اكرم شعباني:
فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران از همان ابتداي راه به عنوان اولين كشور آغاز كننده مسير هسته‌اي در بين كشورهاي خاورميانه مورد توجه مجامع بين‌المللي قرار گرفت، ابراز نگراني‌هاي بي مورد غرب و آمريكا در خصوص صلح آميز بودن اين فعاليت‌ها آن هم در شرايطي كه همين كشورها از سلاح‌هاي هسته‌اي برخوردارند تلاش ايران را براي دستيابي به چرخه سوخت هسته‌اي مصمم‌تر كرد؛ با توجه به موقعيت استراتژيك منطقه خاورميانه آنچه كه بيش از هر موضوع ديگري نمايش نگراني غرب و آمريكا را عمومي‌تر مي‌كرد تاكيد بر در پيش گرفتن مسير صلح آميز هسته‌اي بوده است.
اگرچه طي سال‌هاي اخير آنها براي كسب اطمينان از در پيش گرفتن اين مسير صلح آميز بازرسي‌هاي متعددي را از تاسيسات متفاوت هسته‌اي ايران به عمل آوردند اما عليرغم گزارش‌هاي مختلف بازرسان همچنان شك و شبهاتي در رابطه با دنبال كردن تسليحات هسته‌اي از سوي آنها در خصوص جمهوري اسلامي مطرح مي‌شود.
اين در حالي است كه بازرسان آژانس در گزارش‌هاي متفاوت خود هرگز به سند يا موردي اشاره نكرده‌اند كه بيانگر مسير تسليحاتي در تاسيسات هسته‌اي ايران باشد، تحريم‌ها و قطعنامه‌هاي گوناگون عليه جمهوري اسلامي كه تومار آن همچنان ادامه دارد به زعم آنها براي اين منظور به تصويب مي‌رسند كه جمهوري اسلامي مسير هسته‌اي خود را يا اصلاح كرده و يا متوقف كند.
اين در حالي است كه جمهوري اسلامي با استقبال از بازرسي بازرسان آژانس – در مقابل برخي از كشورها كه اجازه كوچكترين بازرسي‌ها را نداده‌اند و به خصوص در مقابل تسليحات هسته‌اي رژيم صهيونيستي كه سال‌هاست بازرسان آژانس از آن بازديدي نداشته‌اند – براي اثبات سلامت هسته‌اي خود اقدام كرده است.
با اين وجود طي دو ماه در كنار افزايش فشارها بر جمهوري اسلامي و تصويب دور جديد تحريم‌هاي اتحاديه اروپا و ايالات متحده آمريكا و در كنار زمزمه‌هاي جديد آنها براي افزايش تحريم‌ها همچنان دم از اثبات غيرنظامي بودن تاسيسات هسته‌اي ايران مي‌زنند، تهديد به حمله نظامي كه بارها از سوي مقامات غربي مطرح شده نيز در زمره اين فشارها قرار مي‌گيرد، اگرچه هيچ كدام از اين تهديدها تا كنون به يك اجماع نرسيده اما طي روزهاي اخير ايهود باراك نيز گزينه نظامي را در قبال برنامه هسته‌اي ايران مطرح كرد؛ افزايش فشارهاي بين‌المللي عليه پرونده هسته‌اي ايران كه از سوي مقامات مختلف غربي و آمريكايي و صهيونيستي انجام مي‌شود به نظر مي‌رسد كه در بين اهداف خود مهمترين هدف يعني ايران هراسي را در افكار عمومي نشانه رفته است.
به همين منظور هم روز گذشته كاترين اشتون، رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا در گفت‌وگويي با روزنامه "هاآرتض" كه در دفترش واقع در بروكسل انجام شد، اظهار كرد: من دو دور مذاكره با ايراني‌ها، با دكتر سعيد جليلي رئيس هيات ايراني در گفت‌وگوها كه همتاي من است، داشته‌ام و به وي گفته‌ام كه اگر ايران در خصوص داشتن برنامه هسته‌اي غيرنظامي جدي است، اين را به ما نشان دهد.
وي افزود: اين كار دشواري نيست. اجازه دهيد بازرسان كارشان را انجام دهند، به ما نشان دهيد كه چه چيزي داريد، براي توليد برنامه غيرنظامي حمايت بين‌المللي را به دست آوريد زيرا اين روزها بدون آن نمي‌توانيد اين كار را انجام دهيد. با جامعه بين‌المللي كار كنيد.
اشتون ادامه داد: اين هم چنان بر روي ميز است و باقي خواهد ماند و ما از آن زمان تا كنون مكاتبه را داشته‌ايم و من با وزير امور خارجه جديد ايران ملاقات كرده‌ام.
رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا با بيان اين كه آنها (ايراني‌ها) مي‌گويند كه اين (توليد سلاح هسته‌اي) كاري نيست كه انجام دهند اما هر كسي كه به شواهد مي‌نگرد سخت چنين چيزي را باور مي‌كند، افزود كه اين بر عهده آنها است كه مسيرشان را عوض كنند و نشان دهند كه اين كاري نيست كه مي‌خواهند انجام دهند.
وي ادامه داد: در اين راستا ما با كشورهاي مختلفي در تعامل بوده‌ايم تا تلاش كنيم و از فشار اقتصادي‌مان استفاده كنيم. تحريم‌هايي را داشته‌ايم كه مي‌دانيم موثر بوده‌اند.
وي ضمن ابراز نگراني از آنچه وضعيت حقوق بشر در ايران خواند، گفت كه تحريم‌هايي را هم در اين راستا اعمال كرده‌ايم.
اشتون به سوال خبرنگار اين روزنامه مبني بر اينكه نظرش درباره سخنان ايهود باراك، وزير جنگ رژيم صهيونيستي مبني بر روي ميز بودن همه گزينه‌ها براي اين رژيم در صورت تداوم برنامه هسته‌اي ايران و اينكه منظور باراك احتمالا اقدام نظامي عليه ايران است، چيست؟ اين طور پاسخ داد: نمي‌خواهم درباره آنچه باراك ممكن است گفته باشد، بحث كنم. اگر ما مي‌خواهيم منطقه‌اي ايمن‌تر داشته باشيم، موضوع حياتي تلاش براي متقاعد كردن ايراني‌ها به دور شدن از اين (مسير) است.
وي افزود: من اين مساله را هم چنين به اين شكل مطرح مي‌كنم كه اگر شما عضو يك پيمان، پيمان منع اشاعه تسليحات هسته‌اي هستيد نه تنها ملزم به پيروي از آن مي‌باشيد بلكه ملزم هستيد اطمينان حاصل كنيد ديگران هم اين كار را انجام مي‌دهند. براي همين است كه خيلي مهم است گروه 1+5 در قالب يك تيم مذاكره كند. به همين دليل اين خيلي مهم است كه تحريم‌هايي متفاوت به اجرا در آمده است.
وي در پاسخ به اين سوال كه آيا گزينه نظامي را منتفي مي‌داند؟ گفت فكر مي‌كنم كه اگر بتوانيم به توافقي از طريق مذاكره دست يابيم بسيار بسيار بهتر خواهد بود.
به نظر می‌رسد سخنان اشتون خبر از دور جديد انجام بازرسي‌ها مي‌دهد كه در اين گفت‌وگو به آن اشاره كرده است، اين در حالي است كه جمهوري اسلامي در بازرسي‌هاي پيشين همكاري كامل را با بازرسان آژانس به عمل آورده است، در اين باره سياست روز با تعدادي از تحليل‌گران مسائل سياسي و بين‌المللي درباره اظهارات اشتون و دور جديد بازرسي‌ها از تاسيسات هسته‌اي گفت‌وگو كرده است كه در پي مي‌آيد.
ايران مشي خود را ادامه دهد
دكتر حميد رضا مقدم‌فر تحليلِ‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي درباره گفت‌وگوي جديد اشتون با روزنامه هاآرتض و اظهارات وي درباره اثبات جدي غيرنظامي بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و اجازه به بازرسان آژانس براي بازرسي از تاسيسات هسته‌اي گفت: بيشتر موضع گيري اشتون و اتحاديه اروپا به نظر مي‌رسد كه تبليغي باشد تا سياسي.
وي افزود: اين جريان بيشتر شبيه به يك عمليات پروپاگاندايي و تبليغي است تا يك موضع گيري سياسي چرا كه تمام اين راه‌ها تجربه شده است و آنها كاملا با موضع ايران آشنا هستند.
تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي با اشاره به اينكه غرب به خوبي مي‌داند كه اين فشارها تاثيري بر تغيير موضع ايران ندارد، تاكيد كرد: ايران مشي خود را ادامه مي‌دهد و بايد روش خود را در عدم پذيرش بازرسان همچنان ادامه بدهد چرا كه اين روش پيش از اين هم امتحان شده است.
مقدم‌فر در پايان تصريح كرد: شرايط فعلي جامعه بين‌المللي به گونه‌اي رقم خورده كه ايران را در موضع اقتدار قرار داده است و در اين حالت قدرت‌هاي غربي با اين فشارها به نتيجه مطلوب خود دست نخواهند يافت.
آژانس راهكار عاقلانه‌اي مطرح كند
دكتر رضا صدرالحسيني استاد دانشگاه و تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي در ارزيابي خود از اظهارات اشتون درباره عدم همكاري ايران با بازرسان آژانس كه در گفت‌وگو با روزنامه صهيونيستي هاآرتض بيان كرده است، گفت: با توجه به بيداري اسلامي كه در جهان اسلام مشاهده مي‌شود و موفقيت‌هاي انقلابيون در مقابل ديكتاتوري‌هاي وابسته به استكبار جهاني آنها شعارهاي انقلاب اسلامي را به گونه‌اي روشن‌تر به سمع و نظر مخاطبين خود در دنيا مي‌رسانند.
وي افزود: از مدتي قبل (دو ماه) فشار بر جمهوري اسلامي در موضوع پرونده به اختتام رسيده صلح آميز هسته‌اي جمهوري اسلامي افزايش يافته است.
استاد دانشگاه با اشاره به اينكه بر اين اساس مشاهده مي‌شود كه مجددا موضوع غير صلح آميز بودن فعاليت‌هاي صلح آميز هسته‌اي جمهوري اسلامي به گونه‌اي ديگر مورد سوال قرار مي‌گيرد، تصريح كرد: اقدام خانم اشتون در مصاحبه با روزنامه دست راستي هاآرتض را نيز مي‌توان بر همين اساس تحليل نمود كه آنها عليرغم بيانيه‌هاي رسمي آژانس و گزارشات مستند چند باره بازرسان آژانس كه همگي دال بر صلح آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي جمهوري اسلامي است موضوع بازرسي‌هاي مجدد را نيز مطرح مي‌نمايند.
وي توضيح داد: نبايد از خاطر برد كه مساله بازرسي‌ها كه از جانب آژانس هسته‌اي صورت گرفته در گذشته نه چندان دور مورد تاكيد 1+5 بوده است و بر اساس نشست ژنو طرفين به گزارشات رسمي آژانس استناد نموده بودند در حال حاضر ميان بازرسي‌هاي مجدد نشان از بي صداقتي 1+5 دارد.
تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي ادامه داد: چرا كه اين موضوع به اثبات رسيده و مكتوب شده و مجددا درخواست مي‌شود و در يك جمع بندي كلي مي‌توان ابراز داشت كه احياي مجدد پرونده هسته‌اي ايران به اين خاطر است كه به گونه‌اي ايران هراسي در جامعه بزرگ امت اسلامي مطرح شود.
وي تاكيد كرد: در حقيقت مجددا اين تئوري كه 1+5 شانيت ادامه مذاكرات با جمهوري اسلامي را از دست داده است و جمهوري اسلامي موضوع هسته‌اي خويش را تنها بايد از طريق تنها مركز رسمي هسته‌اي در نظام بين‌الملل كه آن هم آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي سازمان ملل متحد مي‌باشد پيگيري نمايد به اثبات مي‌رسد.
صدرالحسيني در پايان خاطرنشان كرد: به نظر مي‌رسد در شرايط كنوني موضع صريح و شفاف و مقتدرانه جمهوري اسلامي، عدم ادامه مذاكرات با 1+5 و اصرار بر گفت‌وگوي با سازمان انرژي اتمي سازمان ملل مي‌باشد، بدين ترتيب كه مجمع عمومي آژانس مجددا براي تصميم گيري نهايي تشكيل شود و جمهوري اسلامي مسائل خود را با اين مجمع بيان كند و راهكار عاقلانه و قانوني در اين زمينه اتخاذ شود.
ايران در روابط خود با اتحاديه اروپا تجديد نظر كند
دكتر سعدالله زارعي تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي درباره اظهارات اشتون در تلاش ايران براي اثبات جدي غيرنظامي بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي خود و دور جديد از بازرسي بازرسان آژانس گفت: خانم اشتون در موضع گيري كه در خصوص پرونده هسته‌اي ايران انجام داده بسيار ناشيانه عمل كرده چرا كه اين درخواست از تل‌آويو ماهيت اسرائيلي آن را براي همه مشخص مي‌كند.
وي افزود: ارائه چنين درخواستي آن هم در مصاحبه با اين روزنامه صهيونيستي ماهيت ضد ايراني آن را كاملا برملا مي‌كند.
زارعي توضيح داد: در واقع اشتون در تل‌آويو در حالي خواستار شفاف سازي برنامه هسته‌اي ايران مي‌شود كه حتي مقامات صهيونيستي اعتراف مي‌كنند كه طي چهل سال گذشته با سياست ابهام هسته‌اي زندگي كرده‌اند و هرگز به مراكز هسته‌اي اجازه بازرسي از تاسيسات خود را نداده‌اند.
وي تاكيد كرد: دنيا انتظار دارد از اشتون سخني درباره بازرسي از تاسيسات هسته‌اي اسرائيل بشنود و تكرار مواضعي چون ادامه بازرسي‌ها از تاسيسات هسته‌اي ايران به معناي تكرار مواضع اسرائيل در اين رابطه است.تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي ادامه داد: آنچه اشتون از ايران مي‌خواهد قابل اثبات نيست چون هيچ كشور ديگري هم قادر به اثبات چنين چيزي نيست چرا كه يك فرد را مي‌توان متهم به نيست بدخواهانه كرد در حالي كه هيچ سند و نشانه‌اي از اين نيت بدخواهانه وجود ندارد و در عين حال بدون هيچ استنادي از آن فرد بخواهيم كه حسن نيت خود را به اثبات برساند.
زارعي در پايان با اشاره به اينكه ايران بايد در روابط خود با اتحاديه اروپا تجديد نظر كند، تصريح كرد: به موازات مواضع نادرست اتحاديه اروپا عليه برنامه هسته‌اي، روابط ايران و اتحاديه اروپا و همكاري‌ها در خصوص مسائل هسته‌اي را بين آنها با دشواري مواجه مي‌كند و ايران بايد به موازات اظهارات ضد ايراني نسبت به سطح همكاري‌ها با كشورهاي عضو اتحاديه اروپا تجديد نظر كند.
