عاشقانه‌هایی از دل جنگ

 

هر سال همزمان با چاپ و انتشار برخی کتاب‌ها، رهبر معظم انقلاب برای برخی آثار شایسته، تقریظ می‌نویسند. این نوشته‌ها اغلب در حد یک پاراگراف است و در آن ارزش‌های موجود در اثر، مورد تقدیر و توجه قرار می‌گیرد. کتاب‌های دفاع مقدس از جمله آثاری هستند که مورد تأیید و ستایش رهبر انقلاب قرار می‌گيرند و در این میان، کتاب «دختر شینا» و «گلستان یازدهم» به قلم بهناز ضرابی زاده، مفتخر به تقریظ مقام معظم رهبری شده‌اند و از زمان انتشار همواره مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته‌اند. در تازه‌ترین رویداد فرهنگی در این حوزه، کتاب دختر شینا از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ صدوبیستم رسیده است.
 

ضرابی زاده با تمرکز بر ادبیات انقلاب و دفاع مقدس همواره در این مسیر موفق بوده و آثار متعددی را در این حوزه به انتشار رسانده است. کتاب گلستان یازدهم اثر منحصربه‌فرد ضرابی زاده است. این کتاب در مقایسه با دختر شینا از جذابیت بیشتری برای خواننده دارد و از همین جهت توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کند.
با بهناز ضرابی زاده نویسنده خوشنام حوزه دفاع مقدس به گفت‌وگو نشسته‌ایم که شرح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.
 

طلایی‌ترین دوران زندگی‌ام که دوران نوجوانی است، در جنگ گذشت. به همین خاطر وقتی شروع به نوشتن کردم آنچه در حافظه‌ام قوی‌تر و روشن‌تر بود، همان خاطرات نوجوانی درآمیخته با جنگ بود.

در زمینه دفاع مقدس چه آثاری منتشر کرده‌اید؟

اولین اثر جدی‌ام برای بزرگسالان با موضوع دفاع مقدس، کتاب «دختر شینا» است. این کتاب زندگی قدم خیر محمدی کنعان همسر سردار شهید حاج ستار ابراهیمی است. قدم خیر در ۱۵ سالگی ازدواج کرد و زمانی که تنها 22 سال داشت، همسرش به شهادت رسید و او ماند و تنهایی و 5 فرزند که باید از آنها مراقبت و حمایت می‌کرد.
دختر شینا سال ۹۰ منتشر شد و 5 سال بعد کتاب «گلستان یازدهم» به پایان رسید. آن طور که منتقدان و مخاطبان می‌گویند این کتاب یک عاشقانه آرام از زندگی مشترک زهرا پناهی روا و شهید علي چیت‌سازیان است.

کتاب «ساجی» سومین اثرم در حوزه دفاع مقدس است در این کتاب من از زادگاهم همدان خارج شدم و پای روایت زندگی یک بانوی خرمشهری نشستم. زندگی پر فراز و نشیب نسرین باقرزاده، همسر شهید بهمن باقری را شنيدم و نوشتم.
جدیدترین اثرم کتاب «پری خانه ما» نام دارد که در انتظار چاپ است. این کتاب درباره خانواده‌های دارای سه و چهار شهید استان همدان است و به خاطرات مادران و خانواده‌های شهیدان چنگیزی‌، بیات، سرابی، تیموری، مؤمنی، حاجی‌بابایی، عزیزی، بهادر بیگی و مرادی وحدت می‌پردازد.
 

تا امروز دختر شینا با صدوبیست بار تجدید چاپ پرمخاطب‌ترین اثرم بوده.

در مصاحبه‌‌های قبلی که داشتید به سختی‌های نوشتن کتاب «گلستان یازدهم» اشاره کرده بودید.

عدم موافقت خانم پناهی روا برای گفت‌وگو و دوری راه از مشکلاتی بود که برای نوشتن این کتاب عنوان کرده بودید؛ اما چه چیزی باعث شد که به سراغ همسر شهید چیت‌سازیان بروید و این کتاب را به سرانجام برسانید؟

شهید چیت‌سازیان همشهری ما بود. زمانی که نوجوان بودم اوج درخشش و شهرت و شجاعت شهید چیت‌سازیان بود. او الگو و اسطوره نوجوان‌های دهه شصتی بود و خیلی‌ها آرزو داشتند در رکاب او با دشمن بجنگند. وقتی هم به شهادت رسید دل خیلی‌ها از جمله نوجوان‌ها و مردم همدان شکست. از همان موقع دوست داشتم درباره زندگی، رزم و جنگ ایشان بیشتر بدانم. اولین فرمانده جنگی که می‌شناختم شهید چیت‌سازیان بود، به همین خاطر وقتی تصمیم به مصاحبه با خانم پناهی روا گرفتم بیشتر از روی کنجکاوی خودم بود. می‌خواستم این خانواده و شهید چیت‌سازیان را بیش‌تر بشناسم. حتی تا آن موقع نمی‌دانستم این خانواده دو شهید داده‌اند و برادر علی آقا چیت‌سازیان قبل از ایشان به شهادت رسیده‌اند.
 

کتاب گلستان یازدهم سبک جدیدی در روایت دارد و از شیوه روایت خطی پیروی نمی‌کند. شروع این کتاب با فلش‌بک‌های مختلفی همراه است. وقت زیادی برای پیداکردن این شیوه‌ نگارش در خاطره‌نویسی صرف کردم؛ اما پس از اتمام فصل اول، از این که این فصل را این‌گونه شروع کردم، راضی بودم. لازم به ذکر است که روایت خاطرات، فضاسازی، حفظ لهجه شخصیت‌ها در کتاب و شخصیت‌پردازی با تکیه بر گفت‌وگو از جمله نکاتی است که در این کتاب بیشتر از «دختر شینا» بر آنها تمرکز کردم.
 

عزیمت خانم پناهی روا به دزفول برای زندگی در کنار همسرش را دوست داشتم؛ اما تولد فرزند شهید چیت‌سازیان که با چهلمین روز شهادتش مصادف شد، تکان‌دهنده و حزن‌انگیز بود. به‌طورکلی، زندگی این دو نفر که دوران کوتاهی را با هم بودند، گلستان بود.
 

بله. شاید برایتان جالب باشد بدانید من با داستان‌های کودک و نوجوان وارد ادبیات شدم. اتفاقاً اولین اثرم به نام «گنجشک سبز و آبی» یک داستان کودک است در باره یک دختر جانباز که پدرش بیمار است و او توسط گنجشکی که از کتاب بیرون می‌آید به راز زندگی پدرش پی می‌برد. کتاب «بابای ۹ سالگی» که برگزیده نخستین کتاب سال کودک و نوجوان شد هم درباره یک دختر شهید است که تا ۹ سالگی نمی‌داند پدرش شهید شده است. این کتاب درباره فرزندخواندگی فرزندان شهداست. کتاب «اسم عروسکی» و «سیب آرزو» هم با موضوع دفاع مقدس است. البته من در حوزه‌های اجتماعی و طنز هم برای کودکان و نوجوانان نوشته‌ام. محله حاجی، مرغ شل، آخرین تکه نان، خانم کوچیک، عروسکم گم شده و آدم‌برفی از دیگر کارهای من است.

کتاب «آدم‌برفی» برگزیده کتاب سال سلام بچه‌ها شد و از کتاب «محله حاجی» در چهارمین جایزه ادبی انقلاب تقدیر شد.
 

جنگ هشت‌ساله ما بخشی از تاریخ این کشور است. جنگی که با رشادت‌های جوان‌های این مملکت همراه بود و برخلاف جنگ‌های دوره‌های قبل یک وجب از خاک کشورمان به یغما نرفت اما مردم و خانواده‌ها بهای سنگینی پرداختند. پرداختن به این موضوعات و فرهنگ آن دهه همواره برایم جذاب و تأثیرگذار است.