تحلیل قرآنی پیدایش فرقههای منحرف در تاریخ اسلام
وَ لا تَكُونُوا كالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَت وَ أُولَئك لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ
و مانند كسانى نباشيد كه پراكنده شدند و اختلاف كردند، پس از آنكه نشانههاى روشن پروردگار به آنان رسيد! و آنها عذاب عظيمى دارند.
اين آيه مسلمانان را از اینکه همانند اقوام پيشين، همچون يهود و نصاری، راه تفرقه و اختلاف را پيش گيرند و عذاب عظيم براى خود بخرند برحذر میدارد، و در حقيقت آنها را به مطالعه تاريخ پيشينيان، و سرنوشت دردناك آنها پس از اختلاف و تفرقه دعوت میكند. میفرمايد اصرار و تاكيد قرآن مجيد در اين آيات، درباره اجتناب از تفرقه و نفاق، اشاره به اين است كه اين حادثه در آينده در اجتماع آنها وقوع خواهد يافت زيرا هر كجا قرآن در ترساندن از چيزى زياد اصرار نموده اشاره به وقوع و پيدايش آن مىباشد. و طبق آنچه قرآن مجيد اشاره كرده و پيغمبر اكرم نيز خبر داده بود مسلمانان بعد از وفات او از طريق مستقيم كه يك راه بيش نبود منحرف شدند در عقايد مذهبى و حتى در خود دين پراكنده گشتند و به تكفير يكديگر پرداختند، تا آنجا كه در ميان آنان گاه شمشير، و گاه سب و لعن حكومت میكرد، كار بجائى كشيد كه بعضى از مسلمانان جان و مال همديگر را حلال میدانستند و حتى به قدرى ميان مسلمانان عداوت و دشمنى ايجاد شده بود كه بعضى حاضر میشدند به كفار بپيوندند و با برادران دينى خود جنگ كنند! بدين ترتيب اتحاد و وحدت كه رمز موفقيت مسلمانان پيشين بود به نفاق و اختلاف مبدل گشت، در نتيجه زندگى سعادتمندانه آنان به يك زندگى شقاوت بار تبديل شد، و عظمت ديرين خود را از دست دادند.
اما عذاب آخرت آنچنان كه خدا در قرآن بيان كرده است فوقالعاده از اين عذاب هم شديدتر خواهد بود و در انتظار تفرقهاندازان و اختلافگرايان است.لذا در پايان آيه میفرمايد كسانى كه با بودن ادله روشن در دين چنان اختلاف كنند به عذاب عظيم و دردناكى گرفتار میگردند.
پیامبر اکرم(ص) نیز فرمودند: ستفترق على امتى ثلاثه وسبعين فرقه اثنان وسبعون فى النار و واحـدة نـاجیه (اُمت من به ۷۳ فرقه تقسیم خواهند شد که از میان آنها فقط یک فرقه نجات مییابد)
نویسنده: تورج گیوری