگان، قیمت نان در این استان ۲۵ درصد افزایش یافته است.
این سخنان برای توجیه افزایش قیمت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که حقیقت امر آن است که این افزایش قیمت در نهایت هزینه‌های نانوا را نیز افزایش می دهد و چرخه معیوب همچنان ادامه می یابد. به نظر می رسد در این شرایط برای حل مشکل درامدی نانوانوایان باید تدبیری به جز افزایش قیمت اتخاذ شود تا هم مردم و هم نانوا بتوانند گرفتار افزایش قیمت نان و پیامدهای تورمی آن نشوند.
نان همچون بنزین یکی از شاخص‌های اصلی در تورم کشوری همچون ایران است که نان به صورت سنتی قوت غالب می‌باشد. هر تغییری در قیمت نان نه تنها در سبد خانوار هزینه سازی می‌کند بلکه موجب می شود تا تورم در سایر کالا نیز ایجاد گردد چنانکه وقتی افزایش بنزین صورت می‌گیرد نه تنها هزینه سوخت که هزینه کل اقتصاد خانوار با افزایش مواجه می شود و عملا تورمی سنگین را به کشور تحمیل می‌کند. البته دولتها از این گرانی ها تا حدودی در موقت سود می‌برند اما در نهایت مسئله ناترازی حل نمی گردد، قاچاق همچنان ادامه می یابد و نتیجه نهایی نیز افزایش تورم اقتصادی و نارضایتی مردم است. تا زمانی که مسئله ارزش پول ملی حل نگردد و نرخ ارز بالا باشد قاچاق سوخت و نان و دارو ادامه می یابد و افزایش قیمت نیز هیچ تاثیری در کاهش نخواهد داشت. در حوزه نان نیز افزایش قیمت در ظاهر بهبود کیفیت و کم شدن دور روز را طلب می‌کند اما در نهایت چنین نمی‌شود چرا که از یک سو مسئله کیفیت به نوع ارد باز می گردد که ریشه در کشت گندم و کارخانه ارد سازی دارد از سوی دیگر کیفیت به نوع پخت بستگی دارد که افزایش قیمت نان برای جبران هزینه‌های نانوان‌ها در نهایت افزایش هزینه‌های زندگی آنان را نیز به همراه دارد لذا نه در کیفیت و نه در اندازه نان تغییری ایجاد نخواهد شد و صرفا هزینه های زندگی مردم از جله نانوایان افزایش می‌یابد. در باب مصرف نیز تجربه نشان داده است که اولا دورریز نه خواست مردم که نتیجه کیفیت پایین نان است که به وجدان نانوایان باز می‌گردد و امری قطعی نمی باشد چنانکه نانوایانی هستند که نانشان تا اخرین ذره‌اش قابل استفاده است و برخی نیز در همان نانوایی هم نانشان قابل استفاده نیست چه رسد بر سر سفره. در این شرایط و در حالی که افزایش قیمت نان پیامدهای اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد، گزارش‌ها از افزایش قیمت‌ها در برخی استان‌ها حکایت دارد و حالا قیمت این ماده غذایی در 10 استان، 25 درصد افزایش پیدا کرده است . در این میان معاون امور اقتصادی استانداری تهران گفت: هنوز در خصوص اصلاح قیمت نان در استان تهران در این استانداری تصمیم‌گیری نشده است.محمد علی‌مهری، معاون امور اقتصادی استانداری تهران در گفت وگو با ر مهر در پاسخ به این پرسش که آیا نرخ نان قرار است در تهران تغییر کند یا خیر، گفت: هنوز در خصوص اصلاح قیمت نان در استان تهران در این استانداری تصمیم‌گیری نشده است.این مسؤول دولتی در پاسخ به پرسشی دیگر که شنیده‌ها حاکی است این افزایش قیمت برای تهران ۴۰ درصد و برای شهرستان‌ها ۲۵ درصد است، عنوان کرد: نه رد و نه تأیید می‌کنم.
در این میان برخی دیگر از نانوایی ها نیز با ادعای اینکه آردسهمیه ای نمی گیرند و آزادپز هستند با کم و زیاد کردن سایز هر قرص نان آن را با قیمت های چند برابر نرخ مصوب می فروشند. حالا خبر می رسد که در استان های قزوین ، خراسان رضوی و جنوبی ، لرستان ، چهارمحال و بختیاری ، هرمزگان ، یزد و چند استان دیگر از هفته گذشته قیمت نان با افزایش 25 درصدی فروخته می شود. البته گران شدن قیمت نان در برخی از مناطق تهران نیز به شکل چراغ خاموش اجرا می شود. قیمت نان بربری در برخی مناطق تهران از ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان و نان تافتون از ۷۰۰ تومان به هزار و۵۰۰ تومان رسیده است. هفته گذشته رئیس اتحادیه نانوایان شهرکرد با اشاره به افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان در استان، گفت: افزایش نرخ خمیرمایه، دستمزد و بیمه کارگر، بالارفتن کرایه حمل آرد تا ۵۰ درصد از جمله علل افزایش قیمت نان است. این درحالی است که به گفته رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی هنوز گرانی نان شامل حال پایتخت نشده و حداقل صنف نانوایان سنگکی تهران، نان را به قیمت قبل به مردم می‌فروشند.
با تصمیم دولت سیزدهم، از سال ۱۴۰۱ تعیین قیمت نان به استانداری‌ها واگذار شد؛ بنابراین آرد به صورت سراسری در کشور قیمت گذاری می‌شود، اما قیمت نان در هر استان جداگانه تعیین و اعلامی شود. حالا شورای آرد و نان 10 استان مصوبه افزایش قیمت نان را به نانوایان ابلاغ کرده اند. موضوعی که مدیرکل غله و خدمات بازرگانی لرستان با بیان آن به ایرنا می گوید : بر اساس مصوبه شورای آرد و نان استان افزایش قیمت جدید بر اساس بالا رفتن هزینه‌های جانبی تهیه تعیین و مصوب شد. قیمت نان از سال ۱۴۰۰ تاکنون در شرایطی ثابت مانده بود که هر ساله هزینه‌های جانبی از جمله بیمه و دستمزد کارگران، آب، برق، گاز و هزینه اجاره افزایش یافته و بر این اساس مشکلات متعددی برای نانوایان به وجود آمده بود که تلاش شد این افزایش قیمت متناسب با آن باشد. حسین مهرنوش، رییس اتحادیه نانوایان بندرعباس نیز در گفت و گو با ایرنا تایید کرد که براساس ابلاغ شورای آرد و نان هرمزگان، قیمت نان در این استان ۲۵ درصد افزایش یافته است.
این سخنان برای توجیه افزایش قیمت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که حقیقت امر آن است که این افزایش قیمت در نهایت هزینه‌های نانوا را نیز افزایش می دهد و چرخه معیوب همچنان ادامه می یابد. به نظر می رسد در این شرایط برای حل مشکل درامدی نانوانوایان باید تدبیری به جز افزایش قیمت اتخاذ شود تا هم مردم و هم نانوا بتوانند گرفتار افزایش قیمت نان و پیامدهای تورمی آن نشوند.
سارا علیاری
