رئیس سازمان محیطزیست مواضع متفاوتی در فصول مختلف سال دارند، البته یک رفتار کاملا یکسان در تمام فصول هم دارد و آن نبودن در زمانهایی است که نفس مردم به شمارش میافتد. همیشه وقتی ریزگرد شدید یا آلودگی هوای تشدید میشود خانم ابتکار در منطقه مورد نظر یافت نمیشود حتی اگر این شرایط به پایتخت برسد.
اما معاون رئیسجمهور یک روز بعد از روز دانشجو در بوشهر صحبتهای قابل تاملی داشته که به راحتی میتوان آنها را با مواضع قبلی خودش مقایسه کرد، اظهاراتی که به نظر میرسد فصل بودجه در آن بیتاثیر نبوده است، ابتکار در بدو امر گفت: طبیعت ایران دیگر تحمل دوران بیخردی را ندارد و کشور امروز نیازمند این است که بتوانیم با تدبیر مناسب برنامهها را پیش ببریم.
وی با بیان اینکه در دولت یازدهم در حوزههای مختلف اجتماعی، اقتصادی، کاهش تنشهای زیستمحیطی حل و فصل مسئله تحریمها و برجام موفقیتها و دستاوردهای خوبی در عرصههای اقتصادی، سیاسی داشته است، گفت: ثبات و توجه به مناسبات مختلف در جامعه و فضای آزاد برای گفتوگو و نقد برای طرح یکی از مسائل مورد توجه دولت از روز اول برنامههای زیستمحیطی بوده و حتی اولین مصوبه دولت بحث احیا دریاچه ارومیه بوده است.
اما ابتکار نگفت که طرح احیای دریاچه ارومیه چقدر موفق بوده است و به انتقاداتی که چند وقت اخیر درباره پر کردن دریاچه با فاضلاب به وی شده بود پاسخی نداد تا همچنان ابهامات طرح مذکور به قوت خود باقی بماند.
اما معاون رئیسجمهور ادامه داد: رئیسجمهور همواره تأکید دارند که دولت من دولت زیستمحیطی است و یک زمانی بحث محیطزیست مصلحت بود اما در حال حاضر یکی از مسائل واجب به شمار میرود.
در اینباره هم از بیان آمارهایی که به تازگی درباره تغییر نیافتن مدت و شدت آلودگی هوا و محیطزیست ارائه شده خودداری کرد تا دانشجویان به صورت روشن متوجه تفاوت شعار با عمل شودند!
رئیس سازمان محیطزیست همچنین افزود: سیاستهای کلی نظام نیز یک فصل نوین در سیاستهای توسعه پایدار را گشوده است که این اتفاق بسیار مهمی است. در زمانی هستیم که شاید فرصت اندکی برای اینکه بتوانیم اندکی شرایط را بهبود ببخشیم داریم و آسیب جدی که به طبیعت خورده را بازگردانیم اما قبل از اینکه خیلی دیر بشود و کشور با خسارتهای غیرقابل جبران که هم اقتصاد و هم جامعه ما کشاورزی صنعت و بخش نفت را مختل کند، باید اقدامات لازم صورت گیرد.
همچنین معاون رئیسجمهور درباره اقدامات خیلی فوری و جدی درباره ممانعت از آسیب به طبیعت چیزی نگفت و آماری از زمینخواریها و نابودی جنگلهای و بریدن درختان نداشت!
معاون رئیسجمهور ادامه داد: اگر بخواهیم سیاستهای اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی برقرار کنیم باید به تجربیات دنیا و نیز نگاه علمی و دانشگاهی به محیطزیست تکیه کنیم.
و باز هم مثال عینی در اینباره نداشت، در حالی که رئیس سازمان محیطزیست به عنوان یک فردی اجرایی باید کارهای اجرا شده یا در دستور اجرا قرار گرفته را بیان کند و به جای گفتن بایدها و نبایدها باید به انجام دادهها و در حال اقدامها بگوید.
ابتکار با بیان اینکه یکی از محورهای اصلی برنامه ششم بحث محیطزیست و آب بوده و این اتفاق مهم در بودجه سال ۹۶ نیز لحاظ شده است، گفت: بودجه ۹۶ چهار محور اصلی دارد که آب فاضلاب محیطزیست و توجه به ریل بهعنوان حملونقل تمیز، حملونقلی که حداقل آسیبها را به محیطزیست برساند، از مهمترین آنها است.
وی با بیان اینکه توافق پاریس ظرف یک سال در دنیا عملیاتی و اجرایی شد، بیان داشت: مجلس توافق پاریس را در ماه گذشته به تصویب رسانید و ما بهزودی به این توافق میپیوندیم. توافق پاریس برای نجات آینده زمین است و دو محور اصلی دارد که یکی جلوگیری مقابله با روند گرمایش و دیگری مسئله سازگاری و تابآوری است که جوامع بتوانند با این واقعیتها خود را سازگار کنند.
ابتکار باز هم نگفت که این موارد ذکر شده در توافق پاریس اولویت چندم محیطزیستی در کشور است و چرا در حالی که زنگ خطر خیلی از معضلات محیطزیستی به صدا درآمده باید توافق پاریس را در اولویت دستور اجرایی خود قرار دهیم!
وی با اشاره به مدیریت مصرف آب گفت: اجرا و ترجمان این سیاستها در سطح منطقهای و استانی لازم است که با برنامه جامعه میتوانند برای توسعه پایدار خودشان پیشبینی کنند و با شیوهها و روشهای صحیح با آمایش و جانمایی صحیح بهرهوری مناسب محیطزیست را مورد توجه قرار دهند.
و باز هم جای خالی صحبت درباره آنچه انجام شده یا قرار است انجام شود. و آمار دقیق چگونگی هدر رفتن آب! در حالی که واقعیت درباره هدررفت آب چیزی غیر از آن است که عامه مردم میدانند.
ابتکار بیان کرد: استان بوشهر با داشتن ظرفیتهای بالای طبیعی و در کنار آن سرمایههای اجتماعی فوقالعادهای دارد که توسعه پایدار در این زمینه میتواند با مشارکت مردم و کاهش حداقلی خسارت ایجاد شود. وزارت نفت توجه ویژهای به کاهش آلایندگی و آلودگیهای زیستمحیطی در منطقه پارسجنوبی دارد که در این زمینه برنامه مدیریت HSE ابلاغ و اجرایی کرده است.
و باز هم جای خالی صحبت درباره استانهایی که با ریزگرد دست و پنجه نرم میکنند!
معاون رئیسجمهور تاکید کرد: وزارتخانههای نفت، نیرو و سازمان حفاظت محیطزیست با تشکیل ستاد مشترک کاهش پسابها، پسماندها و آلودگی هوا موردتوجه قرار دادهاند که این مهم میتواند تحول قابلتوجهی در کاهش آلایندگیها و آسیبها وارد کند.
ابتکار با بیان اینکه براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ۳۰ درصد بیماریها ناشی از آلودگیهای هوا، خاک، سموم و زیستمحیطی است که در این زمینه باید رویکرد کاهش آلودگیها موردتوجه همه سازمانها و وزارتخانهها قرار بگیرد، ادامه داد: ستاد مقابله با گرد و غبار در کشور برای مقابله با گرد و غبار تشکیلشده و در استانها نیز ازجمله بوشهر با تشکیل این ستاد تحول مهمی در این زمینه فراهم شود.
ابتکار قبلا گفته بود ریزگردها فقط با نابودی داعش از بین میرود اما اینبار از تشکیل ستاد مقابله با گرد و غبار میگوید و البته این را نمیگوید که چرا این ستاد سه و سال و نیم گذشته وجود نداشت!
وی خاطرنشان کرد: دریا یک فرصت مهم در کشور محسوب میشود و امروز نهتنها در تنوع زیستی و شیلاتی موردتوجه قرار گرفته است بلکه در موضوع اقلیمی و جاذبههای گلخانهای مطرح است.
وی با بیان اینکه در جشنواره فیلم سبز استان بوشهر از فعالترین استانها بود که دوره ششم این جشنواره امسال برگزار میشود، گفت: با انعقاد قرارداد سهجانبه بین سازمان حفاظت محیطزیست، وزارت نیرو و آموزش وپرورش ۱۰۶ هزار مدرسه در کشور تحت آموزشهای زیستمحیطی قرار میگیرند که میتواند تحول مهمی در این حوزه باشد.
و باز هم جای خالی اقدام اساسی و زمانبندی درباره رفع مشکلات و نسنجیدن اولویتهای محیطزیستی! شاید همه این نگفتنها و تناقضهایی که در صحبتهای رئیس سازمان محیطزیست وجود دارد را بتوان با این جمله طلایی خانم رئیس مرتبط دانست «اعتبارات سازمان حفاظت محیطزیست امسال ۱۳۳ درصد رشد داشته است.»
ابتکار اظهار داشت: لایحه هوای پاک که در مجلس نهم و دهم متوقفشده بود با تلاش رئیس مجلس شورای اسلامی اکنون شور دوم آن برای تصویب آغازشده و امید میرود بهزودی این لایحه در صحن علنی مجلس مطرح شود.
رئیس سازمان محیطزیست اما نگفت مفاد مهم لایحهای را که قرار است به پاکی هوا کمک کند و البته از توضیح درباره نتیجه کیفیت بنزین وارداتی مانند یک سال و نیم گذشته چیزی نگفت!
وی درخصوص اعتبارات سازمان محیطزیست گفت: اعتبارات سازمان حفاظت محیطزیست امسال ۱۳۳ درصد رشد داشته است که این اعتبار با مشارکت وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت، نفت و راه و شهرسازی و دیگر وزارتخانهها محقق میشود که این اعتبارات در حوزه مقابله با گرد و غبار و گردوخاک و آلودگی هوا موردتوجه قرار میگیرد.
معصومه ابتکار در نشست مشارکت در حفظ و بهبود محیطزیست نیز گفت: دولت تدبیر و امید در کنار همه سیاستگذاریهای زیستمحیطی خود مثل لایحه هوای پاک که بهزودی بهصورت یک لایحه کاربردی و علمی تصویب میشود، حضور مردم در غالب تشکلهای مردمنهاد، تشکلهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و نیز بخش خصوصی ضروری میداند. این تشکلهای با شناخت نقش خود در بحث حفاظت از محیطزیست میتوانند بازوی قدرتمندی برای دولت باشند.
رئیس سازمان حفاظت از محیطزیست افزود: ما برای مقابله با مشکلات بزرگی نطیر تغییر اقلیم به این سرمایه عظیم اجتماعی نیازمند هستیم و امیدواریم این حرکت با همافزایی با تلاش دولت، بتواند در کشور و در استانهایی مثل استان بوشهر که فعالیتهای توسعهای و سنگین زیادی در آن انجام میشود، مثمرثمر واقع شود.
و در نهایت باز هم خانم ابتکار از راهکارهای عملیاتی و گزارشی از تاثیر حضور سه و نیم سالهاش در سازمان محیطزیست چیزی نگفت اما با همه این تفاسیر جای شکرش باقیست که این سخنرانی از معدود سخنرانیهای خانم ابتکار بود که مسایل سیاسی در آن راه نیافت!
در نهایت در چند ماه باقی مانده از کار دولت یازدهم خانم ابتکار باید به فکر گزارشی مستند و با آمار و ارقام به مردم درباره کارهای محیطزیستی خود باشد چراکه افکار عمومی تفاوت شعار و عمل را به خوبی لمس کرده و این موضوع را به پای وعدههای ناموفق رئیسجمهور میگذارند و حتما همین نگاه در انتخاب مجددشان تاثیر خواهد گذاشت.
سوشیانت آسمانی